O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi u. I. Inoyatov, S. D. Yusupova, F. R. Salimbekova buxgalteriya hisobi

F


Fermer – mustaqil xo‘jalik yuritish subyekti. Alohida shaxs, oila yoki bir


xo‘jaligi guruh fuqarolar tomonidan yerdan foydalanib, qishloq xo‘jalik mahsulotlarini yetishtirish, ularni qayta ishlash va sotishga asoslanadi.
F.X. erkin tadbirkorlikning bir ko‘rinishi bo‘lib, daromad olish maqsadida tuziladi.


Fermer – qishloq xo‘jalik korxonasining egasi. Mustaqil ish yurituvchi – tadbirkor.

235

Fyuchers operatsiya-lari

Garov

GAAP

Grant

Grossbux Gudvil

236


Firma

FIFO

Foyda

Fond

Fond birjasi
– inglizcha (firm , firm’s Ftrade name) so‘zlaridan olingan bo‘lib, tijorat maqsadlarini ko‘zlovchi korxona, kompaniya va boshqa xo‘jalik tashkiloti degan ma’noni anglatadi.

– sarf qilingan materiallar qiymatini hisobdan chiqarishning usullaridan biri bo‘lib, kamayib borayotgan inflyatsiya sharoitida vaqt bo‘yicha birinchi sotib olingan materiallar qiymati bo‘yicha hisobni olib borishni bildiradi.

– 1) biror kimsa yoki narsa uchun bo‘ladigan naf, manfaat;

2. 
   daromadning xarajatga nisbatan farqidan tashkil topgan summa, mablag‘ , daromad; 3) qarzga berilgan puldan foydalanilganligi uchun qarzdordan qarz beruvchi (kreditor) oladigan qo‘shimcha pul, haq.
   

– davlat, korxona, firmalarning biror-bir maqsad uchun mo‘ljallangan pul vositalari yoki moddiy boyligi, mablag‘lari.

– qimmatbaho qog‘ozlar bilan savdo-sotiq qilish maqsadida tuzilgan, doimo faoliyat ko‘rsatib turuvchi birja. FB ning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: vaqtincha bo‘sh mablag‘larga qimmatbaho qog‘ozlar sotib olib, ularni muomalaga kiritish; qimmatbaho qog‘ozlarning bozor narxini aniqlash; turli tarmoqlar, korxonalar o‘rtasidagi kapitalning aylanishini ta’minlash va boshqalar.

Franchayza – foydalanish uchun tayyor korxona, firma yoki mashhur firma mahsulotining savdo markasidan (obyektidan) foydalanilgan holda amalga oshiriluvchi biznes yuritish usuli.

– birjalarda amalga oshiriladigan savdo-sotiq operatsiyalari. Bu operatsiyalar shartnoma tuzilganidan so‘ng ishlab chiqariladigan yoki yetishtirib beriladigan mahsulotlar bo‘yicha amalga oshiriladi. Odatda, ushbu shartnoma tuzilgandan so‘ng buyurtmachi bajaruvchiga avans tariqasida ma’lum summani o‘tkazib beradi.

G

– olingan qarz evaziga yoki majburiyatning, va’daning bajarilishiga ishontirish uchun qoldirilgan omonat.

– (Generally accepted accounting principles), GAAP – buxgalteriya hisobining AQShda umumqabul qilingan qoida va tamoyillari.

– ilmiy izlanishlar, o‘ish, davolanish kabi maqsadlarda korxona, tashkilot va jismoniy shaxslarga pul shaklida yoki boshqa ko‘rinishda beg‘araz beriladigan subsidiya.

– buxgalteriya hisobida bosh kitob.

– nomoddiy aktiv bo‘lib, korxonani xarid qilish chog‘ida yuzaga keladi va sotib olinadigan korxona uchun haq hamda uning sof (majbu-riyatlarini chegirgan holdagi) aktivlarining baholovchi (bozor) qiymati o‘rtasidagi farqni bildiradi.