Odam bo‘lish qiyin: roman va hikoyalar
Download 1.53 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Olmas Umarbekov
188 , yaqinlashdi. Uch xil balandpast binoning maketi ga bir qarab qo‘yib, zalga murojaat qildi. – O‘rtoqlar, bugun majlisimizda bitta masala ko‘riladi. U ham bo‘lsa qishlog‘imizning kelajagi. Mingbuloq yigirmao‘ttiz yil oldin qanday bo‘lsa, hozir ham deyarli shunday turibdi. Mana o‘zingiz o‘tirgan xo‘jalik idorasi. Urushdan avval ham shu bino idora edi. Hozir ham. Tashqaridan qaragan odamning ko‘ngli ozadi. Qishloqdagi boshqa uylar, qing‘irqiyshiq ko‘chalarchi? Endi shunday loy tomli, pastak uylarda yashash uyat. Agar pulimiz bo‘lmaganda boshqa gap edi. Men yana qay tarib aytaman, pulimiz hozir yangi qishloq qurili shini boshlashga yetadi. Mana, ko‘z oldinglarda yangi Mingbuloqning taxminiy maketi, – Samad maketni qiyshaytirib zaldagilarga ko‘rsatib chiqdi. – Bu ma ketni o‘zimizning yosh me’mor, Yusuf akamizning qizlari Gulchehra yasagan. Qurilishni ham uning o‘zi boshqaradi. Rahbariyat shunga qaror qildi. Zalda qarsak ko‘tarildi. – Umringdan baraka top! – degan ovozlar eshitildi. – Hozir, – gapni davom ettirdi Samad, – so‘zni Gulchehraga bersak. Yangi Mingbuloqning qan day bo‘lishini yaxshilab tushuntirib bersa, keyin muhokamaga qo‘ysak? Qarshilik yo‘qmi? – Yo‘q. – Eshitaylik! – Bo‘lmasa so‘z Gulchehra Saidovaga! Nurmat aka bilan otasining o‘rtasida o‘tirgan Gulchehra uyalib o‘rnidan turdi va «gapiraveray mi?» degandek, raisga qaradi. – Bemalol. Ko‘nglingdagi borini gapir, – dedi Nurmat aka. Gulchehra maket yoniga keldi. U Odam bolish qiyin 189 , uyda majlisga tayyorlanar ekan, gapni nimadan boshlashni va nima bilan tugatishini ham o‘ylab qo‘ygan edi. Lekin hozir unga ko‘zlarini tikib tur gan odamlarga qarab o‘zini yo‘qotib qo‘ydi. Hatto ichida: «Xudo, o‘zing sharmanda qilmaginda», deb yubordi. Nimadan boshlash kerak? Kunduzi Sa mad bilan uchrashganda hammasini kelishib ol gan, nima deyishini aniq bilardi. Hozir esa hamma gap xayolidan ko‘tarilib ketdi. Zal to‘lqinlana bosh ladi. Kimdir yo‘talib ham qo‘ydi. Gulchehra gapini o‘ylab, birmabir zaldagilarga qarab chiqar ekan, deraza tokchasida o‘tirgan Alisherga ko‘zi tushib qoldi. Alisher uning qiynalib turganini ko‘rib, «gapiravering, nimadan cho‘chiysiz?» degandek ko‘zini qisib qo‘ydi. Gulchehraga bu dalda bo‘ldi. Ukasidan ko‘z uzmay, sekin gapini boshladi. – Bu maket mening diplom ishim bo‘ladi. O‘rtoqlarim kattakatta binolarning, butun ra yonlarning maketlarini chizishyapti. Men o‘z qish log‘imni tanladim. Ko‘pdan beri Mingbuloqning yangi qiyofasini ko‘rishni, chang, tor ko‘chalar, yerto‘lalarni eslatuvchi uylar o‘rnida keng ko‘cha lar, chiroyli imoratlarni orzu qilardim. Shu orzum ni mana shu maketga tushirdim. Bu maket, al batta, mukammal emas, xato, kamchiliklari ko‘p, buning ustiga mening birinchi mustaqil ishim... Gulchehra to‘xtab qoldi. U hayajonlana bosh laganidan gapini yo‘qotib qo‘ygan edi. – Gapiraver, qizim, qulog‘imiz senda, – dedi bir chol birinchi qatordan. – Kamchiligi bo‘lsa, qo‘rqma. Hasharga cha qirsang, tuzatamiz! – qichqirdi orqada kimdir. – Kamchiliksiz ish bor ekanmi! Gapiraver! – uni quvvatladi yana kimdir. Olmas Umarbekov 190 , Gulchehra ukasiga qaradi. Alisher ikki ko‘zini unga tikib, jilmayib turardi. – Qani bo‘la qol, qizim! – dedi Nurmat aka unga dalda berib. – Yangi Mingbuloq qanday bo‘lishi kerak? – davom etdi o‘zini tutib olib Gulchehra. – Mana bu maketda uning bir qismi ko‘rsatilgan. Mana bu to‘rt qavatli bino xo‘jalikniki. Biz Nurmat aka bilan kel ishib, uni madaniyat saroyi deb atadik. Hozir hech qanday qishloqni shunday madaniyat saroyisiz tasavvur qilib bo‘lmaydi, yoshlar ko‘p. Kechqurun ular doim dam oladigan, bilimlarini oshiradigan, kino, konsert, teatr ko‘radigan bir joy bo‘lishi ker ak. Maketdagi bino ana shunaqa joy bo‘ladi. – Qachon? – qichqirdi kimdir. – Uchto‘rt yil ichida, – javob berdi Gulchehra. – Madaniyat saroyi orqasiga kanal tushadi. Keyin chalik borib bu yer qishloq markaziga aylanadi. Uning oldidan katta ko‘cha o‘tadi. Bu ko‘cha bir tomondan Qo‘qon, ikkinchi tomondan Oltiariq bilan tutashib ketadi. Madaniyat saroyining o‘ng tomonida, mana ko‘ryapsizlar, xo‘jalikning yangi idorasi. Bu ikki qavatli bino qurilishi ham shu yil lar ichida ishga tushadi. Chap tomondagi tepasi ayvonlik manavi bino «Mingbuloq» mehmonxona si. Shunday qilib, qishloq markazida mana shu uchta katta bino bo‘lib, ularning o‘rtasi favvorali bog‘ bo‘ladi. Bu bog‘ kanalgacha cho‘zilib keladi. – Menda savol bor? – dedi zalning o‘rtasidan bir mo‘ysafid turib. – To‘xtang, ota! Gapini tamomlasin! – Gapini keyin gapiraveradi. Hozir so‘rama sam, esimdan chiqib qoladi. – Mayli, so‘rang, – dedi Gulchehra, – nima deysiz, ota? |
