Odam bo‘lish qiyin: roman va hikoyalar
Download 1.53 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Odam bolish qiyin
131 , Uni Saodat opaning o‘limi emas, boshqa narsa o‘ylatib qo‘ygan edi. Gulchehra bilan xayrlasha yotganda ikkalovi birbiriga xat yozishga va’da lashishgan, xat pochtaga kelib turishi kerak edi. U hozir shu va’dasining ustidan chiqmaganidan mulzam bo‘lib o‘tirardi. Gulchehra yozganmikin? Nega shu paytgacha esiga kelmadi? Abdulla shoshib o‘rnidan turdida, ko‘chaga otildi. – Qayoqqa? – so‘radi orqasidan G‘afurjon aka. – Olis ketib qolma. – Hozir kelaman. Haytovur pochta hali ochiq edi. Abdulla dar cha oldida o‘tirgan yosh bir qizga murojaat qildi: – Menga Qo‘qondan xat kelishi kerak edi... – Pasportsiz bermaymiz, – dedi qiz. – Iltimos, juda zarur xat edi. Hozir o‘zim Qo‘qonga ketaman. – O‘zingiz borar ekansiz, xatni nima qilasiz? – To‘satdan boradigan bo‘lib qoldim. Bormi o‘zi xat? Qiz bir dasta xatni erinchoqlik bilan titkilay boshladi. Keyin bir xatni olib, uzoq tikildida, so‘radi: – Xat kimdan kelishi kerak edi? – Saidova, Saidova Gulchehradan, – shoshib javob berdi Abdulla. – Bormi? – Bor, kimingiz bo‘ladi bu odam? – Tanishim. Yaxshi tanishim. – Hm... – dedi qiz. – Bilamiz qanaqa tanishli gini. Yuradigan qizim deng, qo‘ying. Abdulla uyalib ketdi, ayni vaqtda jahli chiqdi. – Buning nima ahamiyati bor? – Sizga ahamiyati bo‘lmasa ham, bizga ahami yati bor, – dedi qiz qo‘pollik bilan. – Arzimagan Olmas Umarbekov 132 , oshiqma’shuqning xati deb butun pochta ovora bo‘ladi. Oling. Abdulla peshtaxtaga qiz uloqtirgan xatni olib, o‘sha zahotiyoq ochdi. «Salom Abdulla, – deyil gan edi xatda. – Ketganingizga ikki kun bo‘lmay, xat yozyapman. Ovora qilganim uchun kechiring. Yozgim keldi. Ayamlar og‘irlashib qoldilar. Dadam olib kelgan doktor hech narsa qilolmadi... Tuza lishlariga ishonch yo‘q, dedi. U ketgandan keyin kun bo‘yi yig‘ladim. Kechqurun esa ayamlarning oldilarida dadamlarni qoldirib, ko‘chaga chiqdim. Qayoqqa borishimni, nima qilishimni bilmay, bu loq boshiga borib qolibman. Esingizdami, shu yerda biz birga o‘tirgan va kelajak haqida orzu qilgan edik. Ahvolingiz qalay? Sizsiz nazarimda qishloq huvillab qoldi. Agar imkoni bo‘lsa, o‘qish boshlangunga qadar bir kelib ketsangiz. Ajab emas, ungacha ayamlar tuzalib qolsalar. Sizni sog‘inib kutuvchi Gulchehra». Xat tagiga qiyshiq bir jumla qo‘shib qo‘yil gan edi, Abdulla zo‘rg‘a o‘qidi: «Kechiring, o‘choq boshida yozdim. Xatolari ko‘p». Abdulla juda g‘alati bo‘lib ketdi. Qanday qilib esidan chiqardi?! Axir va’dalashgan ediku! Be chora qiz. Hozir nima qilayotgan ekan? Endi nima bo‘ladi? Shu xayol bilan u kunni kech qil di. Oqshomda esa kechki poyezd bilan Shahodat opa ikkovi Qo‘qonga jo‘nashdi. Ular tongda Ming buloqqa kirib kelishdi. Saodat opani endi chiqar moqchi bo‘lib turishgan ekan. – Mozorboshiga borgin, – dedi Shahodat opa. Abdulla uyda yolg‘iz o‘tirgan kelinoyisi bilan omonatgina so‘rashib, ko‘chaga chiqdi. Qishloq Odam bolish qiyin 133 , xuddi joyidan ko‘chgandek to‘polon, Gulcheh ralarning uyiga esa, odam ko‘pligidan kirib bo‘lmasdi. Hamma yoqni ayollarning yig‘isi, ohdodi tutib ketgan edi. Ba’ziba’zida ichkaridan erkak kishining: «Onajonim, onajonim Saodat! Nima qilib qo‘yding, Saodat», degan ovozi eshtilib qolardi. «Yusuf aka bo‘lsa kerak», o‘yladi Abdulla va beixtiyor o‘pkasi to‘lib ketdi, ko‘zlari yoshlan di. Darvozaning ikki tomonida tizilib turgan er kaklarning orqasidan o‘tib, pastak devor yoniga keldi-da, hovliga qaradi. Besh-olti mo‘ysafid hov lining o‘rtasida tobut yasatishardi. U yoqdan bu yoqqa bellarini bog‘lab yugurib yurgan ayollar to butga ko‘zlari tushishi bilan piqillab yig‘lashar, keyin uvvos solib, o‘lik yotgan xonaga otilardilar. Shunday devor tagida yana Yusuf akaning yig‘isi eshitildi: – Saodatim, onajonim! Meni kimga tashlab ketding?! Saodat! – Bo‘ldi endi. O‘zingni tut, – dedi kimdir. Abdulla ovozidan tog‘asi ekanligini bildi. – Yig‘laganing bilan qaytib kelmaydi. Yusuf aka yig‘i aralash xo‘rsinib, jim bo‘ldi. Lekin ko‘p o‘tmay, yana o‘zini tutolmasdan yig‘lab yubordi. Abdulla darvoza yoniga kelib, qo‘l qovushtirib turgan Samadning yonida to‘xtadi. Ular so‘zsiz, bosh tebratib ko‘rishdilar. Bir mahal «Omin!» dedi ichkarida dag‘al bir ovoz. – Olib chiqishyapti! – shivirladi Samad. Abdulla ichkariga qaradi. Hovlini to‘ldirib tur gan odamlar ustida qizil duxoba paranji yopilgan tobut birikki tebranib, eshik tomon suza boshladi. |
