O 'z b e k I t o n r e s p u b L i k a s I o L i y
Download 39.54 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Oqova suvni biologik tabiiy tozalash usullari
- 6 .3 . O q ova suvni su n ’iy to z a la sh in sh o o tid a to za la sh
- Biologik usulda oqova suvlarni tozalash chizmasi
- Aerotenklar. 6.5,- rasm, a
- 6.4-rasm . Mexanik aeratorlar sinflanishi.
- Biofiltrlarda tozalash.
- Oqova suvlarni biofiltrlar yordamida tozalash chizmasi
- 6 .4 . O qova suvlarni biokim yoviy to zalash n in g a n aerob usuli
- S a v o l v a to p s h ir iq la r
- 7 .1 . O q ova suvlarni k on sen trla sh
- 7. /-rasm . Mineral moddalar va suvning ajralish bosqichlari: 1 — konsentrlash;
Biologik havzalar 3— 5 bosqichdan iborat bo'lib, undan bi ologik tozalangan yoki tiniqlashgan suv sekinlik bilan o'tadi. H a v zalar biologik tozalash va oqova suvni boshqa tozalash inshootlari bilan birga oxirigacha tozalashga mo'Ijallangan. Bundan tashqari, tabiiy yoki sun’iy aeratsiyali havzalar ham bor. Tabiiy aeratsiyali havza 0,5— 1 m chuqurlikka ega, quyoshda yaxshi qiziydi va unda suv organizm lari mavjud. 6 . 1-rasm. Oqova suvni biologik tabiiy tozalash usullari: 7— m e x a n ik to z a la sh in s h o o ti; 2—fiz ik -k im y o v iy to z a la sh in s h o o ti; 3 —b io k im y o v iy to z a la s h q u rilm a s i; 4—b io lo g ik h a v z a la r; 5—c h iq a r u v c h i k a n a l; 6— b u g 'la tu v c h i h av za; 7—filtrla s h m a y d o n i; '8— o b o d o n la s h tiris h y e r m a y d o n la r i. Bakteriyalar fotosintez jarayonida suv o 'tlari tom onidan ajral- gan kislorodni, shuningdek, havodagi kislorodni iflosliklam i ok sidlash uchun sarflaydi. Su v o 'tlari, o‘z navbatida, organik m od dalarni biokim yoviy parchalashda hosil bo'ladigan karbonat an- gidridi, fosfatlar va am oniyli azotni iste’mol qiladi. Q ish vaqtida havzalar ishlamaydi. 6 .3 . O q ova suvni su n ’iy to z a la sh in sh o o tid a to za la sh Oqova suvni sun’iy sharoitda tozalash aerotenk yoki biofiltr- larda olib boriladi. Aerotenklarda tozalash. Tem ir-betonli aeratsiyalanadigan re- zervuar aerotenk deyiladi. Aerotenkda tozalash jarayoni oqova suv va faol loyqaning aeratsiyalangan aralashm asining o'tishi bilan boradi (6.2- rasm). Aeratsiya suvning kislorod bilan to'yinishi va faol loyqani muallaq holatda ushlab turish uchun kerak. Cho ‘kma 6.2 - ra sm. Biologik usulda oqova suvlarni tozalash chizmasi: 7— b ir la m c h i tin d ir g ic h ; 2— a e r a to r - o ld i; 3— a e ro te n k ; 4— re g e n e r a to r; 5 —ik k ila m c h i tin d irg ic h . Oqova suv tindirgichga yo‘naltiriladi, u yerda muallaq zarra chalarning cho‘kishini yaxshilash uchun faol loyqa qo‘shiladi. So'ngra tiniqlashtrilgan suv me’yorlagichga keladi. Bu yerga ikki lam chi tindirgichdan o ‘tgan bir qism faol loyqa ham tushadi. B u yerda oqova suv havo yordamida qisman (15—20 daqiqa) aeratsi- yalanadi. Zarurat bo‘lsa me’yorlagichga neytrallovchi oziqlantiruv- chi qo‘shimcha moddalar kiritiladi. M c ’yorlagichdan o‘tgan oqo va suv aerotenkka beriladi. Aerotenkdagi biokim yoviy jarayonlarni 2 bosqichga bo‘lish mumkin: 1 ) organik moddalarning faol loyqaning yuzasiga ad- sorbsiyasi va kislorod ishtirokida yengil oksidlanuvchi m oddalar ning m inerallanishi; 2 ) sekin oksidlanuvchi organik m oddalar oksidlanishining oxiriga yetishi va faol loyqaning regeneratsiyasi. B u bosqichda kislorod kamroq sarfbo‘ladi. Aerotenk 2 qismga: regenerator (um um iy hajmning 25% ini tashkil etadi) va tozalash jarayoni boradigan asosiy aerotenkka bo‘linadi. ..A e ro te n k bu ochiq havza bo'lib, u aeratsiya uchun qurilm a lar bilan jihozlangan. U la r 2, 3 va 4 koridorli bo'ladi. Aerotenk- ning chuqurligi 2— 5 m gacha yetadi. Aerotenk quyidagi xususiyatlariga ko‘ra ajratiladi: Oqova suv Tozalan- Loyqa ara- lash f e ? loyqa Qoldiq faol loyqa Qaytariluvchi faol loyqa Tozalangan suv i f - * FaoI loyqa 6 .3 -r a s m . Oqova suvlarni aerotenklarda tozalashning asosiy chizmasi: a — b ir b o s q ic h li re g e n e ra ts iy a s iz a e r o te n k li to z a la s h sx em asi; b — b ir b o sq ic h li re g e n e ra ts iy a li a e ro te n k li to z a la s h sx em asi; d — ikki b o s q ic h li re g e n e ra tsiy a siz a e ro te n k li to z a la sh s x e m a si; e —ikki b o sq ich li re g e n e ra tsiy a li a e ro te n k li to z a la s h sx em asi; 1— a e r o te n k la r ; 2—tin d irg ic h la r; 3 — lo y q a u c h u n n a s o s la r sta n siy a s i; 4 — I b o s q ic h li re g e n e ra to rla r; 5 — I I b o s q ic h li a e ro te n k la r ; 6 — II b o s q ic h li re g e n e ra to r. 1) g id r o d in a m ik ish re jim i b o ‘y i c h a — siquvchi, aralashtiruvchi va oraliq ko‘rinishdagi aerotenklar; 2 ) f a o l lo y q a n in g re g e n e ra tsiy a la sh q o b iliy a tig a к о ‘ra — alohida regeneratsiyalovchi va ayrim birikm alam i regeneratsiyalovchi aero tenklar; 3) f a o l lo y q a g a y u k la m a s i b o 'y ic h a — yuqori yuklam ali (to iiq bo'lmagan tozalash uchun), oddiy va kam yuklamali (uzaytirilgan aeratsiya bilan) aerotenklar; 4) b o s q ic h la r m iq d o r i b o ‘y i c h a — bir, ikki, va ko‘pbosqichli aerotenklar; 5) su v n in g k iritilish re jim i b o y ic h a — o‘zgaruvchan ish daraja si va ta’sirlashish bilan to‘g‘ri oqovali va yarimoqovali aerotenklar; 6 ) tu z ilis h к о ‘r s a tk ic h la r i b o ‘y i c h a is h la y d ig a n a e r o te n k la r bo'ladi. Oqova suvlarni aerotenklarda tozalashning asosiy texnologik sxemalari 6.3- rasmda keltirilgan. Aeratsiya. Kislorodning suvda eruvchanligi kam (harorat va bosimga bog'liq) bo'lganligi uchun uni kislorod bilan to'yintirishga ko'p miqdorda havo beriladi. Aeratsiyada havo, oqova suv va faol loyqa orasida yuqori ta’sirlashish yuzasi ta’minlanishi kerak. B u esa oqova suvni sama rali tozalashning zaruriy sharti hisoblanadi. Am aliyotda oqova suv larni aerotenklarda aeratsiyalashning pnevmatik, mexanik va pnev- momexanik usullari qo'llaniladi. Aeratsiya usulini tanlash aero tenk turi va aeratsiya tezligiga bog'liq. Pnevm atik aeratsiyada siqilgan havo havopurkagich yordam i da g'ovakli keram ik plitalar orqali beriladi. M exanik aeratsiyada suyuqliklar turli moslamalar yordamida aralashtiriladi. Bu qurilma lar yaqinida gaz pufakchalari hosil bo'ladi, ular yordam ida kis lorod oqova suvga o'tadi. Aeratorlar vertikal va gorizontal aylanish o'qiga ega bo'lishi mumkin. Vertikal aylanish o 'q li aeratorlar yuzali va chuqurli tur larga bo'linadi. Aeratsiya mexanizmi bo'yicha turbinali, im pellerli va purkaydigan turlarga bo'linadi. Gorizontal aylanm a o 'q li aera torlar yuzali (ro to rli) va aralashishli turlarga bo'linadi. M exanik aeratorlarning sinflanishi 6.4- rasmda ko'rsatilgan. Aerotenklar. 6.5,- rasm, a da ikkilam chi tindirgich bilan biriktirilgan aerotenk-tindirgich sxemasi keltirilgan. Sxemada ae ratsiya zonasi tindirish zonasidan ajratilgan. Oqova suv markazga beriladi. Tindirish zonasida faol loyqaning muallaq qatlami hosil bo'ladi va bu qatlam orqali oqova suv filtrlanadi. Qoldiq faol loyqa quvurlar orqali muallaq qatlam zonasidan chiqarib yuboriladi, qaytariladigan faol loyqa esa aeratsiya zonasiga kelib tushadi. Aerotenk-tiniqlashtirgichda (6.5- rasm, b) oqova suv aeratsiya zonasiga kelib tushadi. Bu yerda faol loyqa bilan aralashadi va aeratsi- yalanadi. So'ng aralashma derazalar orqali tiniqlashtirish va dega- zatsiya zonalariga beriladi. Tiniqlashtirish zonasida faol loyqaning muallaq qatlam i hosil bo'ladi, bu qatlamdan loyqali aralashma 6.4-rasm . Mexanik aeratorlar sinflanishi. filtrlanadi. Tozalangan suv tarnovlar orqali aerotenkdan chiqa rib yuboriladi. Ikki kamerali aerotenk-tindirgich (6.5-rasm, d ) aerotenk tin- dirgichlarning bir turi hisoblanadi. U larda aeratsiya zonasi vertikal teshikli panjara yordamida ikkita kameraga ajratiladi. Birinchi kame rada loyqali aralashmaning kislorod bilan to‘yinishi va iflosliklar- ning faol loyqada yutilishi, ikkinchi kamerada esa yutilgan ifloslik- larning oksidlanishi va faol loyqaning barqarorlashishi sodir bo‘ladi. Biofiltrlarda tozalash. B io filtr — qobig‘iga boMakli toMdirgich- lar (yuklam a) joylashtirilgan, oqova suv va havo uchun taqsim- lovchi m oslam alar boMgan qurilm a hisoblanadi. Bio filtrd a oqova suv m ikroorganizm lardan iborat plyonka bilan qoplangan yukla ma qatlam i orqali filtrlanadi. Bioplyonka m ikroorganizm lari or- Tozalangan suv Tozalan- Л ™ Faol loyqa Oqova suv 6 .5 -r a s m . Aerotenklar: a — a e r o te n k -tin d ir g ic h : 1 — ta r n o v ; 2 — ilo so sla r; 3 — tin d ir is h zo n a si; 4 — suv to 'k is h a riq c h a la ri; 5 — a e ra tsiy a z o n a si; b — a e r o te n k - tin iq la s h tir - g ich : 1 — q u y ilish d e ra z a s i; 2 — a e ra tsiy a z o n a si; 3 — d e g a z a tsiy a z o n a si; 4 — y o 'n a ltiru v c h i to 's iq ; 5 -a e r a to r; 6 — tin iq la s h is h z o n a si; d — ikki k a m e ra li a e ro te n k -tin d ir g ic h : / — im p e lle rli a e ra to r; 2 — d a s tla b k i b o y itish zo n a si; 3 — to 's iq ; 4 — ro to rli a e ra to r; 5 — fe r m e n ta ts iy a zo n a si; 6 — tin iq la s h is h z o n a si. ganik moddalardan ozuqa va energiya manbayi sifatida foydalanib, ularni oksidlaydi. Shunday qilib, oqova suvdan organik moddalar ajratib olinadi, faol bioplyonka massasi esa ortadi. Ishlatib bo‘lingan (yaroqsiz) bioplyonka oqib o‘tayotgan oqova suv bilan yuviladi va biofiltrdan chiqarib yuboriladi. Yuklam a sifatida yuqori g‘ovaklik, kichik zichlik, katta solish tirm a yuzaga ega bo'lgan turli moddalar: shag'al, shlak, keramzit, keramik va plastmass halqalar, shar va silindrlar, olti burchakli bloklar, metall va plastmassali to 'rlar ishlatiladi. Hozirgi kunda to 'liq va to 'liq bo'lm agan biokim yoviy toza lash boradigan, tabiiy va sun’iy havo beriladigan, oqova suvlarni resirkulatsiyali va resirkulatsiyasiz; bir va ikki bosqichli, tom chili va yuqori yuklam ali biofiltrlar ko'p qo'llaniladi. Ikki bosqichli biofiltrlar yuqori darajada tozalashga erishish maqsadida biofiltr 6.6 -r asm . Oqova suvlarni biofiltrlar yordamida tozalash chizmasi: a — b ir b o s q ic h li; b — ik k i b o s q ic h li; 1 — b ir la m c h i tin d ir g ic h ; 2, 4 — b ir va ikki b o s q ic h li b io filtrla r; 3 — ik k ila m c h i tin d ir g ic h ; 5 — u c h la m c h i tin d ir g ic h . balandligini oshirib bo'lmaydigan holatlarda ishlatiladi. 6 . 6 - rasmda biofiltrlarning texnologik sxemasi keltirilgan. Bioplyonka faol loyqa bajargan vazifani bajariadi. U oqova suv tarkibidagi organik m oddalarni adsorbsiyalaydi va qayta ishlaydi. Bio filtrlarn in g oksidlash q u w ati aerotenkning oksidlash quv- vatidan kam. Oqova suvlarni biofiltrlarda tozalash samaradorligiga biokim yoviy, modda alm ashinish, gidravlik va konstruktiv ko‘rsatkichlar ta’sir ko'rsatadi. U la r orasidan quyidagilar alohida ahamiyatga ega: tozalanayotgan suvning K B B E s i organik m oddalar tabiati ga, oksidlanish tezligi, m ikroorganizm larning nafas olish tezli gi; plyenkalarda yutilgan moddalar massasiga; bioplyonka qalinli- giga, undagi oziqlanuvchi m ikroorganizm lar tarkibiga, aeratsiya tezligi, biofiltr balandligi va m aydoni, oqova suvning fizik xossa lari, jarayon temperaturasi, gidravlik og'irlik, oqova suvning teng taqim lanishi, bioplyonkalarning ishlatilish darajasi. Tom chili filtrlovchi biofiltrlar quwatsiz bo‘lsa ham, oqova suvlami to'liq tozalaydi. Ularning gidravlik kuchi 0,5— 3 m 3 /(m 2 -sut) ga teng. Bunday filtrlar K B B E 200 mg/1 dan yuqori bo'lm aganda 1000 m 3/ s u t gacha oqova suvni tozalashda qo'llaniladi. 6 .4 . O qova suvlarni biokim yoviy to zalash n in g a n aerob usuli Oqova suvlarni zararsizlantirishning anaerob usuli ishlab chiqarish oqova suvlarini biokim yoviy tozalashda hosil bo'lgan cho'km ani bijg'itishda ishlatiladi. Bundan tashqari, undan kuchli k o n s e n trla n g a n ( K B B E io,Uq * 4 — 5 g/1), t a r k ib id a b ijgM tish j a r a y o n id a a n a e ro b b a k te r iy a la r y o r d a m id a p a r c h a la n a d ig a n o r g a n ik m o d d a la r b o M g an o q o v a s u v la r n i to z a la s h n in g b ir in c h i b o s q ic h i s ifa tid a h a m fo y d a la n ila d i. B ijg M s h n in g o x irg i m a h s u lo tig a q a ra b s p irtli, m e ta n li, p ro p io n - k is lo ta li b ijg ‘ itis h t u r la r i m a v ju d . B ijg 'i - tis h n in g s o ‘nggi m a h s u lo tla ri s ifa tid a sp irt, k is lo ta , ase to n , b ijg ‘ish g a z la ri ( C 0 2, H 2, C H 4) h o s il b oM ad i. O q o v a s u v la rn i to z a la s h d a m e ta n li b ijg M tish d an fo y d a la n ila d i. B u ja r a y o n ju d a m u ra k k a b v a k o ‘p b o s q ic h lid ir . M e t a n l i b ijgM tish ja r a y o n i ik k i fazad an ib o rat, y a ’ni n o rd o n v a is h q o riy (y o k i m e ta n li). N o r d o n fa z a la rd a m u ra k k a b o r g a n ik m o d d a la r d a n q u y i y o g ‘ k is lo ta la r i, s p irtla r, a m in o k is lo ta la r , a m m ia k , g lits e rin , a s e to n , v o d o ro d s u lfid , u g le ro d d io k s id i v a v o d o r o d h o s il b o M ad i. Is h q o r li fazada b u o ra liq m a h su lo tlard an m e ta n v a ug lero d d iok sid i u c h ra y d i. N o r d o n v a is h q o r iy fa z a la rd a m o d d a la r n in g b o s h q a m o d d a la rg a o ‘tis h te z lig i b ir x il deb ta x m in q ilin a d i. M e t a n h o s il b o M is h in in g aso siy re a k siy a sin i q u y id a g ic h a ifo d a la s h m u m k in ( H 2A — ta rk ib id a v o d o r o d boM gan o rg a n ik m o d d a ): C O , + 4 H , A -> С И Л 4 A + 2 H , 0 2 2 4 2 M e t a n s irk a k is lo ta n in g p a r c h a la n is h id a n h a m h o s il b o ia u i. C H 3C O O H C H 4 + C O , ; C 0 2 + 4 H 2 -> C H 4 + 2 H 20 S u lf a t ta r k ib li sa n o a t o q o v a s u v la r in i to z a la s h s u lfa tla rn i q ay- t a r u v c h i b a k te riy a la r is h tiro k id a a m a lg a o s h irila d i: 5 A H 2 + S 0 42- -» 5 A + H 2S + 4 H 20 A n a e r o b s h a ro itla rd a g i d e n itr o la s h d a 6 A H 2 + 2 N 0 3“ -> 6 A + 6 H 20 + N 2 M a ’ lu m s h a r o itla rd a s o 'n g g i m a h s u lo t s ifa tid a a m m ia k h o s il b o 'lis h i m u m k in . B i j g ‘ ish ja r a y o n i m e ta n te n k la r d a o lib b o rila d i. M e ta n te n k — g e r m e tik y o p iq , m a h k a m la n g a n re z e rv u a r b oM ib , u b ijg ‘ itilm a - 6 .7- rasm. Metantenk: 1 — qobiq; 2—quvur; 3 — aralashtirgich; 4 — burma naycha. g a n c h o 'k m a n i k irg iz is h g a v a c h iq a ris h g a m o 'lja lla n g a n m o s la m a - la r b ila n jih o z la n g a n . M e t a n t e n k s x e m a si 6.7- ra s m d a k e lt ir ilg a n . M e t a n t e n k k a b e r i la y o t g a n c h o 'k m a m u m k in q a d a r s u v s iz - la n t ir i lg a n b o 'l is h i k e ra k . A n a e r o b b ijg 'it is h n in g a s o s iy k o 'r s a t k ic h la r i h a r o r a t , j a r a y o n n i n g r o t s la n u v c h i te z lig i, c h o 'k m a n i y u k la s h d o z a s i v a u n i a r a la s h is h d a r a ja s i h is o b la n a d i. B i j g 'i t i s h j a r a y o n la r i m e z o fil ( 3 0 — 3 5 ° C ) v a t e r m o f i l ( 5 0 — 5 5 ° C ) s h a r o it d a o lib b o r i la d i. M e t a n t e n k d a t o 'l i q b ijg 'is h g a eg a b o 'lis h m u m k in e m a s , c h u n k i k im y o v iy ta b ia tig a k o 'r a b a r c h a m o d d a la r b ijg 'itis h m e ’y o rig a ega. O 'r t a c h a o r g a n ik m o d a la r n in g p a r c h a la n is h d a r a ja s i 4 0 % n i t a s h k il e ta d i. A n a e r o b b ijg 'it is h y u q o r i d a r a ja d a b o 'lis h i u c h u n j a r a y o n h a r o r a t i v a k u ls iz m o d d a n in g k o n s e n t r a t s iy a s i 15 g/1 d a n y u q o r i b o 'l is h i , ja d a l a r a la s h t ir is h d a ra ja s ig a , p H = 6 ,8 — 7 ,2 b o 'lis h ig a r io y a q ilis h k e ra k . B i j g 'i t i s h s a m a r a d o r lig in in g p a s a y is h ig a o q o v a s u v t a r k ib id a o g 'i r m e t a ll k a t io n la r i (m is , n ik e l, r u x ); N H 4+ v a s u lf id io n la r in in g q o ld iq la r i, a y r im o r g a n ik b ir ik m a la r n in g b o r lig i s a b a b b o 'la d i. O q o v a s u v la r n i b ijg 'itis h 2 b o s q ic h d a o lib b o r ila d i. B u n d a c h o 'k m a n in g b ir q is m i ik k in c h i m e ta n te n k d a n b ir in c h i m e ta n - te n k k a q a y ta d i. B i r i n c h i b o s q ic h d a a ra la s h tiris h j a d a llik b ila n o lib b o r ila d i. B i j g ‘itis h d a o ‘ r ta c h a t a r k ib i 63— 6 5 % m e ta n , 32— 3 4 % C 0 2 b o ‘ lg a n g a z la r a j r a lib c h i q a d i. U l a r n i b u g ‘ q o z o n l a r i o ‘c h o q la r id a y o q ib y u b o rila d i. B u g ‘ m e ta n te n k la rd a c h o ‘k m a la r n i q iz d iris h y o k i b o s h q a m a q s a d la rd a is h la tila d i. C h o 'k m a n in g k u ls iz m o d d a s in i m a k s im a l m u m k in b o ‘ lg an b ijg 'itis h ( % la rd a ) q u y id a g i fo r m u la o rq a li a n iq la n a d i: a = (0 ,9 2 y o g ‘ + 0 ,62ug. + 0 ,3 4 o q .) 100 C h o 'k m a a ra la s h m a la ri u c h u n esa: b u y e rd a , y o g ‘ , ug., oq. — c h o 'k m a k u lsiz m o d d a s id a g i m o s r a v is h d a y o g 'la r , u g le v o d o ro d la r, o q s illa rn in g m iq d o ri, g/g; Q ^ ; U b ; K b — m o s ra v is h d a c h o 'k m a lo y q a v a c h o 'k m a a r a la s h m a la ri n in g k u ls iz m o d d a s in in g h o s il b o 'lis h i, t/sut. 2. O q o v a suvni ta b iiy sh aro itd a b io lo g ik tozalash q a n d a y olib b o rila d i? 3. O q o v a suvni ae ro te n k la rd a b io k im y o v iy to z ala sh ja r a y o n in i tush u n tirin g . 4. M e x a n ik a e ra to rla r q a n d a y tu rla rg a b o 'lin a d i? 5. A e ro b sh aro itd a b io lo g ik tozalash ja ra y o n i q a n d a y q u rilm a la rd a o lib b o rila d i? 6 . A e ro te n k n in g ishlash p rin s ip in i tu sh u n tirib bering. 7. O q o v a suvni b io filtrla rd a tozalash ja r a y o n in i k o 'r ib c h iq in g v a u la rn in g asosiy k o n s tru k siya la rin in g ishlash u s u lin i tu s h u n tirin g . 8 . M e ta n te n k la rn in g o q o va s u v la rn i tozalash va c h o 'k m a la m i z ararsiz la n tirish asoslarini tu sh u n tirib bering. = (0 ,5 3 Q ta + 0 ,44 U J / K * S a v o l v a to p s h ir iq la r O Q O V A S U V L A R N I T O Z A L A S H N IN G T E R M I K U S U L L A R I T e r m ik u s u lla r y o r d a m id a ta r k ib id a k a ls iy , m a g n iy v a b o s h q a m in e r a l t u z la r h a m d a o r g a n ik b ir i k m a la r b o 'lg a n o q o v a s u v la r z a r a rs iz la n tirila d i. B u n d a y o q o v a s u v la r n i z a r a rs iz la n tiris h q u y id a g i u s u lla r y o r d a m id a a m a lg a o s h irila d i: — e rig a n m o d d a la r n i a jra tis h b ila n o q o v a s u v la r n i k o n s e n tr- la sh ; — k a t a liz a t o r is h t ir o k id a o r g a n ik m o d d a la r n i o k s id la s h ; — o r g a n ik m o d d a la r n i s u yu q fa z a d a o k s id la s h ; — o lo v li z a r a rs iz la n tiris h . 7 .1 . O q ova suvlarni k on sen trla sh O q o v a s u v la r n i k o n s e n trla s h u s u li a so sa n t a r k ib id a m in e r a l m o d d a la r b o i g a n o q o v a s u v la r n i z a r a r s iz la n t ir is h m a q s a d id a q o 'lla n ila d i. B u u s u l o q o v a s u v d a n t u z la r n i a jra tib o lib , a y la n m a s u v t a ’ m in o t ig a y a r o q li b o 'lg a n to z a s u v o lis h im k o n in i b e ra d i. M i n e r a l m o d d a la r v a s u v n in g a jr a lis h ja r a y o n i ik k i b o s q ic h d a o lib b o r ila d i (7 .1 - ra s m ): 1) k o n s e n trla s h ; 2 ) q u ru q m o d d a la r n in g a jra lis h b o s q ic h i. K o 'p i n c h a ik k in c h i b o s q ic h k o n s e n trla n g a n e r it m a la r n i k o ‘ - m ib ta s h la s h b ila n a lm a s h t ir ila d i. K o n s e n t r la n g a n o q o v a s u v n i 7. /-rasm . Mineral moddalar va suvning ajralish bosqichlari: 1 — konsentrlash; 2 — quruq m o d d a n in g ajralishi. p u r k o v c h i q u r it g i c h la r g a q u r u q m a h s u lo t n i a jr a t is h u c h u n y o 'n a lt ir is h m u m k in . K o n s e n t r la s h v a c h o 'k m a n i a jra tis h bos- q ic h la r in i o lib b o rish g a k e ta d ig a n e n e rg iy a n in g n is b iy sarfi q u y i d ag ich a to p ila d i: e = ( E k+ E h) / S 0; E = e kW k; E = e c| W b u y e rd a , e — k o n s e n trla n is h b o s q ic h in i o lib b o rish g a k e ta d ig a n e n e rg iy a n in g n is b iy sarfi; E k v a E ch — k o n s e n trla s h v a c h o 'k m a n i a jra tis h b o s q ic h la r id a e n e rg iy a s a rfi; S 0 — o q o v a su v s a rfi; e k, e ch — k o n s e n trla s h v a c h o 'k m a n i a jra tis h b o s q ic h id a g i e n e rg iy a n in g n is b iy sarfi: W k v a W ch — k o n s e n trla s h v a c h o 'k m a n i a jra tis h j ih o z la r in in g q u w a t i. O q o v a s u v la r n i k o n s e n trla s h b u g 'la t u v c h i, m u z la t u v c h i v a k ris ta llo g id ra t q u r ilm a la r id a d a v r iy v a u z lu k s iz ra v is h d a o lib b o r i lis h i m u m k in . T e r m ik k o n s e n trla s h q u r ilm a la r in in g s in fla n is h i 7 .2 -rasm d a k e ltirilg a n . Download 39.54 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling