Oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot

Strategik sheriklik - bu ma’lum bir bozorda - faoliyat turi / mah- sulot yoki geografik bozor boʻyicha umumiy pozitsiyani rivojlantirish va qoʻshma operatsiyalardir.
Firmalararo hamkorlik darajasi besh darajadan iborat:

• 
  shartnoma oldidan (shartnomadan oldingi) munosabatlar;
  
• 
  shartnomaviy munosabatlar;
  
• 
  afzal qilingan sheriklar bilan munosabat;
  
• 
  ustuvor sheriklar bilan munosabat;
  
• 
  toʻliq integratsiyaning aloqasi.
  

Firmalararo kooperatsiya darajalarining kombinatsiyasi zamona- viy iqtisodiyotning yangi hodisasi - yaxlit biznes tuzilmalariga olib keladi.
Integratsiyalashgan biznes assotsiatsiyalarining xususiyati shun- daki, ular turli xil kapitalni birlashtiradigan, ammo tashkilotlarning yagona strategiyasi doirasida oʻzaro aloqada boʻlgan yirik korporativ tuzilmalar vazifasini bajaradilar.
Integratsiyalashgan firmalararo munosabatlarning ma’nosi shun- dan iboratki, ishtirokchilar barcha shakllarda bir vaqtning oʻzida foyda olish imkoniyatiga ega boʻladilar.Unga:

• 
  tijorat, sanoat, bank,
  
• 
  umumiy moliyaviy resurslarga tayanish imkoniyatlariga egadir.
  

Biznesdagi sheriklik aloqalararo yaxlit aloqalar rivojlanishining tabiiy natijasi boʻldi. Biznesdagi sheriklik, tomonlarning birgalikdagi harakatlari va sa’y-harakatlariga asoslangan, umumiy manfaat (foyda) bilan birlashtirilgan, bunday munosabatlarning ishtirokchilari tomoni- dan yaxshi tushunilgan umumiy maqsadlarga erishishga qaratilgan iqtisodiy munosabatlarning turi sifatida ta’riflanishi mumkin.
Boshqacha qilib aytganda, sheriklik iqtisodiy munosabatlari tomonlar oʻrtasidagi munosabatlarni maqsadga muvofiq tashkil etish vositalari (usullari) va shakllari toʻplami sifatida tushuniladi.
Biznesdagi sheriklik - bu raqobatdosh ustunlikka erishish uchun tashqi sherik korxonalarning barcha resurslari va imkoniyatlarini optimallashtiradigan firmalarning zamonaviy strategiyasidir.
Biznesda samarali sheriklik uchun shartlar quyidagilar:

• 
  umumiy manfaatlar va maqsadlar;
  
• 
  sheriklikka boʻlgan oʻzaro ehtiyoj;
  
• 
  axborot almashinuvi va boshqalar.
  

Shu bilan birga, tomonlarning sherikligi mumkin boʻlgan sheriklik munosabatlarining zarur shartlarini ajratib koʻrsatish mumkin:

• 
  yakuniy umumiy iste’molchi va uning ehtiyojlarini qondirish kerak boʻlgan aniq tushunchalar;
  
• 
  tomonlarning asosiy (dastlabki) hamkorlik va ishonch darajasining mavjudligi;
  
• 
  samarali va ochiq aloqalarning mavjudligi (aloqa, ma’lumot almashish va hokazolar);
  
• 
  har bir ishtirokchining vakolatlari va ishbilarmonlik bilimlarini maksimal darajada oshiradigan qarorlar qabul qilish;
  

• 
  ishtirokchilarning umumiy uzoq muddatli maqsadlarga erishish boʻyicha muvofiqlashtirilgan harakatlari;
  

• 
  hamkorlikning yakuniy muvaffaqiyati (natijasi) haqida umumiy tushuncha;
  
• 
  firmalararo munosabatlarni rivojlantirish jarayonida yuzaga keladigan nizoli vaziyatlarni hal qilishning asosiy usuli sifatida tomonlarning dialogidan foydalanish hisoblanadi.
  

Hamkorlik tamoyillari quyidagilardan iborat:

• 
  ishonch, oʻzaro manfaat, uzoq muddatli istiqbollar.
  

Biznesdagi sheriklik iqtisodiy munosabatlarning mustaqil toifasi sifatida ishlaydi va sheriklik - bu zamonaviy iqtisodiy rivojlanishning yetakchi kuchiga aylangan tadbirkorlik fenomenining namoyon boʻlishlaridan bir shakli hisoblanadi.
Biznesda sheriklik munosabatlarini tashkil etish jarayonida tadbir- korlar tomonidan hal qilinadigan asosiy vazifa, ushbu Firmani rivoj- lantirish uchun resurslar nuqtai nazaridan juda muhim boʻlgan tashqi firma bilan oʻzaro aloqaning zarur shakllarini olishni nazorat qilishga imkon beradigan resurslar va ularning rivojlanishini rejalashtirishning shakllari hisoblanadi.
Biznesdagi tadbirkorlik tarmoqlari norasmiy boʻlishi mumkin, ya’ni. ozgina yoki toʻliq tuzilmagan va rasmiy, ma’lum bir tuzilishiga ega.
Tarmoq mavjudligining asosiy negizida bozor munosabatlarining muammolarini birgalikda hal qilish uchun toʻgʻri aloqalarni tezda oʻrnatish imkoniyati mavjud. Bu tarmoqning javobgarligiga xizmat qiluvchi tarmoq infratuzilmasining maqsadini belgilaydi. Aynan tarmoq infratuzilmasi uning ishlash barqarorligini boshqa tashkiliy sharoitlarning egiluvchanligi bilan yaratadi.
Tarmoqning yaxlitligi har bir ishtirokchining va umuman tarmoq- ning oʻzini oʻzi moliyalashtirish imkoniyatlari bilan belgilanadi. Shu- ning uchun biznesdagi tarmoq chegaralari xira emas; ular ishlashga qarab belgilanadi.
Tarmoqni boshqarishda rivojlangan infratuzilma juda muhimdir, bu esa sheriklarning top-menejerlari tomonidan maqsadli rivojlanishni talab qilinadi.
Tadbirkorlik tarmogʻi infratuzilmasini barpo etishning tarkibiy qismlari mavjud:

• 
  raqobatdosh ustunliklar va ekspert infratuzilmasi;
  
• 
  tarqatilgan bilimlar va ma’lumotlar bazasi infratuzilmasi;
  
• 
  inson resurslari va tashkiliy infratuzilma;
  
• 
  qarorlar va harakatlarni muvofiqlashtirish uchun vazifalar va infratuzilmani loyihalashtiradi;
  
• 
  ishlarning borishini kuzatish uchun infratuzilma;
  

-Resurslarni taqsimlash infratuzilmasi;

• 
  telematik infratuzilma.
  

Tarmoqning maxsus turi - bu vositachilik tashkilotlari asosiy (maxsus) rol oʻynaydigan dinamik tarmoqdir. Buning sababi shundaki, ayrim tarmoqlar mijozlar va yetkazib beruvchilar bilan barqaror mu- nosabatlarni ta’minlay olmaydi va asosiy firma va tarmoqdagi boshqa firmalar oʻrtasida yanada dinamik munosabatlarni talab qiladi. Dinamik biznes tarmogʻining oʻzgarishi - bu iste’molchilar tomonidan ishlab chiqarilgan va tarqatiladigan tizim boʻlgan samarasi iste’molchi- larning javobgarligi (IJ), bu strategiya distribyutorlar va ishlab chiqaruvchilarni sheriklik tizimi orqali bogʻlash hisoblanib, shunda ular mijozlar talablarini qondirish uchun biznes sheriklari sifatida yaqindan ishlashadi. .