«O’zbеk tili lеksikоlоgiyasi» fanidan m a ‘ r u z a L a r m a t n I

Fonetik dialektizmlar- dialekt yoki shevaga xos fonetik birliklar tizimi.

Leksik-fonetik dialektizm- adabiy tilda bor bo'lgan so'zning biror shevadagi
fonetik tarkibi. 


Grammatik dialektizmlar- biror shevaning o'zigagina xos (adabit tildagidan
o'zgacha) grammatik shakllari. 


Kasb-hunar leksikasi- ijtimoiy mehnatning, ilm-fan yoki san'atning, ishlab
chiqarishning u yoki bu turiga mansub maxsus tushunchalarning nomlari. 


Professionalizmlar- kasb-hunar leksikasining o'zi.

Terminlar-professional leksikaning ilm-fanga, texnikaga, adabiyot yoki
san'atga oid bir turi. 


Argotizmlar-yashirin ma'noli so'zlar.

Jargonizmlar-yashirin ma'no bilan birga tinglovchini yoki o'zga bir shaxsni
kamsitish yoxud uning xislatini bo'rttirib baholash xususiyatiga ega so'zlar. 


Vulgarizmlar- haqorat ma'nosida qo'llanadigan so'zlar.


O'ZBEK TILI LEKSIKASIDA ESKIRISH VA YANGILANISH 


JARAYONLARI 

---

---

Til tizim sifatida uzluksiz harakatda, rivojlanishda bo'lib turadi, bu uning 
ijtimoiy mohiyatidan kelib chiqadi: til va jamiyat, til va ong, til va tafakkur
o'rtasidagi ikki tomonlama aloqadorlik ularning bir-biriga ta'sirini belgilaydi- 
jamiyatda bo'lib turadigan ijtimoiy-siyosiy jarayonlar, ilmiy-texnikaviy taraqqiyot,
iqtisodiy va ma'rifiy sohalardagi islohatlar tilning lug'at boyligida yangi-yangi so'z 
va atamalarning yuzaga kelishini, ayni paytda ma'lum so'z-leksemalarning eskirib,
tarixiy kategoriyaga aylanishini taqozo qiladi. Bu jarayon tilning lug'at boyligida 
istorizm, arxaizm va neologizm kabi leksik birliklarni yuzaga keltiradi.