Tadqiqotning ilmiy yangiligi.Avvalo, Avloniy sahna asarlarining ilk bot maxsus organilayotganida korinadi; ikkinchidan, Avloniy shakllangan adabiy muhitni organish jarayonida jadid dramaturgiyasining bazi nazariy masalalariga ham etibor qaratildi; uchinchidan, adibning komediya yaratish tajribalari organildi; tortinchidan, “Biz va siz” dramasi umuminsoniy va milliy muammolarning sintezi nuqtai nazaridan talqin etildi; beshinchidan, Avloniyningsiyosiy-tarixiy mvzudagi asarlari milliy mustaqillik goyalari asosida tadqiq etildi; oltinchidan, uning tugallanmagan”Ikki sevgi” dramasi ozbek adabiyotshunosligida birinchi marta chuqur tahlil etildi va goyaviy-badiiy jihatdan keng yoritildi.
Tadqiqotning nazariy va amaliy ahamiyati. Mazkur tadqiqotdan ozbek jadid dramaturgiyasining nazariy masalalarini yoritishda, Abdulla Avloniy dramaturgiyasini janrlar, goya, mavzular va badiiy jihatdan organishda, umuman, drama nazariyasi masalalarini targib etishda keng foydalanish mumkin. Shuningdek, tadqiqot oliy oquv yurtlari, hamda orta maktablar uchun darslik va qollanmalar tayyorlashda, maxsus kurs va maxsus seminarlar otkazishda amaliy ahamiyat kasb etadi.
Tadqiqotning nazariy-metodologik asoslarini belgilashda Aristotel, G.F.Gegel, N.Bualo, V.G.Belinskiy, M.M.Baxtin, A.Anikst, I.A.Karyagin, M.Voloshin, V.Volkenshteyn, G.N.Pospelov, Y.A.Andreyev, Y.Boryev kabi jahon mutafakkir- olimlarining drama va teatr nazariyasi, adabiyotshunoslik, estetika, falsafaga oid asarlaridan foydalandik.
Shu bilan birga Fitrat, Behbudiy, I.Sulton, M.Qoshjonov, O.Sharafiddinov, B.Qosimov, S.Mamajonov, B.Imomov, S.Aliyev, I.Ganiyev, Sh.Rizayev, S.Ahmedovlarning mavzuimizga aloqador bazi tadqiqotlari bitiruv malakaviy ishimiz uchun ilmiy-nazariy manba bolib xizmat qilgan.
Ishda qiyosiy-solishtirma usulga asoslandik.
Tadqiqot manbai bolib, asosiy, Avloniyning “Advokatlik osonmi?”, “Pinak”, “Biz va Siz”, “Portugaliya inqilobi” va “Ikki sevgi”(tugallanmagan) nomli dramalari xizmat qilgan. Bundan tashqari Behbudiy, Fitrat, A.Badriy, Nusratilla Qudratilla, Hoji Muin, A.Qodiriy, Hamza kabi qator jadid dramaturglarining asarlaridan ham qiyoslash, solishtirish maqsadidan foydalanilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |