14.05
( 9- sinf darsi qo’yildi.)
Ko’chirma va o’zlashtirma gaplar.Ular uslubiyati yuzasidan takrorlash.
Uyga vazifa:267-mashq.
«Xayr, maktabim!» mavzusida matn tuzing
|
264-mashq. Ko‘chirma gaplarni toping, ularni o‘zlashtirma gaplarga aylantiring va ular o‘rtasidagi farqlarni tushuntiring.
1. «Esli odam so‘z boshlamas «men» bilan...», – degan turkman shoiri Maxtumquli. 2. Kamoliddin Binoiy shunday demishKishi yaxshiligi ishidan ma’lum, yaxshi yil bahor-u qishidanma’lum». 3. O‘zbek xalq maqollaridan birida: «Odam qo‘li – cho‘lni bo‘ston qiladi», – deyilgan. 4. «Tandan ham aql ortiqbiz ana shu aqlga tanni bo‘ysundirishimiz kerak», – deb yozganedi
|
18.05
|
Iboralarning nutqdagi o’rni.
Uyga vazifa:Nutqingizda ishlatiladigan 10 ta ibora yozing.
|
Frazeologik iboralarning deyarli barchasi ekspressivlikka, obrazlilik xususiyatiga ega. Ular nutqning ifodaliligini ta’minlovchi betakror vositadir. So’z san’atining ustalari tildagi bu vositalardan unumli foydalanadilar. Iboralarning asosiy qo’llanilish o’rni, yashash joyi asosan, badiiy uslubdir. Ilmiy va rasmiy uslublarda esa iboralar deyarli qo’llanmaydi.
Ishqilib, Baraka topsin diktorlar, kasal bo’lganingda davolaydi.
Ishqilib, Baraka topsin doktorlar, boshing yostiqqa tekkanda joningga oro kiradi.
|
21.05
|
Madaniy nutq va uni shakllantiruvchi asosiy sifatlar.
Uyga vazifa:1.Nutq madaniyatining komunikativ sifatlariga bittadan misol yozing.
2.H.Xudoyberdiyeva ijodidan bitta she’r yodlang.
|
Madaniy nutq va uni shakllantiruvchi asosiy sifatlar haqida aytib o’tildi.Misollar keltirildi.Badiiy asarlar bilan ishlandi.Topshiriq berildi.Komunikativ sifatlarga alohida to’xtaldi.
|
11-sinf. Adabiyot
|
17.04
|
Erkin A’zam ”Tanho qayiq” darammasi.
Uyga vazifa: “Tanho qayiq” drammasi qahramonlariga tavsif yozing.
|
``Tanho qayiq`` Orol bobodan diramatik rivoyat. Xisoblanadi.Asarda qatnashganlar Orol bobo,Amed, Jumaboy,Tilovbergan,Genjamurod,Qalinbet,Gulxadicha,Roxat Sobiroana.
|
18.04
|
Nazorat ishi.Men sevgan ijodkor
Uyga vazifa: Inshoyozish.
|
Mustaqillik davri adabiyoti ikodkorlari bilan tanishib chiqqan o’quvhilar, ulardan olgan taassurotlarini imsho tarzida yozadilar
|
24.04
|
A.P.Chexov hayoti va ijodi
Uyga vazifa: 1. Hikoya nima uchun “Garov” deyilgan
2.Asar g‘oyasi
|
Anton Pavlovich Chexov
Mashhur rus yozuvchisi Anton Pavlovich Chexov 1860-yil Rossiyaning Taganrog shahrida tug‘ilgan. Moskva universitetining
tibbiyot fakultetini tugatgach (1884), Moskva yaqinidagi qishloq larda shifokor bo‘lib ishlaydi. Keyinchalik kasalligi bois Yaltaga ko‘chib o‘tadi. U ham shifokorlik kasbi bilan, ham o‘tkir ada biy qalami bilan oddiy odamlarga quvonch ulashishga harakat qildi. Adib ijodiy merosining ore qismini tashkil etgan o‘nlab hikoyalari dunyo adabiyoti xazinasidan mustahkam o‘rin oldi. Hikoyalarida kam so‘z bilan ore voqealarni tasvirlash san’atini namoyish qildi. Ayni damda, uning qissa va sayohatnomalari sevib o‘qiladi. «Chayka», «Vanya amaki», «Uch opa-singil», «Olchazor» kabi
qator pyesalari teatr sahnalarida qo‘yilgan. A. P. Chexovning asarlari ko‘pgina iste’dodli tarjimon va
adiblar tomonidan o‘zbek tiliga tarjima qilingan. Adib 1904-yilda vafot etgan.
|
25.04
|
“Garov” hikoyasi tahlili
Uyga vazifa: Hikoya yakuni mening tasavvurimda mavzusida ijodiy ish yozish.
|
GAROV
Qorong‘I kuz oqshomi. Keksa ore d xonada u yoqdan bu yoqqa borib kelar, bundan o‘n besh yil ilgari mana shunday kuz oqshomida ziyofat berganini eslardi. Ziyofatga ko‘plab aqli salim, orif mehmonlar tashrif buyurishgan va ko‘p maroqli suhbatlar bo‘lgandi. Darvoqe, kechada o‘lim jazosi haqida bahslashdilar.
|
29.04
|
R.N.Guntekin hayoti va ijodi. “Choliqushi” asari.
Uyga vazifa: Asarni o‘qish, obrazlarga ta’rif berish.
|
R.N.Guntekin hayoti va ijodi haqida,asarlari haqida batafsil to’xtaldi. “Choliqushi” asari,qahramonlari,g’oyasi,jahon adabiyotida tutgan o’rni haqida to’xtaldi.
|
1.05
|
“Choliqushi” asari.
Uyga vazifa:Oxitigacha o’qish.
|
Feridi va Komron obrazlariga ta’rif berildi.
Metodlar asosida tahlil qilindi.
|
5.04
|
Xalq og’zaki ijodi.
Uyga vazifa:O’qib o’rganish.
|
Folklor” atamasi aslida “folk” – xa;q va “lore” – donolik so’zlaridan yasalgan bo’lib, “xa;q
donoligi, “xalq donishmandligi” ma’nolarini anglatadi. Xalq og’zaki ijodi namunalaridan topib daftarga yozish, yodlash.
|
8.05
|
Xalq dostonlari.
Uyga vazifa:Savol va tipshiriqlar ustida ishlash.
“Go’r’g’lining tug’ilishi” dostonini o’qish.
|
Xalq dostonlari.
“Alpomish’
“Ravshanxon’’
“Go’r’g’lining tug’ilishi”.
Baxshichilik haqida to’xtaldi.
|
12.05
|
Badiiy adabiyotning turlari.
Uyga vazifa:Maktab darsligingizda berilgan asarlarni tur va janrlarga ajratish.Shukur
Xolmirzayev,
Ulug’bek Hamdam
hikoyalarini mustaqil
o’qish.
|
Lirik asarlar – nazm, she’riyat, poeziya
Katta kichik she’rlar, she’riy masallar, g’azal ruboiy, tuyuq, musammatlar, fard, qit’a, qasida
va boshqalar kiradi. Bunday asarlarda voqelik atrim shaxsning his-tuyg’ulari, kechinmalari,
o’y-fikrlari asosida ko’rsatiladi.Epik tur- nasr, proza
Bir yoki bitr necha odamning hayoti, taqdiri, ularning boshqa odamlar bilan munosabati
haqida hikoya qiluvchi, obrazlarning xarakter xususiyatlarini aks ettiruvchi badiiy asarlar epic
turga kiradi. Ular asosan nasriy yo’lda yoziladi.
Epik asarlar tasnifi
1) Kichik epik janrlar-hikoya, latifa, masal, ertak, rivoyat, afsona. Etyud, ocherk, esse
2) O’rta epik janrlar-qissa
3) Kata epik janrlar-epos, roman, epopeya, epik doston.
|
16.05
|
Erkin Vohidovning “Ruhlar isyoni” dostoni.
Uyga vazifa:”Ruhlar isyoni dostoni”ni to’liq o’qish.
|
Erkin Vohidov adabiyotda tutgan o’rni.She’riyati,dostoni,to’plamlari.
E.Vohidovning “Ruhlar isyoni” dostoni yuzasidan suhbat.
|
19.05
|
She’riy san’atlar.
Uyga vazifa”She’riy asarlardan tazod,husti ta’lil va istioraga misol topib yozing.
(6-may.10-sinfga o’tilgan mavzu.)
|
Husni ta’lil- fikrni asoslash san’atidir. Ammo bu asoslash real, hayotiy bo’lmasdan faqat
shoirona asoslash bo’ladi.
Istiora- arabcha so’zdan olingan bo’lib, “qarz olish” ma’nosida keladi. Istiora ikki narsa
o’rtasidagi o’xshashlika asoslanadi. Tashbehdan farqli ravishda, o’xshatish vositasi va
o’xshatish sababbi qo’llanmaydi.
Tazod-bu san’at narsa-hodisalarni zidlash orqali hosil qilinadi.
|
23.05
|
Shukur Xolmirzayev “Qariya” hikoyasi.
Uyga vazifa:Takrorlash.
|
Shukur Xolmirzayev hayoti,ijodi vafaoliyati.Roman va hikoyalari.“Qariya” hikoyasi.Tahlil.Vazifa.
|
