O„zbekistоn respublikаsi оliy vа o„rtа mахsus tа‟lim vаzirligi sаmаrqаnd dаvlаt universiteti

2. Kollektiv xavfsizlik. Global miqyosdagi har qanday inqiroz namoyon 
bo‗lishiga qarshi yanada faol javob beradigan xalqaro xavfsizlik tashkilotlari 
homiyligidagi har xil ko‗p yo‗nalishli operatsiyalar tashkil qilishi kutilmoqda. 
1991 yil Fors ko‗rfazidagi urushda BMT AQSh ittifoqchilari faoliyatini tashkil 
etish va tajovuzkorga jamoaviy javob berishga ruxsat berish orqali belgilangan 
rolni o‗ynadi. Yangi xalqaro tartib nizolarni hal qilishda kuch ishlatmaslik bilan 
tavsiflanishi kerak va kelishuv buzilganida NATO kabi rasmiy ittifoqlarni qo‗llab-
quvvatlashi davom etishi kerak. Tezkor harakat qilish uchun vaqt va imkoniyat 
ko‗plab davlatlar tomonidan taqsimlanadi.
3. Qurollarni boshqarish. Qo‗shma Shtatlar qurollarni nazorat qilishni 
yakuniy maqsad sifatida emas, balki milliy xavfsizlikni ta'minlash vositasi deb 
biladi. Shuning uchun u harbiy tahdidni Amerikaning harbiy manfaatlariga cheklab 
qo‗yishi va harbiy munosabatlarning oldindan bashorat qilinishiga erishishi kerak. 
4. Dengizda va kosmosda ustunlik. Havo, kosmik va dengizdagi 
afzalliklarga erishish va ularni saqlab qolish Amerikaning global yetakchiligini 
davom ettirishning kalitidir. Havo, dengiz va kosmik sohada tezkor boshqaruvni 
o‗rnatish qobiliyati bir vaqtning o‗zida hujum samaradorligini oshirishni, 
qurbonlarning kamayishini va harbiy kuchlardan qayerda bo‗lmasin mohirona 
foydalanishni ta'minlaydi.
5. Strategik xarakterdagi samaradorlik. O‗z mamlakatida va chet elda 
joylashgan Amerika qo‗shinlari Oliy qo‗mondonning birinchi buyrug‗i bilan 
dunyoning istalgan nuqtasida ishlashga to‗liq qodir bo‗lishi kerak. 
6. Harbiy kuchning kerakli hajmini o‘z vaqtida aniqlash. Qo‗shma 
Shtatlarning o‗z mamlakatida va chet elda harbiy kuchning zarur hajmini o‗z 
vaqtida aniqlash qobiliyati muhimligi jihatidan inqirozli vaziyatlarga javob berish 
orqasida turgan strategik ahamiyatga ega. Shuningdek, bu tiyilish, mintaqaviy 
barqarorlik va jamoaviy xavfsizlik bilan chambarchas bog‗liq, chunki kelajakda 
AQShning xorijdagi to‗g‗ridan-to‗g‗ri harbiy ishtiroki sezilarli darajada 
cheklanadi. 

---

142