qanday talaffuz qilinayotganiga diqqat qiladilar. Yonma-yon
kelgan bir xil undoshning bittasi deyarli eshitilmaydigan so‘zlarni
ajratib daftarga yozadilar. Quvvat, izzat, karra, murabbiy, munaqqid,
taassurot, taajjub,taalluqli, million, minnatdor, komissiya, milliard,
qassob, hissa, grammatika, iffat.
Ushbu mashq o‘quvchilarda O‘QIB TUSHUNISH VA YOZISH
ko‘nikmalarini shakllantirishga qaratilgan bo‘lib, talaffuz mashq-
larini ham o‘z ichiga oladi.
Yechim:
karra, taassurot, taajjub, taalluqli, million, komissiya,
milliard, grammatika
Qo’shimcha nazariy ma’lumot: gramm, metall, kongress kabi
so’zlarga har qanday qo’shimcha qo’shilsa, asos oxiridagi tovush
tushirilmaydi. (grammga, metallmas, kongressda)
219-mashq.
Ushbu mashqni “Kichik guruhlarda ishlash” metodi
orqali bajarish mumkin. ”KIM ZUKKO?” grammatik topshirig‘i
beriladi.Gaplardagi qo‘sh undoshli so‘zlar ikki guruhga ajratib
ko‘chiriladi. Birinchi guruhga qo‘sh undoshlarning biri talaffuz
etiladigan so‘zlar, ikkinchisiga qo‘sh undoshlarning ikkalasi ham
Tarkibida yonma-yon bir xil undoshlar kelgan so‘zlar qo‘sh undoshli
so‘zlardir.
Ba’zi so‘zlarda qo‘sh undosh qismlari aniq talaffuz qilinadi va
shunday yoziladi: quvvat, chaqqon.
Ayrim chet tilidan o‘zlashgan so‘zlarda qo‘sh undoshlar bir undoshdek
talaffuz etiladi, lekin qo‘sh undosh bilan yoziladi: million, komissiya,
artilleriya.
Gramm, metall, kongress kabi so‘zlar oxirida kelgan qo‘sh
undoshlardan biri talaffuzda tushirib qoldirilsa ham, yozuvda hamisha
ifodalanadi.
Bunday undosh bilan tugagan so‘zlarga shunday tovush bilan
boshlanadigan qo‘shimchalar qo‘shilganda, qo‘sh undoshning biri
yozilmaydi: metall+-lar→metallar.
125
Do'stlaringiz bilan baham: |