Odam bo‘lish qiyin: roman va hikoyalar
Download 1.53 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Olmas Umarbekov
224 , qoldi. Rulda Nurmat aka, yonida Samad. Rais Gulchehrani ko‘rib, mashinani to‘xtatdi. – Ha, yo‘l bo‘lsin? – Shu yoqqa o‘tib kelay... – Gulchehra o‘zini qanchalik sokin tutishga intilmasin, ovozi qalti rab ketdi. Rais buni sezdi shekilli, mashinadan tushib, uning yoniga keldi. – Tinchlikmi? Xomush ko‘rinasan? Gulchehra bosh qimirlatdi, lekin xo‘rligi kelib yig‘lab yubordi. Nurmat aka uning yig‘isini o‘zi cha tushunib, qo‘lini yelkasiga qo‘ydi: – Bilaman. Senlarga qiyin bo‘ldi. Onang rah matli yaxshi odam edi. Lekin nima qilardik, o‘lim har kimning boshida bor. Qalay, yangi ayang yax shimi? Dadang yaxshi deydi. Rostdan yaxshimi? Yo xafa qilyaptimi? – Yo‘q, – dedi bo‘g‘ilib Gulchehra, – yaxshi, xuddi ayamlarga o‘xshaydi. – Ana! – rais o‘zicha xursand bo‘lib qo‘ydi. – yomon odamni uyingga olib kelarmidik? Ertain din ayang qabrini tuzatib qo‘yamiz. Rigadan tosh buyurtirib keldik. Ko‘rdingmi? Gulchehra «ha» deya bosh qimirlatdi. Uning xayoli hozir mutlaqo boshqa narsada bo‘lsa ham, o‘z dardi bilan ovora bo‘lsa ham raisning gaplari unga yoqqan, uni ovutgandek edi. – Dadang sendan juda xursand. Men ham xursandman, o‘zimizdan ajoyib me’mor chiqib qoldi. Sen endi ishingni o‘yla. Bahorda qurilish ni boshlab yuboramiz. Planing hammasi ma’qul. Shunday ishlarni qilib qo‘yibsanu, yosh boladek yig‘laysana! Qani, menga qarachi? Gulchehra zo‘raki jilmayib Nurmat akaga qa radi. Odam bolish qiyin 225 , – Barakalla! Yig‘i qaritadi, yig‘lama. Kelishdikmi? Gulchehra boshini qimirlatdi. – Gap bunday bo‘pti! Rais mashinaga o‘tirib, Samadga nimadir dedi. Ikkalovi kulishdi. Nima deganini Gulchehra eshit madi, lekin yaxshi gapligini sezdi. Mashina ko‘zdan g‘oyib bo‘lguncha joyidan qimirlamadi, keyin bit tabitta qadam tashlab, kanal yoqalab ketdi. XIX Abdullaning ahvoli ham Gulchehranikidan yaxshi emas edi. Ammo ichini it tirnasa ham, sirtdan ancha tinch ko‘rinardi. Shu vaqtincha lik tinchlik ta’sirida u diplomini yoqladi. Uning ishini yaxshi qabul qilishdi. Kafedra mudiri – professor Markov, hatto, davlat imtihonlarini topshirgandan so‘ng institutda kafedra qoshi da qolishni taklif etdi. Albatta bular Abdullani cheksiz xursand qilar, orzulari ushalayotganiga ishonchini oshirardi. Lekin kech kirib, o‘z xonasi da yolg‘iz qoldimi, u butunlay o‘zgarardiqo‘yardi. Shu kungacha erishgan yutuqlari tushdek, o‘zi esa dahshatli bir spektaklda rol o‘ynayotgandek ko‘rinardi. Xayolida allaqachonlar aniq tasavvur qilib qo‘ygan kelajak uni xursand qilmas, aksin cha, cho‘chitardi. Shu cho‘chish, hamon davom etib kelayotgan ikkilanish bilan bir oy o‘tib ketdi, Gulchehra ning xatiga u hali ham javob qaytarmadi. Javob qay tarish zarurligini, Gulchehra uning har bir so‘zi ga muntazir bo‘lib turganini yaxshi bilardi. Lekin nima deb yozishini bilmaydi. Buning ustiga, vaqt Olmas Umarbekov 226 , o‘tgan sari, o‘zining Gulchehraga bo‘lgan muhab batini o‘ylagan sari Sayyoraga havasi ortib borar di. Qanday ajoyib qiz! U bilan gaplashib, gapiga to‘ymaysan. Sho‘x, erkin, chehrasidan kulgi ari maydi. U bilan yonmayon yurish, u bilan bo‘lish qanday baxt! Innaykeyin, ularning birga bo‘lish larini otaonasi ham istayapti, Tursunali aka ham. Tursunali akaga, shunday katta olimga kuyov bo‘lish hazil gap emas! Lekin Gulchehra bilan bo‘lsa nima bo‘ladi? Axir uni yaxshi ko‘rardiku! U bilan nima, hayoti buz iladimi? Yo‘q, buzilmaydi. Aksincha, Gulchehra undan umrbod minnatdor bo‘lib yashaydi. Keyin, u aqlli. Yaxshigina me’mor bo‘lishi mumkin. Le kin, albatta, Toshkentda yasha sholmaydi. Sayyo ra bilan aloqalari buzilgandan keyin Toshkentda u biron narsaga erisha olarmidi?! Tursunali aka shuncha gapso‘zdan keyin uni tinch qo‘ymay di. Tursunali aka oldida esa u bir xas. Puf desa uchib ketadi. Shu yerda yashashadi. Kafedrada ish taklif qilishyaptiku unga. Shu yerda ishlaydi, shu yerda dissertatsiyasini yoqlaydi. Gulchehra ga ham bironta ish topilib qoladi. Me’mor hamma yerda kerak. Ammo otaonasi bunga nima deydi? Shuncha umid bilan o‘qitib odam qilganda, endi rohatini ko‘ramiz deganda, ularni tashlab ketad imi? Ular shunga ko‘nadimi? Bir kuni kechqurun u juda qiynalib ketdi, yotog‘ida o‘tirolmadi. Sharillab yomg‘ir quyayot ganiga qaramay, plashini kiyib, pastga tushdi. Ko‘chada odam siyrak edi. Qayoqqa borishini bilmay, Moyka tomon yo‘l oldi. Iliq yoz yomg‘iri hashpash deguncha yuzko‘zini ho‘l qildi. Sochlari orasidan sizib bo‘yniga tushdi. Abdulla |
