Oʻzbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi qurilish mexanikasi fanining o‘quv dasturi

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI


QURILISH MEXANIKASI
FANINING O‘QUV DASTURI

Bilim sohasi:	700 000	Muhandislik, ishlov berish va qurilish sohalari
Ta’lim sohasi:	730000	Arxitektura va qurilish
Ta’lim yо‘nalishlari:	60730200 60730300 60730300 60730400 60730800	Shahar qurilishi hamda kommunal infratuzilmani tashkil etish va boshqarish Qurilish muhandisligi: Bino va inshootlar qurilishi Qurilish muhandisligi: Qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish Muhandislik kommunikatsiyalari qurilishi va montaji (turlari bо‘yicha) Yo’l muhandisligi (Sohalar va faoliyat turlari bo‘ycha)

Fan/modul kodi QMEXB215		O'quv yili 2024-2025		Semestr 2-3-4		ECTS – Kreditlar 15
Fan/modul turi Majburiy		Ta'lim tili o‘zbek/rus				Haftadagi dars 4-4-4
1.	Fanning nomi		Auditoriya soati		Mustaqil soat		Jami yuklama (soat)
	Qurilish mexanikasi		180		270		450
2.	I. Fanning mazmuni Fanning o‘qitilishidan maqsad - talabalarga inshoot elementlarida, konstruksiyalarida hosil bo‘ladigan zo‘riqishlar va deformatsiyalarni aniqlash usullarini, hamda mustahkamlikka, bikirlikka va ustuvorlikka mazkur konstruksiyalarni hisoblash usullari bo‘yicha mos bilim, ko‘nikma va malaka shakllantirishdir. Fanning vazifasi - talabalarda inshootlarni loyihalash jarayonida asosiy masalalardan biri hisoblangan loyiha-konstruktorlik hisoblari bo‘yicha boshlangʻich ko‘nikmalar hosil qilishdan iborat. II. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashgʻulotlari) II.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: 1-mavzu. Nazariy mexanika faniga kirish. Statikaning asosiy tushunchalari. Statika aksiomalari. Bogʻlanishlar va bogʻlanish reaksiya kuchlari. 2-mavzu. Kesishuvchi kuchlar sistemasi Kesishuvchi kuchlar sistemasi teng ta’sir etuvchisini geometrik va analitik usulda aniqlash. Kesishuvchi kuchlar sistemasi muvozanati shartlarining geometrik va analitik usulda ifodalanishi. 3-mavzu. Kuchning nuqtaga nisbatan momenti. Juft kuch Kuchning nuqtaga nisbatan momenti. Juft kuch va juft kuch momenti. Bir tekislikda joylashgan juftlarni qo‘shish. Juftlar sistemasining muvozanat shartlari. 4-mavzu. Tekislikda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi. Kuchni o‘ziga parallel ko‘chirish masalasi. Tekislikdagi kuchlar sistemasini bir markazga keltirish. Tekislikdagi kuchlar sistemasining bosh vektori va bosh momenti. Tekislikdagi kuchlar sistemasi muvozanat shartlari. 5-mavzu. Fazoda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi Kuchning nuqtaga nisbatan moment vektori. Kuchning o‘qqa nisbatan momenti. Fazoviy kuchlar sistemasini bir markazga keltirish. Fazoda ixtiyoriy joylashgan kuchlar sistemasi muvozanat shartlari. 6-mavzu. Parallel kuchlar markazi. Qattiq jismning ogʻirlik markazi. Parallel kuchlar markazi va uning radius vektori hamda koordinatalarini aniqlash. Qattiq jismning ogʻirlik markazi. Jismning ogʻirlik markazi holatini aniqlash usullari. 7-mavzu. Kinematikaga kirish. Nuqta kinematikasi. Kinematikaning asosiy tushunchalari, moddiy nuqta harakatining berilish usullari.Harakati vektor usulida berilgan nuqtaning tezlik va tezlanish. Harakati koordinatalar va tabiiy usulida berilgan nuqtaning tezligi va tezlanishi. 8-mavzu. Qattiq jismning eng sodda harakatlari Qattiq jismning ilgarilama va qo‘zgʻalmas o‘q atrofida aylanma harakati. Jismning burchak tezligi va burchak tezlanishi hamda ularni vektor tarzida ifodalash. Qo‘zgʻalmas o‘q atrofida aylanuvchi jism nuqtasining tezligi va tezlanishi.