Основы пакета

Vaqt kommutatsiyasi 
Vaqt T-kommutatorlari (time-vaqt so‗zidan olingan) virtual ulanishni 
quvvatlaydi, bu ulanish faqat ma‘lum vaqt oraliqlarida mavjud bo‗ladi. Konseptal 
ravishda vaqt kommutatsiyasi xotira tizimidek qaralishi mumkin, u turli vaqt 
oraliqlarini turli xotira yacheykalarini belgilaydi, shu munosabat bilan bunday 
tizim oraliqlararo almashinuv xotirasi deyiladi (TSI) . Vaqt oraliqlarining dasturiy 
vazifa konsepsiyasi turli ulanishlar uchun turli oraliqlardagi aynan bir xil fazoviy 
kommutatsiya nuqtalarini ishlatishga ruxsat beradi. 
STS-kommutatsiya (fazo –vaqt –fazo) 
Dekada–qadamli ATSda yagona kommutatsiya bosqichini ishlatish iqtisodiy 
samarani faqat bu bosqichning ma‘lum o‗lchamlarigacha mumkinligi ko‗rsatilgan 
edi. Bu birkaskadli kommutatsiya maydoniga nisbatan ham adolatlidir; 
maydonning ma‘lum sig‗imidan boshlab uni ko‗p kaskadli qilishga to‗g‗ri keladi. 
Ko‗p kaskadli raqamli kommutatsiya maydonini tuzishda fazoviy va vaqt 
kommutatsiya kaskadlarining turli kombinatsiyalari ishlatiladi. 

---

 
254
Masalan, maydonning 1-kaskadi S fazoviy kommutatordan qurilishi 
mumkin, 2-kaskad esa T vaqt kommutatorlaridan, 3-eng oxirgi kaskad yana S 
kommutatorlardan tuziladi. STS deb ataluvchi bunday kommutatsiya maydoni 3.24 
-rasmda ko‗rsatilgan. U birinchi va uchinchi kaskadlarda N ta S kommutatorlaridan 
va ikkinchi kaskadda M ta T kommutatordan iboratdir. 
 
 
 
 
 
 
3.24–rasm. STS kommutatsiya maydoni. 
 
TST kommutatsiyasi (vaqt–fazo–fakt) 
Hozirgi vaqtda eng ko‗p tarqalgan kommutatsiya maydoni bo‗lib TST 
sxema hisoblanadi, u 3.25-rasmda ko‗rsatilgan. TST sxemasining STS sxemasiga 
nisbatan ustunligi shundan iboratki, u ham xarajatlidir, chunki vaqt kommutatorlari 
fazo kommutatorlariga nisbatan arzondir va katta yuklanishda bandliklarni kichik 
ehtiromligi bilan vaqt oraliqlarini samaraliroq ishlatishni ta‘minlaydi.