O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirli Buxoro davlat universiteti

Shishaning issiqlikka munosabati. Deraza oynalarining 100
0
S 
haroratdagi issiqlik izolyasiyasi koeffitsienti 0,4-0,82 Vt(m
0
S tashkil 
qiladi. Tarkibidagi ishqoriy oksidlar ko‘p bo‘lgan shisha issiqlikni 
kam o‘tkazadi. Ko‘pikshishaninig issiqlik izolyasiyasi koeffitsienti 
0,045-0,058 Vt(m
0
S bo‘ladi. Xona haroratida shishaning issiqlik 
sig‘imi 0,63-1,05 KJ(kg
0
S ni tashkil etadi. Shishaning issiqlik sig‘imi 
va issiqlikdan termik kengayishi uning kimyoviy tarkibiga bog‘liq 
bo‘ladi. qurilish shishasining haroratdan chiziqli kengayish 
koeffitsenti (9
.
10
-6
-15
.
10
-6
)
0
S
-1
ni eng kichik ko‘rsatkichi 0,58
.
10
-6
0
S
-
1
tashkil etadi. Shishaning issiqqa bardoshligi haroratdan chiziqli 
kengayish koeffitsientiga, o‘z navbatida shisha xom ashyosining 
kimyoviy tarkibiga bog‘liq bo‘ladi. Oddiy qurilish shishasining 
issiqqa chidamliligi 120
0
S atrofida bo‘ladi. Shisha tarkibiga kremniy, 
bor va sh.k. oksidlarni kiritib issiqdan chiziqli kengayish koeffitsienti, 
demak issiqqa bardoshligi oshiriladi.  
 
Elektr o‘tkazuvchanlik. Shishaning elektr o‘tkazuvchanligi 
uning kimyoviy strukturasiga, shu jumladan kremniy, bor, bariy, litiy 
va sh.k. larning oksidlari miqdoriga, mikroarmatura va fibroarmatura 
bilan ta’minlanganligiga bog‘liq bo‘ladi. Oddiy silikat shishasining 
xona haroratidagi solishtirma elektr qarshiligi 10
10
-10
11
Om
.
sm, teshib 
o‘tish 
kuchlanishi 
450 
kVsm
2
tashkil 
qiladi. 
Texnologik xususiyatlari. Shishani va undan tayyorlangan 
buyumlarni mexanik qayta ishlash mumkin: olmos bilan kesish, 
arralash, 
pobedit 
keskichlari 
vositasida 
charxlash, 
shliflash, 
polirovkalash shular jumlasidandir. Shishani 800-1000
0
S haroratda 
list, nay, tola sifatida cho‘zib olish, payvandlash va puflab shakl 
berish, 
buyum 
olish 
mumkin. 
Keyingi 
paytda 
shishaning 
ishlanuvchanligidan foydalanib, undan turli qurilish va me’morchilik 
buyumlari va qismlari, shishapaketlar, tola va matolar tayyorlash 
imkoniyati tug‘ildi.