O‘zbek tili va uning ta’limi taraqqiyoti: muammo va yechim

Foydalanilgan adabiyotlar: 1.Abduraxmonov H, Mahmudov N. So‗z estetikasi. – T.: Fan, 1981. 2.Mahmudov N. Tilimizning tilla sandig‗i. – Toshkent, 2012.

ТИЛ - МИЛЛИЙ ЎЗЛИГИМИЗ ТИМСОЛИ

Юнусова Мафтуна Шокировна
Бухоро шаҳар 38-мактаб ўқитувчиси


Аннотация: Мақолада она тилимизни ривожлантириш, сўнгги йилларда мамлакатимизда тил сиѐсатини такомиллаштириш борасида олиб борилаѐтган ишлар ҳақида сўз

юритилиб, тилшунослар олдига қўйилган вазифалар алоҳида таъкидлаб ўтилган.

Калит сўзлар: давлат тили, ўзбек тили, тил сиѐсати, сўзлашув нутқи, коммуникатив компетентлик, компютер лингвистикаси
Маълумки, тил − миллатни миллат сифатида ажратиб турадиган белгиси, бебаҳо бойлиги, моддий, маънавий меросни сақлаш ва бойитишнинг энг кучли воситаси, инсонийлик жамиятининг асоси, давлат суверенитетининг муҳим тамойилларидан бири. Миллат тарихи қанча узоққа бориб тақалса, тил ҳам шунча қадимий. Тил азалдан мавжуд ва миллат бор экан, у ҳам яшаб қолаверади. Қисқа муддатда дунѐ харитасида янги давлатлар пайдо бўлиши мумкин, аммо ҳеч вақт бир кун ѐки бир асрда янги бир тил пайдо бўлиб қолмайди. Инсонни тилига қараб қайси миллатга мансублиги, шевасига қараб қаерлик экани аниқланади.
Сўнгги йилларда мамлакатимизда давлат тилини ривожлантириш, тил сиѐсатини такомиллаштириш борасида олиб борилаѐтган кенг кўламли ислоҳотлар, ўзбек тили тарихида янги даврни бошлаб берди. ―Давлат тили ҳақида‖ги қонуннинг 30 йиллигини нишонлаш арафасида ўзбек тили ривожига тўсиқ бўлаѐтган муаммоларга эътибор қаратилди. Гарчи қонунда
―давлат тили расмий амал қиладиган доираларда ўзбек адабий тилининг амалдаги илмий қоидалари ва нормаларига риоя этилиши‖, ―янги илмий асосланган атамалар жамоатчилик муҳокамасидан кейин ва Олий Мажлис тегишли қўмитасининг розилиги билан ўзбек тилига жорий этилиши‖ қатъий белгиланган бўлса-да, ўрганишлар жараѐнида мустабид тузум ҳукмронлиги даврида халқимизнинг ўзига хос жасорати тимсоли сифатида қабул қилинган мазкур қонун ижроси йиллар давомида деярли ўз ҳолига ташлаб қўйилгани қаттиқ танқидга учради. Шундан кейин давлат тилига эътибор масаласига бирмунча жиддий ѐндашувлар бошланди.












Она тилимизни ривожлантириш, мамлакатимизда тил сиѐсатини такомиллаштириш ҳаракатлари сўнгги йилларда энг юқори даражага кўтарилди десак, муболаға қилмаймиз. Сўнгги икки-уч йил оралиғида она тилимиз тақдирига алоқадор бир неча фармон ва қарорлар имзоланди. Ушбу муҳим тарихий

ҳужжатларда амалга ошириш кўзда тутилган мақсадлар биз, тилшунослар, олдига қуйидаги вазифаларни қўймоқда: