O’zbek tili adabiyoti kafedrasi n. Dosanov hozirgi o‘zbek adabiy tili fani bo’yicha


Download 1.11 Mb.
bet20/107
Sana10.09.2023
Hajmi1.11 Mb.
#1675200
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   107
Bog'liq
118332 Majmua 2-kurs, 3-4 semestr

-shunos (tojikcha shunoxtan - «tanimoq», «bilmoq»

fe’lidan). Bu affiksoid shaxsning yasash asosidan anglashilgan narsa yoki sohaning mutaxassisi, kasb egasi ekanini bildirgan ot yasaydi: tabiat-shunos, adabiyot-shunos, zar-shunos, o‘lka- shunos, musiqa-shunos kabi.

  1. -furush (tojikcha furo‘xtan - «sotmoq» fe’lidan). Bu affiksoid yasash asosida ifodalangan narsani sotish bilan shug„ullanuvchi shaxs oti yasaydi: meva-furush, do‘ppi-furush, nos-furush, choy-furush kabi.

  2. -boz (tojikcha bozidan, boxtan - «o„ynamoq» fe’lidan). Bu affiksoid shaxsning yasash asosi anglatgan narsa bilan ko„p shug„ullanishini, shunga o„ta berilganligini bildiruvchi ot yasaydi: kaptar-boz, bedana-boz, qimor-boz, dor-boz, maishat-boz, majlis- boz kabi. Xuddi shu tartibda yasalgan nayrang-boz, masxara-boz, va‘da-boz kabilar shaxsning belgi, xususiyatini bildiradi.

  3. -xo„r (tojikcha xo‘rdan - «emoq» fe’lidan). Yasash

asosidan anglashilgan narsalarni, ayniqsa yegulik va ichimlik narsalarni ko„p va tez-tez iste’mol qiluvchi shaxs oti yasaydi: choy-xo‘r, go‘sht-xo‘r, palov-xo‘r, non-xo‘r, qimiz-xo‘r kabi.

  1. -paz (tojikcha puxtan «pishirmoq» fe’lidan). Taom

nomlarini bildiruvchi so„zlarga qo„shilib, shaxsning shu ovqatni pishirish, tayyorlash bilan shug„ullanishini anglatgan ot yasaydi: osh-paz, kalla-paz, kabob-paz, somsa-paz, manti-paz kabi (ammo non yopuvchilar nonpaz emas, balki nonvoy deyiladi).

  1. -soz (tojikcha soxtan - «yasamoq» fe’lidan). Yasash asosi ifodalagan narsani yasash, sozlash, tuzatish bilan shug„ullanuvchi shaxs oti yasaydi: soat-soz, kema-soz, arava-soz, asbob-soz kabi.

  2. -do‘z (tojikcha do‘xtan - «tikmoq» fe’lidan). Yasash asosi anglatgan narsani tikish, yaratish bilan shug„ullanuvchi shaxs oti yasaydi: mahsi-do‘z, do‘ppi-do‘z, etik-do‘z, kashta-do‘z kabi.


  3. Download 1.11 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   107




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling