Obligatsiyalar va aksiyalar bozori

Ishlab chiqarish omillari	Ruhiyat omillari
Kapital bozori omillari
Korxona balansi; Dividend siyosati; Firmaning istiqboli; Menejment; Korxona quvvatlaridan foydalanish darajasi; mahsulotni sotish imkoni.	Investorning kayfiyati, chunki aksiya yuqori yoki past bahoda sotilishi mumkin	Investorning to‘lov qobiliyati; Qa’tiy protsent beradigan QQga to‘lanadigan protsent miqdori; Xorijda investitsiya beradigan daromad.
	Aksiya kursi
Bozor konyukturasi; Iqtisodiy o‘sish; Narxning o‘zgarishi; Investitsiya qilish; Tashqi savdo; Xomashyo narxi; Valyutalar kursi.	Eksport importga bog‘liq firmalarning tashqi iqtisodiy informatsiyasiga ega bo‘lishi. Davlatning xo‘jalik, soliq siyosati. Ekologiya siyosati.	Aksiya kursini saqlash uni sotib olish: Korxonani qo‘lga olish uchun aksiyani sotib olish. Aksiya kursini u tushgandan so‘ng yangidan sotilishi.
Iqtisodiy omillar	Siyosiy omillar	Bozor texnika omillari

Aksiya quyidagi ko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadigan aktivni ifodalaydi:
– jismoniy aktiv hisoblanmaydi;
– oldindan belgilangan daromadga ega emas;
– yakuniy qaytarish muddati yo‘q;
– aksiyaning asosida yotadigan aktivning daromad keltirish qobiliyati isbotlanmagan.
Bu ko‘rsatkichlarning barchasi shuni ko‘rsatadiki, ushbu aktivga qo‘yilmalar riskli hisoblanadi va investor yuqori daromad talab qiladi. Biroq risk darajasi va daromadning ehtimoliy hajmini qanday aniqlash mumkin? Kelajakdagi qiymat va aktiv daromadliligi oldindan ma’lum bo‘lgan aktivlar, masalan, obligatsiyalar bo‘yicha bu aktiv diskontlash jarayonini o‘tkazgan holda bugungi kunda qancha turishini tushunish ancha oson.
Oddiy aksiyalarga nisbatan qo‘llaganda bu ishni bajarish ancha qiyin, chunki na u bo‘yicha kelajakdagi narxni, na dividendlarni hech kim kafolatlay olmaydi. Bundan tashqari, aksiyalar qandaydir jismoniy aktivlarni – ishlayotgan va turli vaqtda turli mutaxassislar tomonidan turlicha baholanishi mumkin bo‘lgan biznesni ifodalaydi. Shu sababli aksiya qiymatini aniqlash har xil aktiv turlarini baholashda eng murakkab masalalardan biri hisoblanadi. Sanab o‘tilgan barcha tavsifnomalar ehtimoliy hisoblanishi sababli (masalan, dividend to‘lanishi ham, to‘lanmasligi ham mumkin, bunda kompaniya foydaga ega bo‘lishi ham, ziyon ko‘rishi ham mumkin), aksiya qiymatini bir ma’noli aniqlab bo‘lmaydi, uni hisob-kitob qilishga yondashuvlar bo‘lishi mumkin, xolos. Lekin, shunga qaramay, bu yondashuvlar juda muhim sanaladi, chunki aktiv sifatida aksiyaning qiymat tavsifnomasini ma’lum darajada aniqlik bilan berishga imkon yaratadi.
Aksiyalar qiymati turlari quyidagilardan iborat: