O'qitish shakllarida ta'lim metodlaridan foydalanish

O.R.Roziqov o’qitish va o’qish faoliyatlari o’zaro ta’sir mohiyatidan kelib chiqib, ta’lim metodlarini ikki guruhga ajratadilar:

• O.R.Roziqov o’qitish va o’qish faoliyatlari o’zaro ta’sir mohiyatidan kelib chiqib, ta’lim metodlarini ikki guruhga ajratadilar:
• 1) o’zaro ta’sirni tashkil etish va boshqarish metodlari;
• 2) o’zaro ta’sir natijasini nazorat etish metodlari.
• L.N.Skatkin (metodist olim) o’z kitobida barcha o’qitish metodlarini 2 guruhga ajratib ko’rsatadi:
• 1) Reproduktiv metodlar
• 2) Produktiv metodlar
• A.M.Pishkalo “Методика преподавания математики в I-III классах” deb nomlangan kitobida o’qitish metodlarini 2 guruhga ajratib bayon etadi:
• 1) Bu guruhga o’qituvchi va o’quvchilarning darsdagi faoliyatlarini tashkil etishga qaratilgan metodlar: tushuntirish, bayon etish, suhbat, o’quvchilarning mustaqil ishlarini kiritadi.
• 2) Bu guruhga bilim olish manbalaridan kelib chiqadigan metodlarni kiritadi: o’qituvchining og’zaki nutqi, kitob ustida ishlash, ko’rgazmali qurollardan foydalanish, o’quvchilarning amaliy ishlarini kiritadi.
• O’quv-bilish faoliyatini tashkil qilish metodlari bir necha guruhlarga bo’linadi:
• I. O’quvchilar bilim oladigan manbalar bo’yicha og’zaki, ko’rsatmali va amaliy metodlar.
• II. O’quvchi fikrining yo’nalishi bo’yicha: induksiya, deduksiya va analogiya.
• III. Pedagogik ta’sir, boshqarishning darajasi, o’quvchilarning o’qishda mustaqilliklari darajasi bo’yicha: o’qituvchi boshchiligida bajariladigan o’quv ishlari metodi, o’quvchilarning mustaqil ishlari metodi.
• IV. O’quvchilarning mustaqil aktivliklari darajasi bo’yicha: izohli-illyustrativ metod; reproduktiv metod; bilimlarni muammoli bayon etish metodi; qisman izlanish va tadqiq qilish metodi.

I. O’quvchilar bilim oladigan manbalar bo’yicha og’zaki, ko’rsatmali va amaliy metodlar

• I. O’quvchilar bilim oladigan manbalar bo’yicha og’zaki, ko’rsatmali va amaliy metodlar
• 1. Og’zaki metodlar
• a) Tushuntirish
• b) Suhbat
• d) Hikoya
• e) O’quvchilarning kitob bilan ishlashlari
• 2. Ko’rsatmali metodlar: O’qitishning ko’rsatmali metodlari – o’quvchilarga kuzatishlar asosida bilimlar olish imkonini beradi.
• 3. Amaliy metodlar. Malaka va ko’nikmalarni shakllantirish va mukammallashtirish jarayoni bilan bog’liq bo’lgan metodlar o’qitishning amaliy metodlari hisoblanadi. Xususan, bunday metodlar jumlasiga yozma va og’zaki mashqlar, amaliy va laboratoriya ishlari, mustaqil ishlarning ba’zi turlari kiradi.
• II. O’quvchi fikrining yo’nalishi bo’yicha: induksiya, deduksiya va analogiya
• Induksiya metodi bilishning shunday yo’liki, bunda o’quvchining fikri birlikdan umumiylikka, xususiy xulosalardan umumiy xulosaga boradi.
• Induktiv xulosa – xususiydan umumiyga qarab boradigan xulosadir. Boshlang’ich sinflarda juda ko’p tushunchalar yoki qoidalar induktiv tarzda o’rganiladi.