Ona tili va bolalar adabiyoti

318-mashq. Gaplarni o‘qing. Ravishdoshlarni topib, yasalishi, ma’nosi, qaysi 
so‘zga bog‘langanligi va gapdagi vazifasini izohlang. 
 
1. Ayol qo‘lidagi qoshiqni qo‘ydi-da, yugurib deraza oldiga bordi. 
(S. Zunnunova) 2. Ikromjon yura-yura charchadi. (S. Ahmad) 3.Ma-
shina sharshara ko‘prigidan o‘tib, katta shag‘al yo‘lga tushgach, o‘nqir-
cho‘nqir joylarda tebrana boshladi. (I. Rahim) 3. – O, kelin palov-
xonto‘rani boplabdilar-ku, tilladay osh bo‘pti-ku, maza qilamiz ekan-
da! – Ziyod maqtay-maqtay yeng shimarishga tushdi. (M. Mansurov)
4. Kalit topila bermagach, maxdumning toqati tugadi, chiqib, qizlar 
ichidan Ra’noni chaqirdi. (A. Qodiriy) 5. Bog‘bon o‘zi ekkan yo ulagan 
ko‘chati tutib, bo‘y tortib ketguncha, har kun tagiga necha marta keladi. 
(M. Ismoiliy) 6. Nilufar qo‘g‘irchoqni bag‘riga bosgancha, yugurib 

---

152 
oyisining yoniga bordi. (S. Ahmad) 7. Men go‘sht-yog‘ni tashib bo‘lib, 
hovlining to‘riga o‘rik tergani bordim. (M. Ismoiliy) 8. Non yasab bo‘l-
guncha, tandir qizidi. Keyin bir chekkadan yopdim. (Oybek)
319-mashq. Berilgan gap juftlaridan kengaygan ravishdosh birikmali bitta gap 
tuzing. 
Namuna: Quyosh botdi. Atrofga qorong‘ilik cho‘kdi. – Quyosh botib, atrofga 
qorong‘ilik cho‘kdi. 
 
1. Bahor keldi. Dehqonlar dala ishlarini boshlab yubordi. 2. Ovqat 
suzildi. Butun oila dasurxon atrofiga yig‘ildi. 3. Xizmatchilar ilonni 
tutdi va qafasiga qamadi. 4. Hozir kitob bosish uchun harflar kompyu-
terda teriladi. Ungacha bosmaxonada harflar qo‘lda terilgan. 5. Palov-
ning zirvagi tayyor bo‘ldi. Oshpaz qozonga guruchni soldi. 6. Sen 
ko‘chatlarni olib kel. Ungacha men chuqurchalarni kovlab qo‘yaman.
7. Yoyilgan o‘rik quridi. Onam uni qopga soldilar. 8. Nasiba o‘qishni 
bitirdi. So‘ng o‘z qishlogiga qaytdi va u yerda o‘qituvchilik qildi.