Ҳомо экономикс парадигмасини Жон Стюарт Милл тақдим этган бўлиб, улар учун ҳомо экономус аниқ шахс эмас, фақат назарий модел эди

Инсон иқтисодиёти модели
Тарихий саёҳатдан сўнг биз ҳомо Эcономиcус маъносини яхши биламиз .. Биз бу атаманинг моҳияти қадим замонлардан бери спекüласёнлар мавзуси бўлганини кўрдик. Бироқ, бу яқин тарихда (ХИХ ва ХХ асрлар) математик, аниқроғи иқтисодий моделларда акс этди.
Ушбу атама билан ишлайдиган муаллифларнинг ёндашувларига кўра, улар ҳар доим иқтисодий одам максимал имкониятларга эга бўлишга ҳаракат қилади, деган хулосага келишади, ҳар доим ўзлари учун мавжуд бўлган имкониятларни ҳам, муҳит яратадиган қийинчиликларни ҳам созлаб берадилар. бу тизимни иқтисодий бошқарадиган маъмуриятни ўз ичига олади.
Олдинги нуқтада кутганимиздек, бу хатти -ҳаракатлар оқилона бўлиши керак, чунки одам фаровонлик олишни шу тарзда оптималлаштиришга муваффақ бўлади (у максимал даражага этади ва шу билан бирга ўз фаровонлигининг энг кичик қисмини сарфлашга ҳаракат қилади). унга мавжуд ресурслар). Шундай қилиб, рационаллик энг яхши натижага эришиш функцияси билан чегараланади, лекин бу мақсад ўз -ўзидан оқилона дегани эмас.
Бу фарқни ажратиш жуда муҳим, чунки акс ҳолда, биз иқтисодий шахс ҳар доим қандай мақсадлар қўйиши кераклигини билади, чунки бу унинг узоқ муддатда қанчалик фойдали эканлигига асосланиб, кўп ҳолларда шундай бўлиши аниқ. Бу хулосага келишнинг мантиқий усули йўқ, чунки бизда этарли маълумот йўқ.
Ушбу концепциянинг чекловлари
Гарчи ҳомо иқтисодиёт тушунчаси узоқ йўлни босиб ўтган бўлса ҳам, биз бу ғоя тарихий даражада кўп асрлар олдин муҳокама қилинганини кўрдик, лекин бу маълум чекловларга эга бўлган модел бўлиб, у бир қисми томонидан турли танқидларга учраган. жамият. ушбу модел асосларини тўлиқ ёки қисман рад этадиган муаллифлар. Келинг, улардан баъзиларини кўриб чиқайлик.
1. Антропологиядан танқид
Энг муҳимларидан бири антропология соҳасидир. Бу фанни ҳам, иқтисодни ҳам ўрганаётган муаллифлар ҳомо иқтисодиёт тушунчасини жиддий танқид қилишлари мумкин. Улар учун, эътиборга олинмаган асосий муаммо шундаки, одамларнинг қарорлари улар яшаётган жамиятга қараб фарқ қилади, шунинг учун улар ўсган ва қайси қадриятларга (иқтисодий ва ижтимоий) мос келади. улар ўзларини деб ҳисоблайдилар.
Бу  Карл Поланьи, Морис Годелье, Маршал Салинс или Марсель Мосс, каби муаллифларнинг позицияси, уларнинг барчаси антропологлар ва иқтисодчилар бўлиб, улар кўпроқ иқтисодий маданиятни мисол қилиб келтиришади, улар иқтисодий манфаатларига қараб эмас. шахс олади. олади, лекин ҳар икки томоннинг ўзаро муносабати асосида. Яъни, иккала имтиёз ҳам бир хил даражага етиши шарт.