O‘zbek tili fonetikasi

i u

e o‘

a -

«Bo‘sh katak»ning to‘ldirilishi, ya’ni o fonemasining paydo bo‘lishi yuqoridagi divergensiya hodisasi natijasida bo‘lib, o‘zbek tili vokalizm sistemasini simmetrik holatga olib keldi. Endilikda bu sistemani Ye.D.Polivanov tasnifiga asoslangan N.S.Trubetskoy fikricha, ikki sinfli (oldi va orqa qator), uch pog‘onali (quyi, o‘rta, yuqori), to‘rtburchakli, mantiqiy jihatdan ekvipolent (ya’ni ikki xil belgi birlashgan: lablangan-lablanmagan asosiy farqlanish belgisi va til orqa-til oldi ularga yordamchi, farqlamovchi) jahon tillarida juda kam uchrovchi vokalizm sistemasi deb qaraladi».²

Yuqoridagi fikrlar «o» unlisining kelib chiqishi, lablanish darajasi, unlilar sistemasidagi o‘rni haqida izoh talab qilmaydigan darajada dalillarga asoslangan holda bayon qilingan.

Demak, o‘zbek tilidagi unlilarning ikkinchi eng muhim farqlovchi belgisi lablanish-lablanmaslik belgisidir.