O‘zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi tоshkеnt аrхitеkturа qurilish instituti

2.46–rasm. Bir qavatli sanoat binosi devorlarini derazalar bilan to‘ldirish usullari. 
a – tasmasimon oynalanish; b – bunda ham yoppasiga oynalanish; v – d – deraza o‘rni alohida 
bo‘lgan hol; 1 – o‘lchami 1,2 x 6,0m yog‘och yoki po‘latdan ishlangan deraza panel 
2 – o‘lchami 1,8 x 6,0m bo‘lib trubalaridan ishlangan deraza paneli; 3 – bu ham egilgan 
profillardan ishlangan; 4,5 – yog‘ochdan ishlangan deraza paneli. 

---

73 
2.47–rasm. Temirbeton deraza tavaqalari: 
a – tavaqalar sxemasi; б – deraza o‘rni vertikal sxemasi; 
в – bu ham, gorizontal qismida; 1 – diametri 8 mm po‘lat sterjen; 2 – tishli mix. 

---

74 
2.48–rasm. Po‘lat egilgan va prokat profillardan ishlangan deraza tabaqalari: 
a – tavaqalar sxemasi; b – deraza o‘rni vertikal kesimi; v – bu ham, gorizontal kesimi;
g – egilgan profillardan ishlangan deraza paneli; d,e – panel bilan to‘ldirilgan deraza o‘rni 
gorizontal va vertikal kesimi; 1 – suvni tashqariga yo‘naltirgich; 2 – burchaklik; 
3 – po‘lat list; 4 – ustun impost; 5 – ustun; 6 – panelni burchaklarga qotiruvchi burchaklar;
7 – qorishma; 8 – tavaqa;9 – oyna; 10 – rezina profil; 11 – klyamer. 
 

---

75 
2.25 Devorlardagi deraza o‘rnini tavaqasiz derazalar bilan to‘ldirish 
 
Keyingi yillarda xona ichini yoritishda deraza o‘rnini shisha blok va 
profillangan shishalar yordamda to‘ldirish anchagina tejamlikka olib kelmoqda. 
Ular yaxshigina yorug‘lik texnika xususiyatlarga ega bo‘ladi hamda bino ichida 
engil taralgan yorug‘lik hosil qiladi, shu bilan birgalikda ularning yetarlicha 
mustahkamlikka ega bo‘lishligi, o‘tga chidamliligi, yaxshigina ovoz izolyatsiyasiga 
va uzoq vaqt ekspluatatsiya qilinishi mumkinligi, issiqlik radiastiyasini o‘tishini 
kamaytirib, issiqlik uzatish qarshiligini oshirish bilan boshqa qurilish materiallaridan 
farq qiladi. Ularning yana bir xususiyatlaridan biri gigiena talablariga javob berishi, 
tozalashni oson va ishlatilish davrida kam harajatliligidir. Bunday bloklarning 
o‘lchamlari: 194x194x98(60), 294x294x98 va 394x394x60 mm bo‘lib, shisha blok 
Panellarning uzunligi esa 5980mm balandligi 1185, 1785 va 2385 mm qilib olinadi. 
Kelajakda sanoat binolarida deraza o‘rnini to‘ldirishda profillangan shisha 
materiallarini keng ko‘lamda qo‘llanilishi kutilmoqda (2.49–rasm).