O‘zbek1ston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta'lim vazirligi

Juft va ko‘p miqdorli korrelyatsiyalar farqlanadi. Juft korrelyatsiya - bu bittasi omilli, boshqasi rezultativ bo‘lgan ko‘rsatkichlar orasidagi bog‘lanishdir. Ko p miqdorli korrelyatsiya esa rezultativ ko‘rsatkichlar bilan bir nechta omillaming o‘zaro ta'siri natijasida kelib chiqadi.
Stoxastik bog‘lanishni o‘rganish uchun o‘tgan boblarda aytib o‘tilgan quyidagi iqtisodiy tahlil usulljri•. parallel va dinamik qatorlami taqqoslash, analitik guruhlash, grafiklar qo‘llaniladi. Biroq, ular faqat bog‘lamshning yo‘nalishi va xarOkterini namoyon qilish imkoniyatini beradi. Omilli tahlilning asosiy vazifasi - har bir omilning rezultativ ko‘rsatkich darajjasiga ta'sir me'yorini aniqlashdir. Shu maqsadda korrelyatsion, dispersion, komponentli, diskriminantli, zamonaviy ko‘p o ‘lchamli omillar tahlili va h.k usullar qo'llaniladi.
Iqtisodiy tadqiqotlarda kengroq qo‘llaniladigan usul korrelyatsion tahlil hisoblanib, u ko‘rsatkichlar orasidagi o‘zaro bog‘lanishni sonli ifodalash imkonini beradi.
Korrelyatsion tahlilni qo ‘llashning zaruriy shartlari:

• 
  o‘rganilayotgan omillar va rezultativ ko‘rsatkichlar haqida tanlanadigan ma'lumotlarning yetarlicha ko‘pligi (dinamikada yoki joriy yil uchun bir turdagi obyektlaming majmui);
  
• 
  o‘rganilayotgan omillar sonli o‘lchamda bo‘lishi va axborotning u yoki bu manbaida aks etishi.
  

Korrelyatsion tahlilni qollash quyidagi masalalarniyechish imkonini beradi:

1. 
   bir yoki bir nechta omillar ta'siri ostida bo‘lgan rezultativ ko‘rsatkichlar o‘zgarishini aniqlash (absolyut o‘lchamda), ya'ni omillining birlikka o‘zgarishida rezultativ ko‘rsatkich kattaligi necha birlikka o‘zgarganini aniqlash;
   
2.