O’quv-uslubiy qo’llanma Toshkent 2021 yil Tuzuvchilar: Matnazarova Gulbaxor Sultanovna Xamzaeva Nilufar Toshtemirovna

Covid-19ning klinik shakllari.

• 
  O’RVI (faqat yuqori nafas yo’llari shikastlanishi;
  
• 
  Pnevmoniya (nafas etishmasligi alomatlari yo’q);
  
• 
  O’tkir respirator distress sindromi (o’tkir nafas etishmasligi bilan kechuvchi pnevmoniya);
  
• 
  Sepsis, septik infekstion-toksik shok;
  
• 
  DBCsindromi, tromboz va trombo emboliya.
  

Gipoksimiya (saturastiya –SPO2<88%) 30%dan ko’proq bemorlarda kuzatiladi.
Kasallikning og‘ir yoki engil kechishiga binoan Covid-19 tasnifi.
Engil shakli

• 
  Tana ҳarorati 38 darajadan past, yo’tal, ҳolsizlik, tomoqda og‘riq.
  

O’rtacha og‘irlikdagi shakli

• 
  Tana ҳarorati 38 darajadan yuqori
  
• 
  Nafas olish tezligi bir daqiqada 22 tadan ko’p
  
• 
  SPO2<93%
  
• 
  Jismoniy ҳarakatda ҳansirash (odishka)
  
• 
  Kompyuter tomografiyada (rentgen tekshiruvida) o’pkada, virusli kasalliklarda kuzatiladigan o’zgarishlar bo’lishi (jaroҳat ҳajmi kamroq yoki o’rtacha, KT 1-2)
  
• 
  SPO2< 95%
  
• 
  Qon plazmasidagi SRB>10mg/l
  

Og‘ir shakli

• 
  Nafas olish tezligi bir daqiqada 30 tadan ko’p
  
• 
  SPO2<93%
  
• 
  PaO2/Fi 02<300ml simob ustuni
  
• 
  Es ҳushning pasayishi
  
• 
  To’rg‘un bo’lmagan gemodinamika (qon bosimi 90/60dan kam, siydik ajrlishi soatiga 20ml.dan kam )
  
• 
  Kompyuter tomografiyada (rentgen tekshiruvida) o’pka virusli kasalliklarida kuzatiladigan tipik o’zgarishlar (jaroҳat xajmi anchagina KT 3-4)
  
• 
  Arterial qondagi loktat >2 mmol’/l
  

O’ta og‘ir shakli

• 
  Doimiy febril ҳarorat
  
• 
  O’tkir respirator distres sindromi
  
• 
  O’tkir nafas etishmovchiligi (sun’iy nafas oldirish shart)
  
• 
  Septik shok
  
• 
  Ko’pgina organlarning funkstiyasi buzilgan
  
• 
  Kompyuter tomografiyada (rentgen tekshiruvida) o’pka virusli kasalliklarida kuzatiladigan tipik o’zgarishlar (jaroҳat xajmi juda katta KT 4)
  

Odatda virus yuqtirganlarning yarmida (50%) kasallik belgilarsiz kechadi. Klinik belgilari mavjud bo’lgan bemorlarning 80% kasallik engil, o’tkir respirator virusli infekstiya shaklida o’tadi. Xitoy ҳalq respublikasida qayd qilingan, tashҳisi tasdiqlangan bemorlarning 15% og‘ir, 5% o’ta og‘ir shaklda uchragan.
Kasallikning og‘ir va o’ta og‘ir shakllari ko’proq katta yoshdagi qariyalarda, qo’shimcha kasalliklari (qandli diabet, gipertoniya va boshqa yurak-qon tomir kasalligi) mavjud bo’lgan kishilarda kuzatilgan.