D em ak, 100 kg fosfor solish uchun 500
kg oddiy superfosfat kerak
b o 'la d i. B iroq b un d ay h iso b lash garchi t o 'g 'r i b o 'ls a ham , tu p ro q
tarkibidagi mavjud oziq m oddalam i albatta hisobga olish talab etiladi.
B u n d an ta sh q a ri, tu p ro q d a e k in la r o 'z la s h tira d ig a n o z u q a la rn in g
m iqdorini tuproq kartogram m asi asosida hisobga olish ham da hosil bilan
birga chiqib ketadigan oziq m oddalarni inobatga olish m aqsadga muvofiq
bo'ladi.
O 'g 'itla r m e’yori:
m v - p - K n
Ku
Bu erda: D - o 'g 'itla sh m e’yori; V - ekin
hosili bilan birga chiqib
ketadigan oziq miqdori; P - tuproq tarkibidagi o'sim lik o'zlashtiradigan
o z iq m iq d o ri; K n - tu p r o q d a g i o ziq m o d d a la rd a n o 's im lik n in g
fo y d alan ish ko effitsienti; K u - solingan o 'g 'itla r d a n
yil davom ida
o'sim likning foydalanish koeffitsienti.
K o ‘kat o ‘g ‘itlar (sideratlar) tu p ro q unum dorligiga h ar tom onlam a
t a ’sir qiladi. A yniqsa, x o 'ja lik d a g o 'n g yetishm ay
q olgan p ay tlard a
ularning aham iyati yanada ortadi. Asosiy ekinlardan bo'shagan yerlarga
tu rli o raliq ekinlarni ekib, u larn in g k o 'k m assasi tu p ro q q a q o 'sh ib
hay d ab yuboriladi.
B unday ekinlarga ko'kat o'g'itlar y o k i sideratlar
deyiladi.
D uk kak li o'sim lik lam in g k o 'k a t o 'g 'itla ri (sideratlar)
azotga boy
b o 'lad i, uning tarkibidagi azot go'ngning tarkibidagi azotga nisbatan
ikki m arta k o 'p foydalidir.
NAZORAT SAVOLLARI
1. O'g'it evaziga qancha hosil olish mumkin?
2. O'g'it turlarini sanab bering.
3. O'g'itlash me’yori nimaga bog'liq?
56
