Oilaviy munosabatlarning bola shaxsida ijtimoiy

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
v) o’z-o’zini bo’shashtirish (rasslabneniya) tananing oyoq uchi qismidan to qo’l 
barmoqlarigacha bo’shashishga erishish ;
g) autotrening (O’z-o’zini ishontirish ) 
d) relaksatsiya (o’z-o’zini yengillashtirish) orqali stress holatiga barham berish 
mumkin.
Yuqoridagi fikrlarga xulosa qilib shuni aytish mumkinki: Stress,nafaqat 
o’spirinlik,balki barcha yosh davrlarida xam shaxs taraqqiyotiga muxim to’siq 
bo’luvchi omildir. 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. E.G’oziyev “Umumiy psixologiya” Toshkent 2008 y. 
2. Y.Jumanazarov”Yosh davrlar psixologiyasi” Namangan 2013 y. 
3. T.Sodiqova “Sevib qolgan qizning onasiga maslaxat” qo’llanma. Toshkent 2018. 
MUOMALA JARAYONIDAGI ERKINLIK – O’SMIRLARDAGI MUSTAQIL 
FIKRLASHNING ASOSIY PSIXOLOGIK OMILI, PSIXOLOGIK 
XIZMATNING DOLZARBLIGI 
 
Oblokulova Lutfiya Narzikulovna 
Samarqand viloyat Toyloq tuman 20-maktab psixologi 
O’quvchining o’quv faoliyati kommunikasion tabiatga ega bo’lib, unga pedagogik 
ta’sirning ko’pchiligi guruhiy kommunikasiya jarayonida amalga oshiriladi.Tafakkur 
mustaqilligini shaxsning bilimlarini fikr predmetiga o’tkazish qobiliyati sifatida 
tushunish pedagogik jarayonida muomalani qulay tashkil etishni talab qiladi. Muomala 
ijod psixologiyasida, odamlarning o’zaro bir-biriga ta’siri va o’zaro harakati sifatida, 
o’zaro bir-birini tushunish va hamdardlik jarayoni sifatida o’rganiladi. Insonlar 
o’rtasidagi muomala insoniyat mavjudligining zarur shartidir, chunki odamlar yolg’iz 
qolganlarida, o’zlarini boshqacha tutishadi,o’zgalar bilan muomalaga kirishganlarida 
o’zlarini yanada noxush tutadilar.V.M.Bexterev guruhning shaxsga ta’siri turlicha 

---

Ёшларга ижтимоий-психологик хизмат кўрсатиш маркази 
bo’lishini ta’kidlagan: undovchi (insonning energiyasi boshqa odamlar mavjud 
bo’lganda ortishi), faollashtiruvchi (insonning faoliyat jarayonida guruh a’zolaridan 
ortda qolmaslikka intilish) va yo’qotuvchi (guruh shaxs faoliyatining individualligini 
namoyish qilishni tormozlashi.) 
V.M.Bexterev, M.V.Lange,V.Ye.Myasishchev,F.Ollport,V.Myode,A.Myeyo, 
D.Morenko va boshqa psixooglarning tadqiqotlarida insonning ruhiy faolligiga, 
ishchanlik qobiliyatiga shaxslararo munosabatlar insonlarning hamkorlikdagi 
faoliyatiga kata ta’sir ko’rsatishi isbotlangan. Jamoada shaxsiy faoliyat natijalarini 
tahlil qilish, o’rtoqlari faoliyati mahsullari bilan taqqoslaganda samaraliroq bo’ladi. 
F.D.Gorbovning tadqiqotlqridan ma’lum bo’lishicha, ma’lum sharoitlarda jamoa bo’lib 
birgalikda ishlash o’zaro harakatda ishtirok etayotgan guruhning har bir a’zosi 
shaxsning shakllanishiga imkon beradi. Bu birgalikdagi faoliyat jipslashgan guruhlarda 
ro’y beradi. 
Bu haqda A.I.Berg shunday deb yozadi: «inson faqat tahqi dunyo bilan 
to’xtovsiz muomala qilishi sharoitidagina uzoq vaqt fikrlashi mumkin. Tashqi 
dunyodan to’liq informasion ajralish- bu aqldan ozishning boshlanishidir. Informasion 
undovchi tafakkurning tashqi dunyo bilan aloqasi insonga oziq-ovqatdek, issiqlikdek 
zarur. 
Fikr almashish jarayoni nutqsiz amalga oshishi mumkin emas. Nutq faoliyati 
fikr almashinuv, ayniqsa o’quv faoliyatining muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. 
Mustaqil fikrlash tashabbuskor nutqning rivojlanishini talab qiladi. Ammo shuni 
nazarda tutish lozimki, nutq faoliyati maqsad hisoblanmaydi, u har doim fikr almashish 
jarayonining umumiy tarkibiga kiritilgandir va shu bilan birga insonlarning aqliy va 
amaliy faoliyatlarini amalga oshirishga xizmat qiladi. 
Mustaqillikka moyillikning rivojlanishi ikki yo’nalish asosida amalga oshiriladi. 
1. Mustaqillikning shaxs xislati sifatida vujudga kelishi ijtimoiy muhitga bog’liq. 
Bu bog’liqlik mustaqillikka bo’lgan ehtiyojni qondirish imkoniyatlari sohasida va 
qadriyatlarda ifodalangan mustaqillik mazmuni xarakterida ifodalanadi. 
2.Mustaqillikning shaxs sifatida shakllanishida individual xususiyatlar shaxs 
yashaydigan va mehnat qiladigan jamoada vujudga kelgan munosabatlarga hamda 

---