O‘quv-uslubiy majmua Namangan davlat universiteti kengashining 2021-y. "27"


Download 1.18 Mb.
Pdf ko'rish
bet54/102
Sana11.01.2023
Hajmi1.18 Mb.
#1089157
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   102
Bog'liq
A.Qurbonov O`UM Аруз вазни 4

13-мавзу: Muzore’ bahri vaznlari 
1. Muzore’ bahrining ҳосил бўлиши. 
2. Muzore’и мусаммани ахраб. 
3. Музореъи мусаммани ахраби макфуфи маҳзуф ва бошқалар. 
Muzore’ bahri, yuqorida ta’kidlanganidek, «mafoiylun» va «foilotun» 
ruknlarining galma-gal takrorlanib kelishiga asoslangan bahrdir. Muzore’i 
musammani solim vazni quyidagicha bo’ladi: 
mafoiylun 
foilotun 
mafoiylun 
foilotun 
V– – – // 
– V– – // 
V– – – // 
– V– –
O’zbek adabiyotida bu bahrning quyidagi musamman shakllari qo’llanib 
kelgan: 
1. Muzore’i musammani axrab. Mazkur vaznning 1 va 3-ruknlari 
«mafoiylun»ning axrab (maf’uvlu // – – V), 2 va 4-ruknlari esa «foilotun»ning solim 
(foilotun // – V– –) ko’rinishiga teng bo’ladi: 
maf’uvlu 
foilotun 
maf’uvlu 
foilotun 
– – V // 
– V– – // 
– – V // 
– V– –
Masalan: 
Kul–bam–g’a bas–ki gar–dun g’am to:–shi yog’–du–rub–dur,
Sab–rim u–yi:–de–k^ul ham yem–rul–g’a–li: tu–rub–dur. 
– – V// – V – – // – – V// – V – –
maf’uvlu foilotun maf’uvlu foilotun
axrab solim axrab solim 


 
54 
Navoiy 
Yoki: 
Xat–ting a–ro: u–zo:–ring sab–za: i–chi:–da lo:–la:, 
Ul chash–mi pur xu–mo:–ring lo:–la:–da–g’i: g’a–zo:–la:. 
– – V// – V – – // – – V// – V – –
maf’uvlu foilotun maf’uvlu foilotun
axrab solim axrab solim 
Bobur 
2. Muzore’i musammani axrabi musabbag’. Mazkur vaznning muzore’i 
musammani axrab vaznidan farqi shundaki, undagi 4-rukn «foilotun»ning solim 
emas, musabbag’ (foiliyyon // – V– ~) ko’rinishiga teng bo’ladi: 
maf’uvlu 
foilotun 
maf’uvlu 
foiliyyon 
– – V // 
– V– – // 
– – V // 
– V– ~ 
Masalan: 
Rux–so:–ri jo:–ni–bi:–da: ul xo:–li an–ba–ro:–lud, 
O’t go’:–sha–si:–da go’:–yo: an–bar tu–shub qi–lur dud. 
– – V// – V – – // – – V // – V – ~
maf’uvlu foilotun maf’uvlu foiliyyon
axrab solim axrab musabbag’ 

Download 1.18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   102




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling