Онтология-борлиқ фалсафаси

АСОСИЙ ОНТОЛОГИК КАТЕГОРИЯЛАР

• Воқелик – бу бўлиб ўтган, содир бўлган реал нарса-ҳодисанинг мавжудлигидир.

• Имконият – бу ҳали мавжуд бўлмаган, лекин бўлиши, рўй бериши мумкин бўлган нарса - ҳодиса

• АСОСИЙ ОНТОЛОГИК КАТЕГОРИЯЛАР
• (имкониятлик – воқелик)

• Имконият ва воқеликнинг характеристкаси
• Имконият амалга ошгач, воқеликка айланади. Бунда:
• Воқелик – амалга ошувчи имконийлик;
• Имконият – потенциал (имкониятдаги) воқелик.
• Имконият реал мавжуд, лекин хусусият сифатида нрсаларнинг тегишли шароитларида
• бошқа бир нарсалардан келиб чиқиши ёки бошқача айтганда, сифатий ҳолат.

• Бирлик – нарса, ҳодиса, жараённинг такрорланмас томонлари, белги ва хусусиятлари

• Умумийлик – нарса, ҳодиса, жараённинг такрорланувчи томонлари, хусусият ва белгилари

• АСОСИЙ ОНТОЛОГИК КАТЕГОРИЯЛАР
• (бирлик - умумийлик)

• Бирлик ва умумийликнинг характеристкаси (тавсифи)
• Умумийлик категорияси қонун категоряси билан боғлиқ
• Умумийлик зарурийлик билан чамбарачс боғлиқ
• Умумийлик моҳият категоряиси билан боғлиқ
• Бирлик категорияси тасодифийлик ва ҳодиса категориялари билан чамбарчас боғлиқ

• МИҚДОР ВА СИФАТ

• Моддий оламнинг муҳим томонларини акс
• эттирувчи фалсафий категориялардир. Олам-
• даги нарса ва ҳодисалар доимо ўзгариб, ривож-
• ланиб боради, бу жараёнда нарсалар доимо
• пайдо бўлади, ўзгариб туради. Лекин бундан
• улар муайян мавжудлик шаклига эга эмас, мут-
• лақ беқарор ва уларни бир-биридан ажратиб
• бўлмайди, деган хулоса чиқмайди.

• Миқдор нарсанинг шундай муайянлигидирки, шу
• туфайли уни реал равишда (ёки фикран) бир
• жинсли қисмларга бўлиш ва бу қисмларни бир
• бутун қилиб тўплаш мумкин. Қисмлар ёки нарса-
• ларнинг бир жинслиги (ўхшашлиги, монандлиги)
• миқдорнинг фарқ белгисидир. Бир-бирига ўхша-
• майдиган нарсалар ўртасидаги тафовутлар си-
• фат характерига, бир-бирига ўхшаш нарсалар
• ўртасидаги тафовутлар эса миқдор характерига
• эгадир.

•