Oltin Lutfullayev, Dilshoda Mahmudova, Bahora Damirova, Jahongir Ahmadov
rasm. Yurakda qo`zg`alishning tarqalishi
Download 205.94 Kb. Pdf ko'rish
|
yurak fiziologiyasi-mediators team
- Bu sahifa navigatsiya:
- Sinus tugun- ritm yetaklovchisi.
- Ritmning ektopik yetaklovchisi.
|
2.5 rasm. Yurakda qo`zg`alishning tarqalishi
Qo`zg`alish va o`tkazilish ustidan nazorat. Oltin Lutfullayev, Dilshoda Mahmudova, Bahora Damirova, Jahongir Ahmadov | Mediator jamoasi Sinus tugun- ritm yetaklovchisi. Normada impuls sinus tugunda hosil bo`lishini aytib o`tgandik. Turli ayrim patologik holatlarda avtomatiya AV tugunda yoki Purkinye tolalarida sodir bo`lishi mumkin. Agar AV tugun tashqaridan impuls olmasa, o`zi mustaqil ravishda 40-60 imp/min hosil qila oladi, bu ko`rsatkich purkinye tolalarida yanayam pastroq 15-40 imp/min. normal va tinch holatda SA tugun 70-80 imp/min hosil qiladi. Nima uchun yurak ritmi nazoratini faqat SA tugun boshqaradi, boshqa avtomatiya markazlari esa yo`q? Gap shundaki, SA tugun AV tugun va boshqa markazlarga qaraganda HP ni yuqori chastotada generatsiya qiladi. SA tugunda hosil bo`lgan impuls AV tugun va boshqa markazlarga o`tkazilib ularni qo`zg`atadi. Har bir keyingi impuls SA tugunda oldinroq hosil bo`laveradi. Yurakdagi har bir markaz faqat impuls ta`sirida qo`zg`aladi, impuls esa SA birinchi hosil bo`ldi. Shunday qilib SA tugun ritm yetaklovchisi yoki boshqacha aytganda peysmeker. Ritmning ektopik yetaklovchisi. Ba`zan turli strukturalar SA tugunga qaraganda ko`proq impuls hosil qiladi, masalan, AV tugun yoki Purkinye tolalari, ba`zan qisqaruvchi miokardial tolalar ham ritm yetaklovchiga aylanishi mumkin. SA tugundan boshqa har qanday joyda impuls hosil bo`lishi-ektopik o`choq deb nomlanadi. Bu esa yurak ish faoliyatining normal ketma ket ishlashini va nasos funksiyasini buzadi. Ektopik ritm yetaklovchisi hosil bo`lishining boshqa sabablaridan biri bu AV blokada ya`ni SA tugunda hosil bo`lgan impulsning AV tugun orqali o`tmasligi. Bu holatda bo`lmachalarda normal qisqarish ritmi kuzatilib, qorinchalarda qisqarish ancha kamayib ketadi( avtomatiyani AV tutam yoki purkinye tolasi olishiga qarab 15-40 imp/min). AV blokada vujudga kelgandan boshlab tezda impuls hosil bo`lishi boshqa markazga o`ta olmaydi, faqatgina 5-20 sekunddan keyin boshqa markaz impuls hosil qiladi, chunki bu markazlar SA tugundan kelayotgan impuls ta`sirida qo`zg`alayotgandi. Bu vaqt oralig`ida bosh miyaga qon bormaganligi hisobidan inson 4-5 sekund ichida es hushuni yo`qotadi. Bu holat Adam-Stoks sindromi deb nomlanadi. Agar asistoliya davom etsa bu holat o`limga olib kelishi mumkin. !normada sportchilarda fiziologik bradikardiya kuzatiladi. Download 205.94 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|