Oli\' va o•rta maxsus ta'lim vazirligi o•rta maxsus


Download 0.77 Mb.
bet66/110
Sana21.04.2023
Hajmi0.77 Mb.
#1367794
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   110
Bog'liq
Anorganik kimyo Tashev [uzsmart.uz]

H-P-0-H, H-C-C-OH, H-P-0-H

  1. I II

0-H
I
, H-O-P-0-H
II

0

H

O

0

Bu formuladan

ko'rinib

turibdiki, faqat

kislorod atomi bilan

bog'langan vodorod atomigina metallga almashina oladi. Kislota qoldi­ g'i doimo manfiy valentlik namoyon qiladi, u aniondir. Kislota tarkibidagi kislorod bilan bog'langan vodorod esa musbat valentlik namoyon qiladi va kation deb ataladi. U metallga o'rin almashadi:
2-
0-
H-1P-o-2 K+
I
ff
vahokazo.
Suvdagi eritmalarda bir negizli kislotalar bir bosqichda, ko'p negizli kislotalar bir necha bosqichda ionlanadi.
Bir negizli kislota:
CH3COOff H+ + CHJcoo-; ffNOl ff++ NO:i
ikkin negizli kislota:
H2SO4 H+ + HSO.;; HSO:; ff+ + so ­
uch negizli kislota:
H3PO4 H+ + H 2 PO4 ; H 2 PO.; H+ + HPO!- HPO; H+ + PO ­
Kislotalar, asosan, ikki turkumga bo'linadi:

  1. Kislorodli kislotalar. 2. Kislorodsiz kislotalar.

I. Agar kislota molekulasi tarkibida kislorocl atomlari bor bo'lsa, bunday kislotalar kis/orodli kislotalar deyiladi. Masalan:
HNO 3, H MnO 4 , H 2SiO 3 , H2SO 4, H3AsO4 , ff 3P0 4, H2CO 3 ,
H2SO 3, HNO 2 va h.k.

  1. Agar kislota molekulasi tarkibida kislorod atomlari bo'lmasa, u holda bunday kislotalar kis/orodsiz kis/otalar deyiladi. Masalan:

HCI, HF, HBr, HI, H2S, HCN, HCNS, H2Se va h.k.
Kislotalaming nomlanishi. Kislorodsiz kislotalami nomlashda
qaysi element kislota hosil qilgan bo'lsa, avval o'sha elementning nomi aytilib, oxiriga «id• qo'shimchasi qo'shiladi. Masalan: HCI
- xlorid kislota, HF _; florid kislota, H2Se - selenid kislota, HCN - sianid kislota va h.k.
Kislorodli kislotalarni nomlashda kislotani hosil qilgan metal­ loidning lotincha nomi va valentligi asos qilib olinadi. Masalan: H2SO 4- sulfat kislota, H2SO, - sulfit kislota.
Agar kislotani hosil qilgan metallmas to'yinmagan (past) valent­

3
lik hosil qilgan bo'lsa, kislota nomi oxiriga «ib qo'shimchasi qo'shiladi. Masalan: H2SO3- sulfit kislota, HN O2- nitrit kislo­ ta, H3AsO - arsenit kislota.
Agar element faqat bitta kislota hosil qilsa, u holda «ab
qo'shimchasi qo'shib o'qiladi. Masalan: H2CO 3- karbonat kislo­ ta, H2SiO 3- silikat kislota va h.k.
Agar kislotani hosil qilgan metallmas yuqori valentlik namo­
yon qilsa, u holda ham kislota nomi oxiriga «ab qo'shimchasi
qo'shib o'qiladi: HNO - nitrat kislota, H SO - sulfat kislota,
3 2 4
H 3 PO4- fosfat kislota, H AsO 4- arsenat kislota.
Agar kislota hosil qilgan metallmas ikkidan ortiq kislota hosil qilsa, metallmasning valentligi ortib borishiga qarab «gipo•, «ib,

Download 0.77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   110




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling