O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi mirzo ulug`bek nomidagi

Asosiy qism. M
ustaqil 
soʻz turkumlaridan biri sifatida ifodalanuvchi
son 
gapda predmetning miqdorini, sanoq jihatdan tartibini bildiruvchi soʻzlar 
turkumi hisoblanadi. Son so‘z turkumi sifat va ravish kabi belgi tasavvurini 
ifodalaydi hamda shu jihatdan oʻsha turkumlarga yaqin turadi. 
Sifat 
predmetning 
belgisini, ravish harakatning belgisini, son esa predmetning miqdori, sanogʻi va 
tartibiga ko‘ra belgisini bildiradi. Sonlar otlar bilan birga qoʻllanib, bir necha 
predmetlarning yigʻindisini, aniq miqdorini beshta olma yoki noaniq miqdorini 
yuztacha gullar bildiradi. 
1
Кунин А.В. Курс фразеологии соврменного английского языка. – М.: ВШ, 1986. – 336 с. 

---

118 
Ingliz va o’zbek tillarida son ifoda ma’nosiga ko’ra quyidagicha ifodalanadi: 
 Har ikkala tilda son ma’nosining bir xilligi; 
 O’zbek tilidagi donalik va taxminiylik kategoriyalari;
 Ba’zi bir o‘zak yasovchi morfemalar, masalan: ingliz tili:-teen, -ty, -th, 
o‘zbek tili: (i) inchi, masalan, nineteen, sixty, twenty, birinchi, uchinchi va 
boshqalar. 
 Otlarga qo’shila olish qobiliyati two books, ikkita kitob 
 Asosan sifat sifatida ishlatilishi.
22
Son morfologik va sintaktik xususiyatining o‘ziga xosligi bilan boshqa 
turkumlardan ajralib turadi. Son otdan oldin kelib, asosan aniqlovchi vazifasini 
bajaradi. Sonlar chegralangan bo‘lsada, gapning barcha bo‘lagi vazifasida keladi. 
Son ot oldida aniqlovchi vazifasida kelganda u bilan birga ajralmas birikmani 
yuzaga keltiradi: ikki talaba kelmadi birikuvida ikki talaba ajralmas birikma 
bo‘lib, bitta bo‘lak, ikki so‘zi esa bo‘lakning bo‘lagi vazifasida kelgan. Son va 
sifatni aniqlovchi sifatida qo‘llashga to‘g‘ri kelganda avval son, keyin sifat 
joylashadi: uchta a’lochi talaba, beshta ilg‘or terimchi. O‘zbek tilida son 
cheklanmagan gap bo’lagi vazifasida kelish xususiyatiga ega. Ular gapda kesim 
vazifasida: bu xotinning joni bitta emas ya’ni mingta; ega vazifasida dushmanning