O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirli Buxoro davlat universiteti

11.8-rasm. Ikki va uch qatlamli shishapaketlar (a). SHishapaket 
tugunlarining konstruktiv echimi-elimlangan (b), kavsharlangan 
(v) va payvandlangan(g) 1-shisha; 2-havo (gazli) qatlam; 3-
tayanch ramkasi; 4-elimlovchi va zichlashtiruvchi qatlam; 5-
qo‘rg‘oshinli qotishma asosidagi qatlam; 6-shisha yuzidagi 
metallashtirilgan qatlam; 7-kavsharlangan qatlam; 8-shisha 
payvandlangan tugun. 
 
Ko‘pik shishadan o‘lchamlari 1000x500x125 mm yoki 
500x500x125 mm li blok va plitalar tayyorlanadi. Ko‘pik shishani 
arralash, kesish yoki parmalash mumkin. Undan tayyorlangan 

---

104 
buyumlar sovuqqa hamda kimyoviy agressiv muhitlarga chidamli 
bo‘ladi. Ko‘pik shisha qurilishda ko‘p qatlamli temirbeton panellarda, 
g‘isht va yog‘och taxta devorlarda, pollar va qavatlararo plitalarda, 
issiqlik izolyasiyasi qatlami sifatida ishlatiladi. Sirti 400
0
S gacha 
qiziydigan uskuna va quvurlarni qoplashda ham issiqlik izolyasiyasi 
materiali tarzida ishlatish mumkin. 
 
Shisha tola-borosilikat shishasini yuqori haroratda eritib, 
diametri 0,0002-0,03 mm teshikdan tortib chiqarib, g‘altaklarga o‘rab 
olinadi. Shisha tolasini uzluksiz ravishda olish texnologiyasi 11.9-
rasmdan sxema tarzida ko‘rsatilgan. 
11.9-rasm. Markazdan qochma (a) va puflash (b) usullarida 
shisha tolasi olish 
1-eritmali vanna; 2-eritma oqimi; 3-isitgich; 4-siqilgan havo va bug‘ 
uzatiladigan moslama; 5-sentrifuga; 6-shisha tolasi. 
Shisha tolasining cho‘zilishdagi mustahkamligi juda katta (2000-
4000 MPa). Tolaning diametri kichraysa uning mustahkamligi ham 
kamayadi. SHisha tolasi (diametri 0,04 mm) o‘rtacha zichligi 40-50 
kg(m
3
.
Shisha tolasidan tayyorlangan ip, mato, namat, plita, qobig‘ va 
sh.k. lar qavatlararo plitalar, pardevorlar, tom va yopma plitalar 
tayyorlashda issiqlik izolyasiyasi materiali sifatida ishlatiladi. 
Chiqindi hisoblangan chigal va katta diametrli shisha tolasidan 
presslab olingan shisha namatni bitum yoki smolalarda shimdirilgan 
mahsulot qurilish konstruksiyalarning er osti qismini korroziyadan 
saqlash, issiqlik trassalarida izolyasiyalovchi material sifatida 
ishlatiladi.