O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Sug‘orish. Ekinzorni sug‘orish tuproq mexanik tarkibi, sizot suvlar 
sathiga b o g iiq holda o ‘zgaradi. Samarqand viloyati Jomboy tum ani 
«Haqiqat» jamoa xo‘jaligida o ‘tkazilgan tajribalarda, sizot suvlar 1,5-2 
m chuqurlikda joylashgan dalalarda о ‘simliklar 4 m arta sug‘orilganda 
Primorskaya-529 va Komsomolka navi eng yuqori hosil bergan.
Sizot suvlar chuqur joylashgan bo‘z tuproqlarda sug‘orishni egatlatib 
5-6 m arta o ‘tkazish tavsiya qilinadi. Lalmikorlikda soya sug‘orilmasa,
4-5 s/ga don hosili beradi.
0 ‘zbekiston sharoitida sug‘orishni to ‘g ‘ri tashkil qilib o ‘tkazish 
yuqori hosil olishni ta ’minlaydi.

---

Hosilni yig‘ishtirish. Soya hosili u ru g‘lardagi namlik 14-16 % ga 
yetganda, SK-5 «Niva», SKD-6, «Sibiryak», Keys kombaynlari bilan 
o ‘rib yanchib olinadi. U rug‘lardagi namlik 12 % dan yuqori b o ‘lsa, 
barabanlarning aylanish tezligi daqiqasiga 500-600 ga kam aytiriladi, 
barabanlar oralig‘i kengaytiriladi.
Hosilni yig‘ishtirish qisqa muddatlarda nobudgarchiliksiz o ‘tkaziladi. 
Urug‘lar tozalanadi, saralanadi. Bu ishlar VS-2, saralaydigan «Zmeyka», 
shuningdek, OVP-20, OS-4,5, ZAY-20, «Petkus-gigant», «Super-Pektus» 
mashinalarida o ‘tkaziladi. U ru g ia r namligi 14 % dan ortiq boim agan 
holda saqlanadi.
SA V O LLA R
l.Soyaning ahamiyati, ekin m aydonlari va hosildorligi.
2.Soyaning biologik xususiyatlarini t a ’riflang.
3.Soya yetishtirish texnologiyasini tushuntiring.
4.4. Mahalliy loviya (Vigna)
Xalq xo‘jaligidagi ahamiyati. M arkaziy Osiyo aholisi loviyani juda 
qadimdan oziq-ovqat uchun ishlatib kelgan. Loviya suyuq ovqatlar, 
mastava, go‘ja, ugra oshlarga ishlatiladi. Loviya solinib bo‘tqa va shirin 
kulchalar tayyorlanadi. Loviya doni unini javdar yoki bug‘doy uniga 
qo‘shib non tayyorlash mumkin. Toza pishib yetilmagan dukkaklardan 
konserva sanoati foydalanadi. Loviya quvvatli oziq-ovqat mahsuloti 
hisoblanadi, 1 kg loviya uru gid a 3300 quvvat bor.
Loviyadan yem-xashak sanoatida ham foydalanish mumkin. K o‘p 
miqdorda pichan ko‘k poya beradi. Loviyaning k o ‘k poyasi tarkibida 
oqsil miqdori k o ‘p. Loviyadan k o ‘kat-o‘g‘it sifatida foydalanilganda 
tuproq unumdorligi ortadi, fizik xossalari o'zgaradi, og‘ir tuproqlar yengil 
tuproqqa aylanib, qumoq tuproqlar zichlashadi. Loviya o ‘simligining 
o ‘suv davri qisqa b oigani bilan serhosil o ‘simlik hisoblanadi. Deyarli 
tu p ro q tan lam ay d i. 0 ‘zb ekiston o ‘sim lik shu n o slik in stitu tin in g
m aium otiga ko‘ra, sug'oriladigan maydonlarga may oyida ekilganda 
hosildorlik 30 s ga, ang‘izga ekilganda esa 15s gacha yetadi.