O’zbekistan respublikasi

Psixologiya- (psuñhe-jan, Logîs-ilim) insan haqqindaǵi tiykarǵi ilimlerdiń biri. Ol Áyyemgi Gretsiyada biziń eramizǵa shekemgi VII-IX ásirlerde, adamlar jan mánisin, oniń haywanatlar janinan o`zgesheligi, janniń funktsiya hám uqiplari haqqinda sorawlar bere baslagan waqitta payda bolǵan. Psixologiya predmetin dúziw boyinsha jumislar áyyemgi grek filosofi, b.e.sh. IV ásirde jasaǵan, jandi psixologiyaliq bilim predmeti sipatinda túsiniwde jańa dáwirdi ashqan Aristotel`ge tiyisli. Fizikaliq dene yaki denesiz ideyalar emes, al dene hám jan ayirilmas bir pútinlikti quraǵan organizm oniń ushin bilim deregine aylandi. Aristotel`diń pikirinshe jan o`z aldina bir mazmun emes, al janli deneni sho`lkemlestiriw usili, formasi. Jan (denesiz) jasay almaydi, biraq ol dene emes, dep oylawshilar duris pikirleydi-degen edi ol. Oniń psixologiyaliq tálimi mediko-biologiyaliq faktlerdiń jiyindisinan qurilǵan. Biraq bul Ulıwma lastiriw psixologiyaniń tiykarǵi printsipleriniń, sho`lkemlestiriw (sistemaliq), rawajlaniw hám sebepliliktiń qayta dúziliwine alip keldi. Aristotel`di ilim sipatindaǵi psixologiyaniń atasi dep esaplawǵa boladi. Oniń Jan haqqindaǵi jumisi Ulıwma psixologiyaniń birinshi kursi, bunda ol sorawdiń tariyxin, o`zinen aldinǵilardiń pikirin, olarǵa o`z ko`z-qarasin bildirgen, soń olardiń jetiskenlik hám kemshiliklerinen paydalanip o`z sheshimin usinǵan. Ilim sipatinda psixologiyaniń maqseti psixèêàliq o`mirdiń tiykarǵi nizamlarin uyreniwden ibarat. Bul nizamlardi biliw hár bir zamanago`y adam ushin zárúr. Psixologiyani úyreniw adamǵa basqalardi jaqsiraq túsiniw, olardiń psixikaliq jaǵdayin esapqa aliw unamli hám unamsiz táreplerin ko`riw adamlardaǵi anaw yamasa minaw jeke o`zgeshelikler qalay hám ne ushin payda bolatuǵinliǵin aniqlaw, átiraptaǵilar menen baylanisti ornatiwǵa járdem beredi.Psixologiyani tereńúyrenip atirǵan hár bir adam o`ziniń kúshli hám ázzi táreplerin ko`re aliwi, o`z ústinde islew múmkinshiligin alip, kemshiliklerin saplastirip, jaqsi qásiyetlerin jetilistire aladi. Psixologiyani biliw adamlarǵa Oqıw hám jumis protsessinde járdem beredi, yaǵniy jaqsiraq túsiniw, este saqlaw, diqqat hám oylawqábiletin jaqsilaydi. Psixologiya adamniń psixologiyaliq turmisin sáwlelendiretuǵin ádebiyat, til, tariyx hám basqa da jámiyetlik ilimlerdi úyreniwde úlken áhmiyetke iye.