O’zbekiston respublika oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Vashington sammiti. 2008 yil 15 noyabrda Vashington shahrida bo’lib o’tgan katta
yigirmatalik davlatlari (G20) majlisida moliyaviy amaliyotlarni nazorat qilishni takomillashtirish

---

181
uchun milliy tizimlar ustidan qo’shimcha xalqaro hay’atlar tashkil etish g’oyasi muhokama
etildi.
Aksariyat siyosatchilar xalqaro nazoratni kuchaytirish inqirozning to’xtashi uchun samarali
vosita bo’lishiga ishonch bildiradilar. SHu bilan birga mazkur taklifga mutlaqo qarshi bo’lgan
guruhlar ham mavjud. Ular moliyaviy tizimni nazorat qilishga urinish asrlar davomida
shakllangan erkin iqtisodiy munosabatlarga zid, degan fikrdalar.
London sammiti. Ushbu sammitda “20 guruhi” mamlakatlari barqaror iqtisodiy
rivojlanishni rag’batlantiruvchi barcha bozor tamoyillari va qadriyatlari masalalari bo’yicha
yangi global konsepsiyaga erishish istagini bildirishdi. 2008 yil 2 aprelda London shahrida 20
mamlakat rahbarlari sammitida qabul qilingan qarorlar:
- jahon moliya bozori qatnashchilari (davlatlar, tijorat banklari, reyting
kompaniyalari, auditor kompaniyalari, investitsion ,xedj fondlari ) ustidan nazoratni
kuchaytirish va yangi xalqaro moliya bozori ustidan nazorat qiluvchi organ tuzish;
- rivojlanayotgan mamlakatlarga krizisga qarshi chora – tadbirlar uchun 2012 yil
oxiriga qadar 1,1 trln. Dollardan iborat mablag’ jamlanadi va ular xalqaro valyuta ti shork
Jahon banki orqali taqsimlanadi;
- hammasi bo’lib sammit qatnashchilari 2010 yil oxiriga qadar qo’shimcha krizisga qarshi
chora – tadbirlar uchun 5 trln. Dollar mablag’ sarflash va ushbu pullarni taraqqiy etgan va
rivojlanayotgan mamlakatlarning bank tizimini tiklash, kambag’al mamlakatlarga moliyaviy
yordam berish uchun yo’naltirish (100 mlrd. dollar);
- xalqaro valyuta fondini faoliyatini isloh qilish va ustav kapitali 250 mlrd.
dollardan 750 mlrd. dollarga yetkazish. Xalqaro valyuta fondini turli shaklda
moliyalashtirishda yigirmatalik davlatlarining qatnashuvi.
- xalqaro moliya instutlarining isloh etish (XVF) va moliyaviy barqarorlik forumi rolini
kuchaytirish .
- offshor zona va moliyaviy markazlarga nisbatan kuchli sanktsiyalarni qo’llash
to’g’risida kelishib olindi.