O`zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik instituti f. M. Otaxo'jayev

5-§. Voyaga yetmagan bolalarning xususiy mulkini
boshqarish va tasarruf etish
Fuqarolik qonunchiligi bolalarga o`z mulkidan mustaqil ravishda tasarruf etish huquqini beradi. Bolalarning bu imkoniyatlari ularning yoshiga ham Fuqarolik kodeksining tegishli moddalari bilan belgi­lanadi.

Hozirgi vaqtda ayrim voyaga yetmagan bolalar muruvvat uy­larida istiqomat vaqtlarida ularning nomlariga jamg`arma banklariga pul mablag'lari qo'yish an'anaga aylanib bormoqda. Ularning bu mablag`larini muhofaza qilish, ularni boshqarish va tasarruf etish ma­salalari vasiylik va homiylik organlari tomonidan hal qilinishi lozim.

Voyaga yetmagan bolalar nomiga ota-onalari va boshqa shaxslar tomonidan go`yilgan mablag`larni boshgarish va tasarruf etish Fuqa­rolik kodeksi yoidalari asosida amalga oshiriladi.

------------------------------183--------------------------------------------

Voyaga yetmagan bolalar nomiga go`yilgan pul mablag`lari, bo­lalar o`n toil yoshga kirgunga qadar ularning ota-onalari yokii boshqa gonuniy vakillari tomonidan tasarruf etilishi mumkin. Ular o`n to'rt yoshga to`lgandan keyin esa, fagat o`zlari tomonidan ota-onalari yoki boshga qonuniy vakillarning roziligi bilan tasarruf etilishi mumkin.

Kichik yoshdagi bolalar (14 yoshga to`Imagan voyaga yetma­ganlar) olti yoshdan o`n to'rt yoshgacha bo`Iganlar: mayda maishiy bitimlar tuzish, tekin manfaat ko'rishga qaratilgan notarial tasdiq­lashni yoki davlat ro`yxatidan o'tkazishni talab qilmaydigan bitimlarni tuzishlari mumkin.

Mayda maishiy bitimlar tushunchasi aniq bo`lmasligi hamm mum­kin, chunki ularning har gall ayniqsa bizning davrimizda ashyoning qadri va uning bahosi tez o`zgarib turmoqda. So'zsiz har bir oilada bolani moddiy ta'minlash darajasi o`zgarishi tufayli uni qondirish ham o`zgarib bormogda. Uni belgilashda ota-onaning madaniyati, oila pe­dagogikasi va ularning maqsadi oxirgi o`rinda turmaydi. Shuning uchun kundalik hayotda mayda maishiy bitimlar tushunchasi kam uchramoqda.

Ota-ona va voyaga yetmagan bolalar o`rtasida kelib chiqqan mulkiy nizolar sud tomonidan umumiy asoslarda hal qilinadi.

O'n toil yoshga to`lmagan kichik yoshdagi voyaga yetmagan bolalar o'z huquglarini sudda himoya gila olmaydilar. Ularning ota­onalari esa, nizo munosabati bilan ishda taraf sifatida ishtirok etgan­liklari tufayli, voyaga yetmagan bolalarning gonuniy vakili sifatida ishtirok eta olmaydilar. Shuning uchun, kichik yoshdagi bolalarning mulkiy huquglarini himoya gilish vasiylik va homiylik organlari to­monidan qonuniy vakil sifatida amalga oshiriladi.

-----------------------------------184-----------------------------