18.05
Matn ustida ishlash.
Uyga vazifa: ”Orzuga erishishning 5 yo’li” mavzusida matn tuzing.
|
|
21.05
|
Matn turlari va ularning nutqdagi ahamiyati.
Uyga vazifa:1. Matn asosida yuqoridagi ma’lumotlarni to’ldiring.
2. Ta’tilda kundalik tuting.Matniga e’tibor bering.
|
Matn turlari va ularning nutqdagi ahamiyati yuzasidan fikr-mulohaza.Matn turlariga misollar.Tasviriy matn.Muhokama matni. Mashqlar ishlash.Bilib oling.Vazifa.
|
9-sinf. Adabiyot
|
17.04
|
Chingiz Aytmatov hayoti va ijodi
Uyga vazifa: Darslikdagi 329-, 330-, 331- betlarni o’qib o’rganish
|
|
18.04
|
Ch.Aytmatov “Asrga tatigulik kun”
Uyga vazifa: “Asrga tatigulik kun” romanidan berilgan parchani o’qish. Savollarga javob yozish
|
|
21.04.
|
Ch. Aytmatov
Uyga vazifa: mavzuga doir 10 ta test tuzish
|
|
28.04.
|
«Asrga tatigulik kun» asari matni ustida ishlash
Uyga vazifa: Zamonamiz jungjanglari va manqurtlari qiyofasi
|
|
5.05
|
Badiiy asar pafosi.
Uyga vazifa:Xohlagan she’rni yod olish va shoirning badiiy topilmasiga e’tibor berish.
|
|
8.05
|
O’ljas Sulymonov hayoti va she’tiyati.
Uyga vazifa:”Arg’umoq”she’rini yod olish.
|
|
12.05
|
O’ljas Sulymonov she’tiyati.
Uyga vazifa:Darslikdagi 362-363-364 betdagi savollarga javob berish.
|
|
15.05
|
Imom al Buxoriy.Hadislar.
Uyga vazifa:5 ta hadis yod olish.
|
|
19.05
|
Mumtoz she’riyat janrlari.
G’azal haqida ma’lumot.
Uyga vazifa:G’azal haqida ma’lumot yozish.
|
|
22.05
|
Sh.Boshbekovning “Temir xotin” komediyasi.Takrolash.
Uyga vazifa:Dramani to’liq o’qish.
|
Sh.Boshbekov hayoti va ijodi,faoliyati.Adibning “Temir xotin” komediyasi.Takrolash.Obrazlar tahlili.Alomat ,Qo;chqor,Qumri obrazlari.
|
8-sinf Adabiyot
|
16.04
|
Robindranant Tagor
|
Hindistonlik buyuk shoir, yozuvchi, bastakor va tarbiyashunos, taniqli jamoat arbobi, xalqaro Nobel mukofotining laureati Robindranath Thokur 1861-yili 7-mayda Kalkutta shahrida tavallud topgan. R. Thokur dastlabki savodni uyida olgan. Keyinchalik, xususiy maktablarda, Kalkuttadagi seminariyada o’qidi, uni bitirgach, Bengaliya akademiyasida tarix va madaniyatdan saboq oldi.
O’zbek sahnasida esa uning «Pochta» pyesasi va «Halokat» romani asosida tayyorlangan «Gang daryosining qizi» dramasi Hamza nomli akademik teatr (hozirgi Milliy teatr)da o’ynalgan. «O’zbekfilm» kinostudiyasida 1961-yilda shu nomda to`la metrajli badiiy film yaratilgan.
|
18.04
|
Robindranat Togorning “Shubxa hikoyasi” haqida
Uyga vazifa: Asar bo‘yicha xulosa yozish
|
“Shubxa”hikoyasida bag’ritosh, insoniy sifatlardan mahrum, nafs bandalari hamda ezgu tuyg’ular egasi, pokiza qalb insonlar o’rtasida ixtilof va ziddiyatlar mahorat bilan tasvirlangan
|
23.04
|
Sergey Yesenin
Uyga vazifa: Savollarga javob yozish
|
Sergey Esenin 1895-yilning 3-oktabrida (eski hisob bo’yicha 21-sentabrida) Rossiyaning qadim tarixga ega Ryazan guberniyasiga qarashli Konstantinovo qishlog’ida oddiy dehqon oilasida tug’ildi. Otasining kambag’alligi, ayolmandligi uchun u ikki yoshligidan o’ziga to’qroq bo’lgan ona tomonidan bobosining oilasida tarbiya topdi. Besh yoshligida o’qishni o’rgandi, to’qqiz yoshidan xalq qo’shiqlariga o’xshatib she’rlar bita boshladi.
Sergey Yeseninning aksar she’rlarini Erkin Vohidov maromiga yetkazib tarjima qilgan. Bu she’riyatning o’zbek shoirlari ijodiga juda oda ta’siri bo’ldi. Erkin Vohidov, Tilak Jo’ra, Ma’ruf Jalil, Xurshid Davron va boshqalar ijodida buni yaqqol sezamiz. Xususan, O’zbekiston xalq shoiri marhum Muhammad Yusuf ijodini Sergey Yesenin asarlari ta’sirisiz tasavvur qilib bo’lmaydi.
|
30.04
|
Sergey Yesenin she’rlari.
Uyga vazifa: “Ona” she’rini yod olish
|
|
14.05
|
O’tilgan mavzularni takrorlash.
Uyga vazifa:O’tilgan mavzulardan qaysi asarni eng qiziqarli,ibratli diya olasiz.
|
|
22.05
|
O’tilgan mavzularni takrorlash.
Uyga vazifa:O’quv yili davomida qaysi mavzulardan qaysi adibning hayot yo’li yoki asari dunyoqarashingizni o’zgartirdi.
|
O’quv yili davomida o’tilgan mavzular takrorlandi.Adiblar va shoirlar hayot yo’li ,asarlari ko’rib ,tahlil qilib chiqildi.
|
23.05
|
Talmeh,irsoli masal,tajnis haqida nazariy ma’lumot.
Uyga vazifa: 1.Mumtoz she’riyatdan talmehga misol yozish.
2.Navoiy tuyuqlaridan yod oling.
|
Talmeh,irsoli masal,tajnis haqida nazariy ma’lumot berildi.Misollar bilan asoslandi.Tahlil.Vazifa.
|
8-sinf Ona tili
|
17.04
|
Kiritmalar
Uyga vazifa: 187- mashq.
|
Kiritma barcha bo‘laklar kabi oda va murakkab bo‘ladi. Sodda kiritmalaro‘zlar va so‘z-gaplar bilan, murakkab kiritmalar esa so‘z birikmasi, kengayganbirikma va gaplar bilan ifodalanadi.
|
21.04
|
Uyushiq bo‘lakli gaplar.
Uyga vazifa: Test topshiriqlari
|
Uyushiq bo‘laklar, bo‘laklarning uyushib kelishi, teng va tobe bog‘lanish ularda tinish belgilarinigishlatilishi.
|
24.04
|
Mustahkamlash (Ajratilgan bo‘laklar)
Uyga vazifa: Badiiy asarlardan ajratilgan bo‘laklarga misollar topish
|
1-topshiriq. Gaplarda keltirilgan uyushiq bo’laklarning tagiga chizing.
2- topshiriq. Kiritma gaplarni qavsga oling va tinish belgilarini qo’ying
3- topshiriq. Undalmalarni toping va tinish belgilarini qo’ying
|
28.04
|
Undalmada
Uyga vazifa: 91-topshiriq
|
So‘zlovchining nutqi qaratilgan shaxs va narsa.
Undalmalar gap boshi va oxirida kelsa, bir tomondan, gap o‘rtasida kelsa, ikki tomonidan vergul bilan ajratiladi.
|
1.05
|
Undalmalarda tinish belgilari.
Uyga vazifa:185-mashq
|
|
5.05
|
Matn va lug’at bilan ishlash;
187-197-mashqlar
|
|
7.05
|
Uyushiq bo’lakli gaplarda umumlashtiruvchi so’z va unda ohang hamda tinish belgilari.
Uyga vazifa:175-topshiriq.
|
|
12.05
|
Gapning uyushiq bo’laklari,ajratilgan bo’laklar yuzasidan tahlil.
Uyga vazifa190-mashq.
|
|
14.05
|
Ish qog’ozlari ustida ishlash.
Uyga vazifa:210-mashq.
|
|
19.05
|
Mustahkamlash.(95-96 darslar)
Uyga vazifa:Badiiy asarlardan ajratilgan bo’lakli gaplarni topib yozish.
|
|
21.05
|
Ijodiy bayon.
Uyga vazifa:Bayonni yozish.
|
Bayon matni bilan tanishtirildi.Matn izohlandi.Reja tuzildi.Vazifa berildi.
|
7-sinf. Ona tili
|
20.04
|
Sof va vazifadosh modal so‘zlar
Uyga vazifa: 284-mashq
|
|
21.04
|
Olmosh so‘z turkumi bo‘yicha o‘tilganlarni takrorlash
Uyga vazifa: She’rdan olmoshlarni topish
|
|
27.04
|
Mustahkamlash (Alohida olingan so‘zlar)
Uyga vazifa: Mavzuga oid gap tuzish
|
|
28.04
|
Mustahkamlash (Egalik shakllari)
Uyga vazifa: “Ona tilim” she’rni yod olish
|
|
4.05
|
Mustahkamlash.(Kelishik shaklllari)
Uyga vazifa:Berilgan she’rni yod olish va matndan misollar oppish.
|
|
5.05
|
Ijodiy bayon.(Mavzusi Ibn Sino haqida)
Uyga vazifa:Bayon yozish.
|
|
11.05
|
Matndagi asosiy fikrni aniqlash.Matnni o’qish va qayta kikoya qilish.
Uyga vazifa:302-mashq.
|
|
12.05
|
Tasviriy matnni qayta hikoya qilish.
Uyga vazifa:Vatan haqida matn tuzish.
|
|
18.05
|
Matn tahlili bo’yicha mashqlar bajarish.
Uyga vazifa:313-mashq.
|
|
19.05
|
Ish qog’ozlari ustida ishlash.
Uyga vazifa:Oila a’zolaringizdan biriga tavsifnoma yozing.
|
|
21.05
|
Asosiy atamalar ustida ishlash.
Uyga vazifa:Kasb –hunarga oid atamalarga misollar yozing.
|
Atamalar.Turlari.Bilib oling.Mashqlar va qo’shimcha topshiriqlar bajarish.
|
7-sinf. Adabiyot
|
16.04
|
Ernest seton Tompson “Yovvoi yo’rg’a”.
Uyga vazifa: Agar hikoyani boshqacha nomlash kerak bo’lganda uni qanday nomlagan bo’lardingiz.
|
E.S.Tompsonning «Yovvoyi yo’rga»hikoyasi mazmunini tushuntirish. E.S.Tompsonning asarlari eng dolzarb muammo tabiatni asrash muammosi haqida yozilgan.
|
23.04
|
O‘tilganlarni takrorlash
Uyga vazifa: A.Qahhorning“O‘g‘ri” hikoyasidagi savollarga javob yozish
|
|
24.04
|
Nazorat ishi. Test.
Uyga vazifa: O‘tilganlarni takrorlash
|
|
30.04
|
O‘tilgan mavzular yuzasidan takrorlash.
Uyga vazifa: Qalbingizdan o‘rini olgan ijodkor haqida yozing
|
|
15.05
|
O’tilgan mavzularni takrorlash.
Uyga vazifa:O’quv yili davomida qaysi adibning hayot yo’li,asari dunyoqarashingizni o’zgartirishga hissa qo’shdi.
|
|
20.05
|
Mirtemir she’rlari.
(Takrorlash)
Uyga vazifa:Shoir she’rlarini yod olish.
|
|
22.05
|
Cho’lpon she’rlari.Takrorlash.
Uyga vazifa:1.Go’zal obrazi kim?
2.”Go’zal” she’rini yod oling.
|
Cho’lpon hayoti,ijodi.Jadid.Dramalari.Darslikdagi she’rlari tahlili.”Go’zal” she’ri.She’rning g’oyasi.
|
11-sinf. Ona tili
|
16.04
|
Ifodalilik va kinoya.
Uyga vazifa: 101- mashq
|
Kinoya so‘zlovchining ta’svirlanayotgan narsa yoki tushunchaga kesatiqli ,pchinli,istexzoli, umuman, subektiv kulgi aralash munosabatini ifodalash vositalaridan bo‘lganligi uchun ham so‘z yoki iboraning to‘g‘ri ma’nosiga zid yani inkor emotsional ekspresiv bo‘yoqli ma’no voqealanadi.
|
20.04
|
Ifodalilik va kinoya
Uyga vazifa: Iboralar ishtirokida gaplar tuzish
|
Nutqning ifodaliligi, ta’sirchanligini oshirishda kinoya ham alohida o‘rin tutadi. Bunda so‘z yoki ibora o‘z ma’nosiga tamomila qarama-qarshi bo‘lgan ko‘chma ma’noda ishlatiladi. Kinoya so‘zlovchining tasvirlanayotgan narsa yoki tushunchaga kesatiqli, pichingli, istehzoli, umuman, subyektiv-kulgi aralash munosabatini ifodalash vositalaridan bo‘lganligi uchun ham so‘z yoki iboraning to‘g‘ri ma’nosiga zid, ya’ni inkor, emotsional-ekspressiv bo‘yoqli ma’no voqelanadi.
|
25.04
|
Ifodalilik va kinoya, erkin o‘xshatishlar
Uyga vazifa: She’riy yoki nasriy asarlardan 6 ta erkin o‘xshatish topish.
|
O‘xshatishlar nutqda ore badiiy-uslubiy imkoniyatlarga ega bo‘lganligi uchun nutqning ifodaliligini ta’minlaydigan alohida vosita
vazifasini bajaradi.O‘xshatishlar to‘rt unsurdan tarkib topadi, ya’ni: 1) o‘xshatiladigan
narsa (yoki subyekt); 2) o‘xshatish etaloni; 3) o‘xshatish asosi;
4) o‘xshatishning ore di ko‘rsatkichi. Masalan, Yigit musichadek beozor ekan o‘xshatishida yigit o‘xshatiladigan narsa, musicha o‘xshatish
etaloni, beozor o‘xshatish asosi, -dek qo‘shimchasi esa o‘xshatishning ore di ko‘rsatkichidir.jildiraydilar (Ismoil To‘lak).
|
27.04
|
Ifodalilik va o‘xshatishlar. Turg‘un o‘xshatish.
Uyga vazifa: 104-mashq
|
O‘xshatishlarning ikki turi farqlanadi: 1) erkin o‘xshatishlar; 2) tur g‘un (doimiy) o‘xshatishlar.Badiiy-estetik qimmat, lingvopoetik salmoq nuqtayi nazaridan erkin o‘xshatishlar yozuvchining mahoratini namoyon etuvchi vositalardan biri sifatida badiiy nutqda alohida o‘rin tutadi. Yozuvchi o‘zining badiiy tasvir maqsadiga muvofiq ravishda xilma-xil original o‘xshatishlar yaratadi, bu o‘xshatishlar kutilmaganligi, ohorliligi
bilan o‘quvchini rom etadi, muayyan ruhiy yoki jismoniy holat, xususiyat, predmetlarni o‘quvchi ko‘z o‘ngida yaqqol gavdalantiradi.
Turg‘un o‘xshatishlarda o‘xshatish etalonida ifodalangan obraz barqarorlashgan bo‘ladi, bunday o‘xshatishlar, garchi muayyan shaxs yoki ijodkor tomonidan qo‘llangan bo‘lsa-da, vaqtlar o‘tishi bilan til jamoasida urfga kirib, doimiy ifodalar sifatida turg‘unlashgan, umumxalq tilidan joy olib ulgurgan bo‘ladi. Bunday o‘xshatishlar
xuddi tildagi tayyor frazeologik birliklar kabi nutqqa olib kiriladi.
|
2.05
|
Mustahkamlash.
Uyga vazifa: 92- betdagi savollarga javob yozish
|
1-topshiriq. Berilgan so‘z va ibora juftliklari ishtirokida gaplar tuzing.
Shundan kelib chiqib so‘z va iboraning ifodalilik imkoniyatlarini tavsiflang.
2-topshiriq. Matnni o‘qing. Ko‘chimlarning turini aniqlang, ularning nutq ifodaliligini ta’minlashdagi o‘ziga xosligini tavsiflang.
|
4.05
|
Nutq madaniyati va nutq texnikasi.
Uyga vazifa:109-mashq.
|
Talab darajasida shakllangan nutq texnikasi kishi umumiy nutqiy madaniyatining eng muhim qismi hisoblanadi. Nutq texnikasi deganda jonli, tovushli nutq va uning barcha unsurlarini to‘g‘ri voqelantirish ko‘nikma va malakalarining jami tushuniladi.
Bunda ovozning sifati, nutq jarayonida to‘g‘ri nafas olish, tovush va tovush qo‘shilmalarini aniq talaffuz qilish – aniq diksiya, nutq oqimining mazmun ifodasiga uyg‘un tarzda tez yoki sekinligi kabi bir qator hodisalar nazarda tutiladi. Nutq texnikasini yetarli darajada egallashda umumiy tarzda bo‘lsa-da, fonetik bilimlardan boxabarlik zarur.Fonatsiya jarayonida, ya’ni nutqni hosil qilish paytida nafas olish va nafas chiqarish fazalari shunday yo‘lga qo‘yilishi kerakki, nafas olish zo‘riqishsiz, bir qadar jadalroq, nafas chiqarish esa tekis, bir me’yorda va davomliroq kechishi lozim. Nafas chiqarish qanchalik davomli, uzun bo‘lsa, shunchalik yaxshi. Zotan, tovush, nutq ayni
shu nafas chiqarish jarayonida hosil bo‘ladi.
|
7.05
|
Nutq texnikasi va urg’u.
113-116-mashq.
|
Nutqning madaniyligini ta’minlashda undagi ohang ham alohida o‘rin tutadi. Nutqda yaxlit ohangning shakllanishida urg‘u, to‘xtam (pauza), mazmuniy-hissiy intonatsiya kabi unsurlar ishtirok etadi. Og‘zaki madaniy nutq tuzayotgan kishi ana shu unsurlarning aniq
va to‘g‘ri namoyon qilishi zarur.Siz oldingi sinflardan yaxshi bilasizki, urg‘u ikki xil bo‘ladi, ya’ni: so‘z urg‘usi va gap urg‘usi. Gap tarkibidagi mantiqan muhim bo‘lak gap urg‘usi bilan ta’kidlanadi.Nutq oqimidagi noto‘g‘ri yoki o‘rinsiz to‘xtam (pauza) hatto
fikrning yanglish anglanishiga ham olib kelishi mumkin.
|
11.05
|
Ish qog’ozlari bilan ishlash.Bayonnoma.
Uyga vazifa:4-topshiriq.
|
O‘zbek hujjatchiligini shakllantirish va takomillashtirishdagi eng muhim va dolzarb masalalardan biri hujjatlarning tili va uslubi masalasidir. Hujjat tayyorlash va rasmiylashtirishda, eng avvalo, o‘zbek tilining barcha asosiy qonuniyatlari va qoidalarini ma’lum darajada tasavvur etish zarur. Har bir rahbar, boshqaruv muassasalarining xodimlari, umuman, faoliyati ish qog‘ozlarini tuzish bilan bog‘liq kishi o‘zbek tilining imlosini, tinish belgilari va uslubiy qoidalarini egallagan bo‘lishi kerak. Busiz bugungi
taraqqiyotimiz talablariga javob beradigan aniq, lo‘nda va teran mantiqli hujjatchilikni yaratib bo‘lmaydi. Hisob-kitoblarga qaraganda, boshqaruv sohasidagi xizmatchilar o‘z ish vaqtlarining 80 foizgacha qismini hujjatlashtirish ishiga sarflar ekan. Ular o‘zbek tili qonuniyatlaridan yaxshi xabardor bo‘lmasa, ish vaqtlarining hammasini – 100 foizini bu ishga sarflaganlarida ham, ijobiy natijaga erishish qiyin.
|
|
|
