O’zbekiston rеspublikаsi oliy vа o’rtа mахsus tа’lim vаzirligi toshkеnt dаvlаt iqtisodiyot univеrsitеti
-jadval Holt va boshqalarning tajribasi. Tranzaktsiyalar uchun tovarlarning
Download 1.36 Mb. Pdf ko'rish
|
Xulq-atvor (o\'quv qo\'llanma) - янги
|
8.1-jadval
Holt va boshqalarning tajribasi. Tranzaktsiyalar uchun tovarlarning maksimal soni Birinchi Ikkinchi Uchinchi To’rtinchi Bozor 1-hafta Sotuvchi 3 3 3 2 11 Xaridor 4 4 4 4 16 2-hafta Sotuvchi 4 4 4 4 16 Xaridor 3 3 3 2 11 Keling, ushbu tajriba uchun narx va miqdorning taxmin qilingan qiymatlarini bilish uchun an’anaviy iqtisodiyotning bozor muvozanati nazariyasidan mukammal raqobat farazidan foydalanamiz. Birinchidan, biz bozor taklifining egri chizig’ini olamiz. Har bir sotuvchi uchun birlik narxi WTA hisoblanadi. Demak, agar narx 5,70 dollardan past bo’lsa, sotuvchi tovarni sotishni xohlamaydi. Agar narx 5,70 dollardan yuqori bo’lsa, sotuvchi imkon qadar ko’proq birlik sotishni xohlaydi. Narx roppa-rosa 5,70 dollar bo’lsa, sotuvchi tovarni sotish va sotmaslik o’rtasida befarq bo’ladi. Har bir narx darajasidagi bozor taklifi barcha sotuvchilarning ushbu individual takliflarining yig’indisidir. Bozor taklifining egri chizig’i har xil narx darajalari uchun bozor taklifini hisoblash yo’li bilan olinadi. Agar narx 5,70 dollardan past bo’lsa, bozor taklifi nolga teng. Agar narx 5,70 dollardan yuqori bo’lsa, u 94 holda bozor taklifi bozorga etkazib berilishi mumkin bo’lgan tovarning maksimal soniga teng bo’ladi (1-haftada 11 ta, 2-haftada 16). Agar narx aniq 5,70 dollar bo’lsa, u holda bozor taklifi nol va bu maksimal raqam orasidagi istalgan raqamdir. 8.1-rasmda 1-haftada bozor taklifi egri chizig’i S qattiq chiziq shaklida ko’rsatilgan. Bozor taklifi egri chizig’i cheksiz elastik va gorizontal bo’lib, 0 dan 11 gacha bo’lgan miqdor uchun 5,70 dollar narxida. Miqdor 11 ga yetganda, ammo, bozor taklifi egri chizig’i 5,70 dollardan yuqori yoki unga teng bo’lgan narx uchun vertikaldir, chunki taklif 11 dan oshmasligi kerak. Bozor taklifi egri chizig’i cheksiz elastik va gorizontal bo’lib, bu holda 0 dan 16 gacha bo’lgan miqdor uchun 5,70 dollar narxida. Miqdor 16 ga yetganda, bozor taklifi egri chizig’i 5,70 dollardan yuqori yoki unga teng bo’lgan narx uchun vertikal bo’ladi, chunki taklif 16 dan oshmasligi kerak. Ikkinchidan, biz bozor talabi egri chizig’ini olamiz. Har bir xaridor uchun qiymat WTP hisoblanadi. Demak, xaridor 6,80 dollardan yuqori bo’lgan tovarni sotib olishni xohlamaydi. Agar narx 6,80 dollardan past bo’lsa, xaridor imkon qadar ko’proq birlik sotib olishni xohlaydi. Narx roppa-rosa 6,80 dollar bo’lsa, xaridor tovarni sotib olish va olmaslik o’rtasida befarq bo’ladi. Har bir narx darajasidagi bozor talabi barcha xaridorlarning ushbu individual talablarining yig’indisidir. Bozor talabi egri chizig’i har xil narx darajalari uchun bozor talabini hisoblash yo’li bilan olinadi. Agar narx 6,80 dollardan yuqori bo’lsa, bozor talabi nolga teng. Agar narx 6,80 dollardan past bo’lsa, bozor talabi bozorga talab qilinishi mumkin bo’lgan tovarning maksimal soniga teng bo’ladi (1-haftada 16 va 2-haftada 11). Agar narx bo’lsa, bozor talabi 0 va bu maksimal raqam orasidagi istalgan raqamdir. |
