Optika. Nurlanishning kvant tabiati

Yorug’lik to’lqinlarining interferentsiyasini kuzatish usullari
Yung usuli
M manbadan chiqqan monoxromatik yorug’lik to’lqini S tor tirqishli 1 ekranga tushadi (154 - rasm) va undan o’tib S₁ va S₂ tirqishli 2 ekranga o’tadi.
Bu ikki tirqish ikkita kogerent to’lqinlar manbai hisoblanadi. S₁ va S₂ tirqishdan chiqqan kogerent to’lqinlar E ekranda bir-birini ustiga



154 – rasm. Yorug’lik to’lqinlari interferentsiyasini
kuzatishning Yung usuli



155 – rasm. Yung usulidagi interferentsiya manzarasi

tushib VS sohada interferentsiya manzarasini hosil qiladi. VS sohadagi yoritilganlik taqsimoti 155 - rasmda keltirilgan.

Biprizmadagi Frenel tajribasi

156 – rasm. Biprizmadagi Frenel tajribasi

Biprizma – uch tomonli shisha prizmadan iborat bo’lib, uning tomonlari orasidagi bitta burchagi 180^o ga yaqin bo’ladi (156 – rasm).

M manbadan yorug’lik to’lqinlari biprizmaga tushganda, biprizmaning chap tarafidan yorug’lik to’lqinlari o’ng tomonga og’ib ekranning AA¢ nuqtalari orasiga yo’naladi. Biprizmaning o’ng tarafi yorug’lik to’lqinlarini chap tarafga og’dirib, ekranning VV¢ nuqtalari orasiga yo’naltiradi. Yorug’lik nurlarining orqaga qaytganlari M₁ va M₂ mavhum tasvirlarni hosil qiladi va ekranda yorug’lik to’lqinlarining interferentsiyasi manzarasi kuzatiladi.

Yupqa tiniq plastinkada yorug’lik interferentsiyasi

Parallel yorug’lik to’lqinlari dastasi a - burchak ostida d qalinlikdagi yupqa plastinkaning MN yuqori qirrasiga tushsin (157 - rasm). AM nur b - burchak ostida sinib, past qirraning S nuqtasidan qaytib, N nuqtada yana sinib, NP yo’nalishda tashqariga chiqadi.