Oilaviy munosabatlarning bola shaxsida ijtimoiy

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
O‘rnak bo‘ling… Bolalar ota-onalariningko‘zgusidir. Qizlarda onaning, o‘g‘il 
bolalarda dadaning xislatlari kabi hech kimning xislatlari ularda aks etmaydi. Haddan 
tashqari talabchanlik uyat hissini keltirib chiqarishi mumkin. Bola o‘z xatolaridan 
uyaladi va u umidlarini oqlamaganidan tashvishlanadi. Shuning uchun, ota-onalar, 
birinchi navbatda, o‘z xatolarini tan olishlari va shaxsiy misol bilan bu qo‘rqinchli 
emasligini, balki keying harakatlarini rag‘batlantiradiganligini ko‘rsatishlari kerak.
Rag‘batlantirish… Darhaqiqat, barcha bolalar ota-onalarning e’tiboriga 
loyiqdirlar, ayniqsa bular. Eng ko‘plari orasida yaxshi yo‘llar kofelarga sayohatlar, 
istirohat bog‘i, tomoshalar mavjud. Turli komediya spektakllari bolaga o‘zini idrok 
etishni o‘rganishga yordam beradi va xususiyatlarini g‘alati narsa sifatida o‘tkazib 
yubormaydi. Tanish davrada vaqt o‘tkazish bolalarga umumiy ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. 
Xulosa qilib aytganda uyatchanlikka yo‘l qo‘maslik uchun bolani oilada qattiqqo‘l 
bo‘lmasdan erkin qo‘yish, uning fikrini hurmat qilish, eshita olish, u bilan ko‘proq 
suhbatlashish, bola shaxsini qo‘llab -quvvatlash tuyg‘ularini shakllantirish lozm. 
Bolada uyatchanlik xususiyatining kelib chiqishi va rivojlanishida maktab 
pedagoglarining ham o‘rni mavjud. Ya’ni bolaga do‘q bilan gapirish, kamchiliklarini 
o‘rtoqlari oldida aytish, kamsitish, qattiq ovozda gapirish, baqirish, bolani chegaralash, 
bolaning imkoniyatidan ortiq talab qo‘yish, individual ishlamaslik ana shu jihatlar 
bolada uyatchanlikni rivojlantiradi va keltirib chiqaradi. Bolada uyatchanlikning oldini 
olish uchun yuqoridagi kamchiliklarga yo‘l qo‘ymaslik kerak.
Foydalanilgan adabiyotlar 
1. G`oziev E.G. O`zbek xalqining etnopsixologiyasi va bola tarbiyasi. / 
O`zbek oilasining etnopsixologik muammolari. Respublika ilmiy-amaliy anjumani. 
Toshkent, 1993. 8-9 s.
2. G`oziev E.G. Tafakkur psixologiyasi. Toshkent, "O`qituvchi", 1990.- 184 s. 
42. 

---