O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi a. D. Abdazimov, Е. O‟ljayev, N. N. Omonov
Download 2.8 Kb. Pdf ko'rish
|
TEXNIK TIZIMLARNI BOSHQARISH
- Bu sahifa navigatsiya:
- Определение на русском языке Definitionin English O’zbek tilidagi mazmuni
j
; 3 j - j ; ….. almashtirishlar bajarilgandan so‟ng tizimning uzatish funksiyasi quyidagi chastotaviy uzatish funksiyasi ko‟rinishiga keltiriladi. Avvalgi 4-amaliy mashg‟ulotda keltirilgan qiyalikda ishlaydigan qishloq xo‟jalik mashinasi ostovini gorizontal holatini ART (3.11-rasm) misolida: 207 ; 7 , 2 63 , 0 075 , 0 375 , 3 875 , 16 ) ( 2 3 S S S S s W ; ) ( ) ( j W s W ga almashtiramiz chastotaviy uzatish funksiyasi quyidagi algebraik ko‟rinishga ya‟ni haqiqiy va mavhum chastotaviy xarakteristikalariga ajratiladi: ; , j , j , , j , , ) j ( ) j ( , ) j ( , , ) j ( , ) j ( W 7 2 65 0 075 0 375 3 875 16 7 2 65 0 075 0 375 3 875 16 2 3 2 3 Ifodani mavhum va haqiqiy qismlarga ajratib olamiz. ) ( ) ( ) ( jV U j W Bu erda: U(ω) - haqiqiy chastotaviy xarakteristikasi. jV(ω) - mavhum chastotaviy xarakteristikasi. Kompleks funksiya ) ( j W dan – haqiqiy qismi U(ω) ni ajratib olish uchun uning ifodasi maxrajidagi mavhum son (j) dan qutilish kerak, buning uchun ) 075 , 0 ( ) 68 , 0 7 , 2 ( 375 , 3 875 , 16 ) ( 2 2 j j j j W 3 075 , 0 65 , 0 7 , 2 j j b a belgilashlar kiritamiz va quyidagi matematik amallarni bajaramiz: 208 . ) , ( j ) , , ( , j , ) , ( j ) , , ( , , ) , ( j ) , , ( , j , , j , ) , ( j ) , , ( j , , j , , , j , , j , ) , ( j ) , , ( )] j , j ( ) , , )[( , j , ( b a ) b a )( , j , ( ) j ( W ) b a )( b a ( ) b a )( S , j , ( ) j ( W 2 3 2 2 2 2 3 2 2 2 2 2 3 2 2 2 2 3 2 3 2 2 2 3 2 2 3 2 3 2 2 2 3 2 2 2 075 0 065 0 7 2 8 7 75 11 075 0 065 0 7 2 025 5 8 7 075 0 065 0 7 2 025 5 43 8 8 7 75 11 075 0 065 0 7 2 53 2 26 1 375 3 87 16 910 21 96 10 1125 0 5 45 075 0 065 0 7 2 075 0 65 0 7 2 375 3 875 16 375 3 875 16 375 3 875 16 Haqiqiy chastotaviy xarakteristikasi ifodasi: ; ) 075 , 0 ( ) 065 , 0 7 , 2 ( 025 , 5 8 , 7 ) ( 2 3 2 2 2 U Natijaviy olingan haqiqiy chastotaviy xarekteristika ifodasiga ω ga qiymatlar beriladi va tizimning haqiqiy chastotaviy xarakteristikasi quriladi. ω ga 0 dan ∞ gacha qiymatlar beramiz va natijalarni jadvalga kiritamiz: ω 0 1 0,5 2 3 5 10 ∞ U(ω) 1,06 0,54 2,3 -1,24 -1,04 -0,58 -0,06 0 Jadvaldagi qiymatlar asosida ARTning HChX quramiz: 209 U(ω) 3.16-rasm. Qiyalikda ishlaydigan QXM ostovini gorizontal holatini ART ning haqiqiy chastotaviy xarakteristikasi Haqiqiy chastotaviy xarakteristikasi analizi yordamida tizimning sifat ko‟rsatkichlari taqriban baholanadi. Ko‟rilayotgan misol uchun HChX ko‟rinishi tizimning o‟tish jaraoyni tebranma jarayonlidan dalolat beradi, kesishish chastotasini aniqlaymiz 7,8 – 5,025ω 2 =0 ; 55 , 1 025 , 5 8 , 7 2 25 , 1 k ; Maksimal tebranish - 3 , 2 max U ; boshlang‟ich tebranish - 06 , 1 0 U , ularning nisbati: 3 , 2 06 , 1 3 , 2 0 max U U ; O‟ta rostlash talabi: % 50 Rostlash vaqti: 06 , 5 24 , 1 14 , 3 2 2 k r t s – ancha katta chiqdi, ya‟ni tizimning ish sifati yuqori emas degan xulosaga kelish mumkin. 210 Qiyalikda ishlaydigan qishloq xo‟jalik mashinasi ostovini gorizontal holatini ART ning ish jarayoni sifat ko‟rsatkichlarini aniqroq baholash uchun MatLAB yoki «SIAM» dasturidan foydalanamiz. Buning uchun ABTning struktur sxemalar ko„rinishida kompyuterga yuklanadi (3.17-rasm). Talaba o„z shaxsiy varianti bo„yicha berilgan koeffitsientlar qiymatlarini har bir zvenoga tegishlisini kiritadi. 3.17-rasm. Qiyalikda ishlaydigan QXM ostovini gorizontal holatini ART ning SIAM dasturiga kiritilgan srtuktur sxemasi MatLAB yoki SIAM dasturida immitatsion modellashtirish mobaynida har qanday blokning chiqish kattaligining o„zgarish qonuniyati grafiklarini bevosita ekranda kuzatish imkoniyati bo‟ladi. Natijaviy chiqqan o„tish jarayoni grafigi bo„yicha tizimning sifat ko„rsatkichlari aniqlanadi. 211 3.18-rasm. Qiyalikda ishlaydigan QXM ostovini gorizontal holatini ART ning SIAM dasturida olingan o‟tish jarayoni grafigi Olingan o‟tish jarayoni grafigi bo‟yicha ABT ning quyidagi ish sifati ko‟rsatkichlari aniqlandi: - chiqish kattaligi qiymatlari ; 96 , 0 ; 53 , 1 max bar Y Y - nosezgirlik chegarasi ; 048 , 0 96 , 0 05 , 0 ) 05 , 0 ... 03 , 0 ( bar Y - o‟ta rostlash % 59 % 100 96 , 0 96 , 0 53 , 1 % 100 max bar bar Y Y Y ; - rostlash vaqti . s , t r 72 3 - tebranuvchanligi n=3. 212 Xulosa Tizimning sifat ko‟rsatkichlarini XChX yordamida taqribiy baholash natijalari EHMda SIAM dasturida modellashtirish asosida aniqlangan ko‟rsatkichlarga mos kelayapti, farqi juda katta emas. ABT ish jarayoni talablarga javob beradi, tizim barqaror bo‟lib, turg‟unligi taminlanadi. AMALIY ISH BO„YICHA HISOBOT MAZMUNI 1. ABTning sifat ko‟rsatkichlarini HChX orqali taqribiy baholash natijalari keltiriladi. 2. ABTning sifat ko‟rsatkichlarini EHMda MatLAB yoki SIAM dasturlarida baholash natijalari va xulosalar keltiriladi. 3. Ikkala usulda aniqlangan sifat ko‟rsatkichlarini o‟zaro taqqoslash va xulosalar qilinadi. NAZORAT SAVOLLARI 1. Tizimning sifat ko‟rsatkichlarini MatLAB dasturida aniqlash tavsifini tushuntiring? 2. Taqribiy baholash usulini o‟z shaxsiy variantingiz misolida tushuntiring? 3. O‟tish jarayoni grafigidan qanday sifat ko‟rsatkichlarni aniqlash mumkin? O‟z shaxsiy variantigizda aniqlangan sifat ko‟rsatkichlarni tushuntiring? TAVSIYA QILINGAN ADABIYOTLAR 1. Igamberdiyev X.Z., Sеvinоv J.U. Bоshqаrish nаzаriyasi. Darslik. – T.: «Fan va texnologiya», 2018. - 336 b. 2. Бородин И.Ф. Автоматизация технологических процессов и системы автоматического управления [Текст] / И.Ф. Бородин, С.А. Андреев – М.: Колос, 2006. 3.Мельников А.А. Теория автоматического управления техническими объектами автомобилей и тракторов. - М.: Изд. центр «Академия», 2003. - 280 с. 213 4. Проспекты и электронные источники новой техники фирм-производителей тракторов и другой с.х.техники фирм и компаний - CLAAS, Ростсельмаш, МТЗ, CNH, John Deere, Massey-Ferguson, Ford, White Stagier и др. за 2001…2020гг. Hisobotni bajardi _______________________"__"______ 20 __y. f.i.sh., imzo Hisobotni qabul qildi ______________________"___"_____ 20 __y. f.i.sh., imzo 214 4. GLOSSARIY Термин Определение на русском языке Definitionin English O’zbek tilidagi mazmuni Активная система управления подвеской Активная система управления подвеской – подвеска, способная самостоятельно изменять свои характеристики в зависимости от дорожных условий. Active Body Control (АВС) system – suspension that capable to change characteristics independently depending on road conditions. Osmalarni aktiv boshqarish tizimi bu yo'lning holatiga qarab uning xususiyatlarini mustaqil ravishda o'zgartirishga qodir bo'lgan tizim. Анти- блокировоч- ная система Анти-Блокировочная система - система управления тормозами, которая в нештатных ситуациях (движение авто- мобиля по мокрому или по обледенелому асфальту) обеспе- чивает управляемость автомобилем (предотвратить его занос и обеспечить устойчивость) при торможении за счет устранения блокировки (полного затормаживания) колес. Anti-Blocking System- It is system of control brake, which in not on the regular staff situation secure control automobile when it is breaking with cleaning block system driving wheel. (Functioning automobile on wet asphalted road or covered-ice, avert it and secure stability) Avtomatik bloklash tizimi - bu favqulodda vaziyatlarda (ho'l yoki muzli asfaltda yurish) transport vositasini tormozlash paytida (uning oldini olish va barqarorlikni ta'minlash uchun) g'ildiraklar blokirovkasini (to'liq tormozlash) orqali tormozni boshqarish tizimi. Алгоритм управления Совокупность предписаний (правил), ведущих к правильному выполнению алгоритма функцио- нирования control algorithm – the whole set of instructions leading compliance with operation algorithm. Amaldagi algoritmni to'g'ri bajarilishiga olib keladigan retseptlar (qoidalar) ning umumiyligi Алгоритм функциониров ания Cовокупность предписаний (правил), ведущих к правильному выполнению технологического процесса. operation algorithm - the whole set of instructions leading compliance with technological process. Jarayonning to'g'ri bajarilishiga olib keladigan talablar (qoidalar) ning umumiyligi. Бортовая диагностическ ая система Автомобильный экологический стандарт бортового Onboard diagnostic-I «OBD-I» and «OBD- II» - automotive Bortda tashxis qo'yish uchun avtoulovning ekologik standarti, |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling