O’quv moduli birliklari

 
 
Pardozlash qorishmalari ikki asosiy turga: odatdagi suvoq qorishmalari va manzara berish 
qorishmalariga bo’linadi. 
Ishlatilish sohasiga qarab suvoq qorishmalari tashqi suvoq va ichki suvoq qorishmalariga 
bo’linadi. Suvoq qorishmalari tsementlar, tsement-ohak, ohak, ohak-gips va gips bog’lovchilar 
asosida tayyorlanadi. Suvoq qorishmalarining tarkibi ularning vazifalari va binolardan 
foydalanish sharoitlariga qarab belgilanadi. Suvoq qorishmalari zarur darajada suriluvchan 
bo’lishi, asos bilan yaxshi bog’lanishi va suvoqda darzlar bo’lmasligi kerak. 
Suvoq qorishmalarining suriluvchanligi standart konusni botirish chuqurligi bilan 
aniqlanadi va suvoq qatlami uchun ishlatiladigan qumning yirikligi turlicha bo’ladi.
Mexanizatsiyalashtirilgan usulda suvashda tayyorlash qatlami uchun qorishma suriluvchanligi 6-
10 sm ni, qo’l bilan suvashda esa 8-12 sm ni tashkil qiladi. Bunda eng yirik qum 2,5 mm dan 
katta bo’lmasligi kerak. Pardozlash qatlami qorishmalarining suriluvchanligi odatda 8-12 sm 
bo’ladi. Ular eng yirik donasi 1,25 mm bo’lgan mayda qumdan tayyorlanadi. 
Xonalar havosining nisbiy namligi 60 % gacha bo’lganda binolar ichki devorlari va oraliq 
yopmalarini suvash uchun ohakli, gipsli, ohak-gipsli va tsement-ohakli qorishmalardan 
foydalaniladi. Binolarning tashqi devorlarini suvash uchun tsement-ohakli qorishmalar 

---

ishlatiladi. Devorlarning muntazam ravishda namlanadigan poypeshlari, belbog’lari, karnizlar va 
boshqa uchastkalarining tashqi yuzalarini suvash uchun portlandtsemet asosida tayyorlanadigan 
tsement va tsement ohakli qorishmalar ishlatiladi.
Manzarali rangli qorishmalar devor panellari va yirik bloklarning sirtqi yuzalarini 
zavodning o’zida pardozlash uchun, shuningdek bino fasadlarini pardozlash va jamoat binolari 
ichini pardozlash uchun mo’ljallangan. Manzarali qorimalarda bog’lovchi sifatida oq, rangli va 
odatdagi portlandtsementlar, binolar ichini rangdor qilib suvash uchun esa ohak va gips 
ishlatiladi. Toza kvarts qum va granit, marmar, harsangtosh, ohaktosh va boshqa rangli va oq 
tog’ jinslarini maydalab olingan qum rangli dekorativ qorishmalarda to’ldiruvchi bo’lib xizmat 
qiladi. Pardozlash qatlami qorishmasining tarkibiga uncha katta bo’lmagan miqdorda slyuda, 
vermikulit yoki maydalangan shisha kiritiladi. Bo’yovchilar sifatida ishqorga chidamli va 
yorug’ga chidamli tabiiy va sun’iy pigmentlar (temirli surik, oxra, mo’miyo ul’tramarin va 
boshqalar) ishlatiladi. Devor panellari va yirik devor bloklarining o’ng yuzalarini pardozlash, 
shuningdek binolar fasadini suvash uchun ishlatiladigan manzarali qorishmalar temir-beton 
panellarni pardozlash uchun siqilishga mustahkamligi bo’yicha kamida 150 markaga va engil 
betonlardan tayyolangan panellarni pardozlash hamda binolarning fasadlarini suvash uchun 50 
markaga ega bo’lishlari kerak. Manzarali qorishmalarning sovuqqa chidamlilik markasi kamida 
SCh 35 bo’lishi kerak. Qorishmalarning suv shimib olishi 8 % dan oshmasligi kerak.