O’zbek xalqining II jahon urushiga qo’shgan hissasi

Gomerning “Iliada” va “Odisseya” dostonlari.Miloddan avvalgi XII asr boshlarida yunonlar Kichik Osiyoda joylashgan Troyaga yurish qilishgan. Mo’l- ko’l o’lja ustida urush olib borilgan. Biroq yunon rivoyatlari boshqa bir sababni ham bayon qiladi. Eng chiroyli ayol Sparta podshosining rafiqasi Sohibjamol Yelena edi. Troya podshosi Paris Sparta podshonisikiga keladi va Sohibjamol Yelenani Troyaga o’g’irlab ketadi. Voqeadan xabar topgan Sprata podshosi Parisdan qasos olishga ahd qiladi va barcha spartaliklarni Troya bilan urushga chaqiradi. Yunonolar to’qqiz yil Troyani behudaga qamal qiladilar.

”Iliada” degan mashhur yunon dostoni ana shu urushning oxirgi o’ninchi yili haqida hikoya qiladi. Odisseyning maslahati bilan yunonlar ayyorlikni ishga soladilar: ichi bo’m bo’sh ulkan yog’och ot yasashadi. Ana shu yo’goch ot ichida yunon qo’shinlarining bir qismi yashiringan, boshqa bir qismi esa yaqindagi orollardan biriga o’rnashib olgan edi. Troyaliklar yunonlar qamal qilishni to’xtatishdi va Troya homiyasi Afina Palladaga xush kelishi uchun bizga ot sovg’a qilishdi – da degan to’xtamga keldilar.

Qadimgi yunon madaniyati

Fuqoro tarbiyasi.Bolalikdan yunonlar miyasiga jamaot ishlari shaxsiy yumushlardan ustuvor ekanligi to’g’risidagi dunyo qarash singdirilar lozim edi. Sport rivojlantirilishi va Olimpiada o’yinlariga yalpi qiziqishham shunga xizmat qilar edi. Balalikdanoq o’g’il bolalarga she’riyat va musiqaga muhabbat hissi singdirilardi.

Arslonni yenggan Gerakl

Arslonni yenggan Gerakl haykaliga nazar tashlaymiz. Qadimgi yunon pahlavon kurashchisi Gerakl go’yo ertak bag’rida chiqib kelayotgan ulkan odamga o’xshaydi. Shundaymasmi?! Orqa oyoqlarida turib olgan bahaybat arslon esa Geraklning yelkasidan ham kelmaydi. Ammo nega Gerakl libossiz tasvirlangan?Bu qadimgi yunon madaniyatining o’ziga xos jihatlaridan biridir. Haykaltarosh nazarida Geraklning kuch – qudratini ko’rsatish muhim edi. Bordi-yu usta haykaltarosh bahodirni kiyimda tasvirlasa, uning arslonni yengayotgan mushak va changallaridagi kuchni ko’rmagan qudratli mashq ko’rgan tanasi go’zalligini his etmagan bo’lardik.

• Umumiy ta’limdan tashqari o’g’il bolalar ikki yillik harbiy ta’limni ham o’tashgan. Birinchi yili ular uylarida yashar va safda yurish ,qurol taqib yurish, ochlik va sovuqqa chidamli bo’lishni o’raganishar edi. Ikkinchi yili esa ayrimlari Attika chegara qal’alarida Pirey portida dengizlik san’ati asoslarini o’rganishar edi.
• Mamlakatni mudofa qilish zarurati yuzaga kelgan taqdirda 30 yoshga to’lmagan erkaklarning barchasi qurol yarog’lari va harbiy kiyim – kechaklari bilan ko’rikka yetib kelishi shart bo’lgan. So’ngra esa o’z xudolari jona-jon kulbasi va mamlakati uchun janglar kirishgan.