Olimov xursand 99 742 42 99 1

OLIMOV XURSAND 
 99 742 42 99 
3 

Oddiy moddalar – bir xil element atomlaridan hosil bo‟lgan moddalar: Cl
2
, Cu, P
4
, He, S

Murakkab moddalar – har xil element atomlaridan hosil bo‟lgan moddalar: H
2
SO
4
, NaOH, H
2
O 
 
ODDIY MODDALAR 
Oddiy moddalar tarkibiga ko‟ra bir atomli (Al, Fe, Cu, Au, Na…), ko‟p atomli ( Cl
2
, F
2
, H
2
, O
2
, O
3
, S
8
, P
4
…), agregat 
xolatiga ko‟ra qattiq (Mg, Ca, Al, Fe, S, P, I
2
…), suyuq (Br
2
, Hg…) va gazsimon ( H
2
, O
2
, F
2
, Cl
2
, N
2
, He…) bo‟ladi.
Oddiy moddalar metallar va metalmaslarga bo‟linadi. 
Metallar – bolg‟alanuvchan, yaltiroq, elektrni, issiqlikni yaxshi o‟tkazuvchi, qattiq, plastik, tashqi kuch ta‟sirida shaklini 
o‟zgartiruvchi va ta‟sir to‟xtatilsa, shu shaklini saqlab qoluvchi moddalardir.
Metalmaslar – gazsimon, suyuq yoki kristall holatlarda bo‟ladi, issiqlik va elektrni yomon o‟tkazadi yoki umuman 
o‟tkazmaydi. Davriy sistemada 22 ta metalmas element mavjud. Bular: 
Atomar gaz holatda : Inert yani nodir gazlar-He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn (Molekula va atom tushunchasi bir xil) 
Molekulyar gaz holatda: H
2
, N
2
, O
2
,F
2
, Cl
2
Suyuq holatda : faqat Br
2 
Qattiq holatda:B, C, Si, P, S, As, Se, Te, At
2
, I
2 
Metallmaslar tabiatda oddiy moddalar shaklida va turli birikmalar tarkibida uchraydi. Kosmosda vodorod va geliy eng ko'p 
tarqalgan metallmaslar bo'lsa, Yer qobig'ida (Yer qobig'i massasiga nisbatan) kislorod (47%) va kremniy (29,5%) eng ko'p 
tarqalgan metallmas hisoblanadi. 
Davriy sistemadagi elementlarning davrlarda tartib raqami ortishi bilan metallik xossasi kamayib, metalmaslik xossasi