O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

“O’zmaishiyxizmatuyushma” tuzildi. Tizim tarmoqlarini bozor munosabatlariga o’tkazish
uchun maishiy xizmat ko’rsatish korxonalarini davlat tasarrufidan chiqarish – ularni ijaraga,
aholiga shaxsiy mulk qilib berish hamda aktsiyadorlik korxonalari va kooperativlarni tuzish
bosqichma-bosqich amalga oshirildi. Ayni vaqtda mulkchilikning aralash shakllariga asoslangan
korxonalar ham barpo etila boshlandi.
1992-95 yillarda maishiy xizmatga qarashli jami 12587 korxona xususiylashtirilib, 29 ijara
korxonasi, 13 aktsiyadorlik jamiyatlari, 565 jamoa korxonasi, 527 shaxsiy korxona tashkil topdi,
4 mingga yaqin shaxs yakka tartibda mehnat faoliyati bilan shug’ullanishga o’tdi. SHahar va
qishloqlarning guzarlarida 474 savdo-maishiy majmualari tashkil etildi, maishiy xizmatning 218
xil yangi shakl va usullari ishlab chiqarishga joriy etildi. 1996 yil boshlariga kelib,
“O’zmaishiyxizmatuyushma”ga qarashli barcha davlat korxonalari xususiylashtirildi va ular turli
mulkchilik shakllaridagi korxonalarga aylantirildi, ayrim korxonalar zarurat taqozosi bilan
ko’ngilli assotsiatsiyalarga, kontsernlarga birlashtirildi. Korxonalarni davlat tasarrufidan
chiqarish ba’zan shoshilinch amalga oshirilganligi tufayli Respublika viloyatlarining yarimida
maishiy xizmat uyushmalari tarqab ketdi. Maishiy xizmatga bo’lgan aholini talabini qondirish
maqsadida O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahakamasi 1995 yil 12 oktyabrda “Aholiga
maishiy xizmat ko’rsatish korxonalari faoliyatini barqarorlashtirish chora-tadbirlari to’g’risida”
Qaror qabul qildi. Unga ko’ra tarmoqning viloyat va tuman tuzilmalari qaytadan tiklandi. Barcha
viloyat markazlarida, tumanlarda va shaharlarda maishiy xizmat sohasidagi kichik, xususiy va
o’rta biznesni muvofiqlashtirish va qo’llab-quvvatlash uyushmalari tuzildi. Respublika Vazirlar
Mahkamasining 1997 yil 17 sentyabrdagi Qarori bilan aholiga maishiy xizmat ko’rsatish
sohasini markazdan turib boshqarishni tugatish va raqobat muhitini mustahkamlash, maishiy
xizmat korxonalari va mahalliy boshqaruv organlarining xo’jalik mustaqilligini oshirish
maqsadlarida “O’zmaishiyxizmatuyushma” tugatildi. Aholiga maishiy xizmat ko’rsatish ishlarini
hududiy (viloyat) uyushmalari, maishiy xizmat ko’rsatuvchi tadbirkorlar tuman (shahar)

---

123
uyushmalari boshqardi. Respublikada aholiga maishiy xizmat ko’rsatishni rivojlantirishni 1996-
2000 yillarga mo’ljallangan dasturi muvaffaqiyatli bajarildi.
O’zbekiston Respublikasida aholiga maishiy xizmat ko’rsatish sohasidagi chet el
investitsiyalarini jalb qilish, yangi ishchi o’rinlarini tashkil etish maqsadida chet el firmalari
bilan qo’shma korxonalar tashkil etildi. Xozirda O’zbekiston – Turkiya qo’shma korxonasi
“SHuhrat” (Erkaklar ichki trikotaj kiyimlari), O’zbekiston – Afg’oniston qo’shma korxonasi
“Imkon” (poyabzal ishlab chiqarish), Koreya respublikasi, Germaniya (“Ag Vella” firmasi),
Turkiya, Yugoslaviya (“Lorealь”, “Legeran”, “Pьer Karden”, “Obreme”, “Fillips” firmalari)
bilan aloqalar o’rnatilgan.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 1997 yil sentyabrdagi «Aholiga maishiy xizmat
ko’rsatish tizimida islohotlarni chuqurlashtirish xaqida»gi Farmoni qabul qilindi. Bundan
ko’zlangan maqsad aholiga xizmat ko’rsatish sohasini boshqarishda mahalliy hokimiyat
organlari va korxonalarni mustaqilligini oshirish va bu sohada raqobatchilik muhitini
mustahkamlashdir.
Aholiga maishiy xizmat ko’rsatishni hududiy uyushmalari viloyat va tuman (shahar)
hokimiyatlari ixtiyoriga berildi.
Xozir Respublikada aholiga maishiy xizmat ko’rsatishni uning doimiy yashash va ishlash
joyiga yaqinlashtirish, maishiy xizmat ko’rsatish turlarini kengaytirish, sifatini yaxshilash
borasida katta ishlar qilinayapti. Maishiy xizmat ko’rsatish ishlariga sanoat korxonalari, qurilish
tashkilotlari, fermer va dehqon xo’jaliklari jalb qilingan. Bu o’z navbatida qishloq joylaridagi
maishiy xizmat ko’rsatish tarmoqlarini kengaytirish imkonini beradi.