Obodonlashtirish va transport

Shamolga chidamliligiga
 
ko‘ra daraxtlar va butalar 
shamolga 
chidamli
 
va 
shamolga chidamsiz
 
guruhlarga bo'linadi. 
Birinchisiga 
oddiy em an, oq va qora terak, lola daraxti, o'tkir bargli zarang va 
dala zarangi, yirik guli magnoliya, qarag'aylarning ayrim turlari 
kiradi. 
Shamolga chidamsiz
 
guruhga — oq akatsiya, oq tol,
186

---

terakning ayrim turlari kiradi. Yengil tuproqda ayrim turlar 
shamolga chidamsiz bo'lib qoladi (qarag'aylar 
va b.).
Kuchli shamollarning t a ’siri
ham daraxtlarga salbiy ta ’sir 
ko'rsatadi: 
barglar uziladi, 
shoxlari sinadi, 
bir tomonlama, 
«bayroqsimon» shaklga ega bo'luvchi tepa qismining tavsifi 
o'zgaradi.
Issiq shamollar
(afg'oni, garmsel) ta ’sirida barglari mayda, 
ancha qalin bo'la boshlaydi, ba’zan esa quriydi va tushib ketadi. 
Daraxtlar va butalar shoxlanib ketadi.
Tuproq.
M azkur ob-havo sharoitlarida tuproqning kimyoviy 
tarkibi 
va 
fizik 
xossalari 
o'simlik 
qoplamasi 
va 
uning 
rivojlanishining 
ko'rinm a 
tarkibini 
aniqlaydi. 
Turli 
xil 
o'simliklarning tuproqqa bo'lgan talabi bir xil emas. Bu belgisiga 
ko'ra ulami uch guruhga ajratish mumkin;
1.
T u p ro q q a ta la b ch a n : 
eman, qayrag'ochga o'xshagan daraxt, 
zarang, archalar, shumtol, qandog'och.
2. 
0 ‘ rta c h a ta la b ch a n : 
oddiy archa, shumtol, yaproq bargli 
zarang, qrim qayrag'ochi.
3. 
T a la b c h a n b o ‘lm ag an ; 
aylant, sariq akatsiya, osilgan qayin, 
grebenshik, tollar, lox, maklyura, virjiniya qora archasi, oddiy qora 
archa, tog' qarag'ayi, teraklaming ba’zi turlari (oq, qora), tut.