Zaharlar metabolitlari − organizmda zaharlarning biotransformatsiya-
lanishi natijasida hosil bo‘lgan moddalar (masalan, benzol, atseton va h.k.larning
metaboliti – SO
2
).
Mutagen ta’sir − hujayra irsiy apparatining zararlanishi.
O‘tkir professional zaharlanish − ishlayotgan odamga zararli moddaning
bir martalik ta’siridan keyin paydo bo‘lgan kasallik.
Surunkali professional zaharlanish − zararli moddaning kichik miqdorlari
yoki dozalari uzoq vaqt muntazam ta’sir qilgandan keyin paydo bo‘ladigan kasallik
(bu miqdorlar organizmga bir marta tushganda zaharlanish alomatlarini keltirib
chiqarmaydi).
Intoksikatsiyalar patogenezi − zaharli moddalar bilan zaharlanishning
rivojlanishi.
Qarama-qarshi o‘rganish − bir xil kimyoviy moddalarga o‘rganish hosil
qilishda boshqa kimyoviy moddalar ta’siriga barqarorlikning kuchayishi.
Platsentar to‘siq − platsentaning morfologik va funktsional xususiyatlari
yig‘indisi bo‘lib, bu uning ona qonidan homilaga va teskari yo‘nalishda
moddalarni tanlab-tanlab o‘tkazish qobiliyati va homilani yot moddalar tushishidan
himoya qilishi bilan izohlanadi.
Ostonaviy kontsentratsiya − toksik samara beradigan eng kichik
konsentratsiya.
Ishchi zona havosidagi zaharli moddalar REKsi − har kuni
(yakshanbadan tashqari) ish vaqtida 8 soat davomida yoki boshqa davomiylikda,
biroq haftasiga 41 soatdan oshmagan vaqtda, butun ish staji davomida, ish
jarayonida yoki hozirgi va kelgusi avlodlar hayotining keyingi davrlarida
zamonaviy usullar yordamida aniqlanadigan sog‘liqdagi o‘zgarishlar yoki
kasalliklarni keltirib chiqarmaydigan miqdorlar.
Ishlab chiqarish (sanoat) zaharlari − ishlab chiqarish sharoitlarida
nisbatan katta bo‘lmagan miqdorlarda kasb kasalliklari oqibatida sog‘liqning
buzilishini va ishchanlik qobiliyatining yomonlashishini keltirib chiqaruvchi
284
kimyoviy moddalar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
