Oda genetikasiga doir masalalar to’plami

ODAM GENETIKASIGA DOIR MASALALAR TO‘PLAMI 
30 
musbat. Sud meditsina ekspertizasi bolalarning birini nikohsiz tug‘ilganligini 
aniqladi. Ikki juft allelning qaysi biri bo‘yicha otalik huquqi bekor qilinadi? 
v) Ota II qon guruhi va musbat rezus-faktoriga, ona IV qon guruhi va manfiy 
rezus-faktorga ega. (ota-onalardan birining otasi I qon guruhi va manfiy rezus-
faktorga ega). Bu oilada qanday qon guruhli va rezus-faktorli bolalar dunyoga keladi? 
g) O‘g‘il kimning qon guruhiga ega bo‘ladi, agarda ona I qon guruhli va manfiy 
rezus-faktorli, ota III qon guruhli va musbat rezus-faktorga ega bo‘lsalar. Ota har ikki 
belgi bo‘yicha geterozigotali. 
Masalaning yechilishiga o‘tishdan oldin odam qonida rezus-faktor antigeni 
haqida to‘xtalib o‘tamiz. Rezus-faktor - odam va Hindiston, Janubi-Sahrqiy Osiyoda 
tarqalgan makaka maymunlari qonining eritrotsitlarida bo‘ladigan antigen. Rezus-
faktor bor yoki yo‘qligiga qarab rezus musbat (Rh
+ 
odamlarning 85%) va rezus 
manfiy (Rh
- 
odamlarning 15%) organizmlarda ajratiladi. Rezus-faktorning qon 
quyishda ahamiyati katta. Rezus manfiyli odamlarga rezus musbatli odamlarning 
qoni quyilsa yoki rezus-manfiy ayolning homilasi rezus musbatli bo‘lsa, immun 
kasallik (chaqaloqlarning gemolitik kasalligi va boshqalar) vujudga kelishi mumkin. 
Bunday holatarni aniqlash va davolash hozir yaxshi yo‘lga qo‘yilagan. Tug‘ruq 
vaqtida, shuningdek, qon quyishda qon guruhi kabi, rezus-faktor ham hisobga olinishi 
shart.
Masalaning yеchilishi. 
Belgi
gen 
Rezus-faktor musbat- Rh
+
 D 
Rezus-faktor manfiy- Rh
- 
d
II qon guruhi 
AO 
III qon guruhi
BB 
a) P.
♀
Dd AO x
♂ 
Dd BB 
 
Rezus-faktor geterozigota Rezus-faktor geterozigota 
II qon guruhi 
III qon guruhi 
g: DA DB
DO  dB
dA
dO

---