O`zbek tilida antroponimlar

Tadqiqot maqsadi:
- lisoniy lug`aviy tizimning sistemaviy tadqiqida antroponimlarning tutgan o`rnini aniqlash:
- antroponimlarning lison nutq ixtilofidagi o`rnini belgilash. Bunda har bir so`zlovchining antroponimik xazinasi shaxsiy ekanligi sabablarini ochish:
- antroponimlar ichidagi tizimiy munosabatlarni aniqlash:
- Aktualniye prоblemi onomastiki. Buxara, 1974. Onomastika Uzbekistana. II - Respublikanskaya nauchno-prakticheskaya konferensiya.
- E.Begmatov, N. Husanov, Sh. Yoqubov, B. Boqiyev. O`zbek tarixiy nomshunosligining dolzarb muommolari. “O`zbek tili va adabiyoti”, 1992, 5-6, 21-27-b.
- Ergash Jumanbulbul o`g`li antroponimik boyligini aniqlash;
- Ergash Jumanbulbul o`g`lining antroponimlaridan badiiy va uslubiy maqsadlarda foydalanish mahoratini ochish va uning dostonlarida kishi nomlari, laqablarning etimologik va ma`noviy xususiyatlarini tavsivlash ;
- Laqablarning nominativlik va ekspressevlik xususiyati hamda vazifalarni aniqlash;
- Ism tarkibidagi antropoendikatorlarni aniqlash va ularning uslubiy vazifasini belgilash.
Tadqiqot vazifasi Antroponimika onomastika (nomshunoslik) ning bo`limi bo`lib, kishining ismi (Aziz), ota ismi To`rayevich, To`rayevna), familiyasi (Qayumov), taxallusi (Navoiy, Bobur). nisbasi (Nasafiy, Samarqandiy, Buxoriy), laqab (Muhammad uzun) lari antronimikada o`rganiladi. Ism, ota ismi, familiya, taxallus, nisbaning asosidagi so`z, ularning ma`nosi, qaysi tillarga mansub so`z va qo`shimchadan tarkib topganligi, yasalishi, tovush tarkibini, shaxsning nima sababdan shu ism bilan atalish sababini o`rganish ishning tadqiqot vazifasi hisoblanadi.
Ishning tadqiqot obyekti. Antroponimika odamlar ismini, ularning tarqalganligi, kelib chiqishi, jamiyatda amalda qo`llanishini, shuningdek, antroponimik tizimlar tuzilishi hamda rivojlanishini o`rganadi. Atoqli ot turlari, taxallus, laqab, nisba va shaxsni atashlikning turli usullari ham antroponimika tadqiqot obyektidir.
Ishning nazariy va metodologik asoslari va tadqiq usullari. Tilga yondashuvning metodologik asosi bo`lgan dialektik mantiq hamda dialektika kategoriyalari, xususan, substansiya va aksidensiya, tasavvufning gnoseologik ta`limoti tayanch tushunchalari asosida ish ko`rish tadqiqotning falsafiy bilish yo`li hisoblanadi.
Ishda leksikani sistemaviy tahlil qilish semantik – uslubiy, qiyoslash va badiiy asar leksikasini tavsivlash kabi usullardan foydalanildi.