O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus

 
Muhоkаmа uchun sаvоllаr: 
1. Odam organizmida ichki sekretsiya bezlari qaysi guruhlarga bo‘linadi?
2. Ichki sekretsiya bezlarining miqdori qancha va qaysilar kiradi?
3. Gormonlarning umumiy xususiyatlarini aytib bering. 
4. Gormonlarning fiziologik ta‘siri nimadan iborat?
5. Gormonlar la‘sirlanish mexaniztnlarini belgilab bering.
6. Ichki sekrelsiya be.z!arning fiziologik ahamiyati nimadan iborat?
7. Ichki sekrctsiya bcziarining funksiyalari qanday boshqariladi?
8. Organizinda gormonlarning laqdiri qanday hal boladi?
9. lchki sekrelsiya bezlari ftinksiyasini o‘rganish uchun qaysi usullar ishlatiladi? 
 
2-sаvоl bo’yichа dаrs mаqsаdi: talabalarga gipofiz va gipotalamo-gipofizar tizim hаqidа 
mа‘lumоt bеrish. 
Idеntiv o’quv mаqsаdlаri.  
1.1. Gipofizning anatomik xususiyatlarini izohlab bera oladi.
1.2. Gipotalamo-gipofizar tizimning ahamiyatini tushuntirib bera oladi.
Ikkinchi sаvоl bаyоni. 
Gipofiz 
Endokrin bezlar tizimida gipofiz maxsus o‘rin tutadi. Gipofiz ―markaziy bez‖ degan nom 
olgan, chunki organizmdagi hamma «periferik» bezlar faoliyati u yoki bu yo‘l bilan gipofiz 
faoliyatiga aloqador ekanligi hech kim uchun sir emas. 
Gipofiz miyaning asosiy qismida joylashgan bo‘lib, kalla suyagining turk egarining 
chuqurchasida joylashgan. U no‘xatsimon, vazni 0,5-0.6 g ga teng bo‘lib, gipofiz oldingi va oraliq 
bo‘laklardan tarkib topgan adenogipofizdan va orqa bo‘lakdan tuzilgan neyrogipofizdan iborat. 
Adenogipofizning kelib chiqishi epitelial, neyrogipofizning kelib chiqishi esa-neyrogen tabiatlidir. 
Gipofizning oldingi bo‘lagi yoki adenogipofiz uch xil: asosiy, yoki xromofob (barcha 
hujayralarning 55-60%), atsidofil, yoki xromofil (30-35%) va bazofil (5-10%) hujayralardan 
iborat. 
Xromofob hujayralar gormon hosil qilmay, xromofil hujayralarni hosil qilsa kerak degan 
g‘oyalar hamon muammoligicha qolayapti. 
Bazofil hujayralar adrenokortikotropin (AKTG), tireoiropin va gonadotropin ishlab 
chiqaradi. 
Atsidofil- (xromofil) hujayralardan o‘sish gormoni somatotropin va prolaktin ishlanib 
chiqadi. 
Oldingi bo‘lakning hamma gormonlari oqsil moddalar hisoblanadi, Gipofizning oldingi 
bo‘lagi portal (darvoza) qon aylanishi bilan bog‘langan bo‘lib, gipotalamus bilan biriktirib